Werkgevers klagen steen en been over de nieuwe wao-wetgeving. De boosdoener: een te strak administratief keurslijf. Wie het kan betalen, besteedt de rompslomp uit.
“Een beleidsmatige misser. En volstrekt onrechtvaardig. Voor een organisatie als de onze is dit een ramp.” Rudi Nieuwenhoven steekt zijn woede niet onder stoelen of banken. De Wet Verbetering Poortwachter (WVP), die het aantal nieuwe wao-aanvragen moet terugdringen, schiet volgens de directeur personeelszaken van KPN zijn doel voorbij. Het telecombedrijf heeft de afgelopen twee maanden ruim veertig wao-aanvragen ingediend bij de Uitvoering Werknemersverzekering (UWV), maar de helft is keihard teruggestuurd. De reden: de berg vereiste formulieren bevat fouten, of is onvolledig ingevuld. De gevolgen zijn nog niet te overzien. In het ergste geval oordeelt het UWV dat KPN zich onvoldoende heeft ingespannen om de zieke werknemers weer aan het werk te krijgen. Het bedrijf kan in dat geval verplicht worden om het loon een jaar lang door te betalen. Nieuwenhoven durft er nog niet aan te denken. “Ik heb begrepen dat het UWV dit als een opvoedende actie ziet. Ze willen ons verplichten om al vanaf dag één de administratie op orde te hebben, dus misschien valt het met de sancties nog wel mee.”
De kans dat de opgestuurde aanvragen honderd procent correct zijn, is volgens Nieuwenhoven klein. Hij leest de waslijst aan bijlagen voor die tegenwoordig met een nieuwe wao-aanvraag moet worden meegestuurd (zie kader): een probleemanalyse van de Arbo-dienst, een plan van aanpak van de leidinggevende, een actueel medisch en arbeidskundig oordeel van de Arbo-dienst een schriftelijk vastgelegde visie van de zieke werknemer op zijn eigen situatie en last but not least: het reïntegratieverslag dat door de direct leidinggevende moet worden opgesteld. “En wat daar dan al niet in moet staan!” fulmineert Nieuwenhoven. “Het aansluitnummer van de bedrijfsvereniging, het nummer van de sector, het totaal aantal werknemers van de onderneming. Alsof een manager die informatie direct beschikbaar heeft. Allicht dat er wel eens iets misgaat.” Het verhaal van Nieuwenhoven staat niet op zichzelf.
Uit recente cijfers van UWV blijkt dat in de eerste twee maanden van dit jaar 10.000 wao-aanvragen zijn binnengekomen die onder het nieuwe WVP-regime van april 2002 vallen. Hiervan is driekwart na een eerste controle teruggestuurd naar de afzenders omdat ze gebrekkig waren ingevuld. Bedrijven hebben er kennelijk de grootste moeite mee om aan de nieuwe regels te voldoen. Werkgeversorganisatie VNO-NCW erkent de problemen en dringt aan op een meer coulante houding van het UWV. Inderdaad, ook het UWV moet nog leren omgaan met de nieuwe wet, vindt Trees Snelders, secretaris Sociale Zaken van VNO-NCW. “De indruk is nu gewekt dat bedrijven het niet goed doen, maar dat klopt niet. Bedrijven hebben zich wel degelijk goed voorbereid. Als grote bedrijven al meer dan de helft van hun aanvragen terugkrijgen, is er meer aan de hand.” De aanvragen worden opgevangen door een administratieve afdeling die niets anders doet dan afvinken of alle hokjes wel goed zijn ingevuld. Eén fout, en de handel gaat terug. Terwijl volgens Snelders een arts uit diezelfde formulieren misschien wél tot een oordeel over de aanvraag kan komen. Maar die kans krijgt hij nu niet.
Dialoog
De problemen met de WVP zijn een voedingsbodem voor allerlei nieuwe marktpartijen die naar eigen zeggen de knelpunten kunnen wegnemen. Reïntegratiebureaus bijvoorbeeld, of bedrijven die een externe casemanager langs sturen. Het nieuws over het grote aantal afgewezen wao-aanvragen was nog maar nauwelijks naar buiten gebracht, of bij Management Team kwam het eerste persbericht van een dergelijk bedrijf al binnen. “Wij nemen alle administratieve rompslomp over,” belooft de brochure van het Algemeen Nederlands Verzuim Loket. Het bedrijf bundelt casemanagement (de coördinatie van het reïntegratietraject) en Arbo-zorg in één pakket. Bedrijven die hun administratieve verplichtingen niet zelf uit willen voeren en over voldoende middelen beschikken, kunnen begeleiding extern inhuren. Maar ook Arbo-diensten en uitzendbureaus trekken deze taken, of delen daarvan, naar zich toe. Commit, de Arbo-dochter van verzekeraar Interpolis, die wekelijks 15.000 ziektemeldingen binnenkrijgt, helpt zijn klanten met de administratieve afhandeling. “We zijn bezig met een omslag,” bevestigt directeur Aalko van der Veen. “Vroeger was ziektecontrole onze hoofdtaak, nu begeleiden we langdurig zieken terug naar het werk.” Voor Nieuwenhoven van KPN is dit geen oplossing voor zijn problemen. “We moeten niet terug naar de situatie dat alle initiatieven van de Arbo-diensten komen,” vindt hij. “Ik zie liever dat managers van KPN dit werk opknappen. Een continue dialoog tussen medewerker en leidinggevende heeft een positief effect op eventuele werkhervatting. Iedere maand dat een zieke thuis zit, neemt de kans toe dat hij niet meer terugkomt.”
Poortwachter: het stappenplan van KPN
1 Ziekmelding
Een medewerker meldt zich ziek. Leidinggevende meldt dit elektronisch aan bij de Arbo-dienst Binnen zes weken volgt het eerste bezoek aan een bedrijfsarts.
2 Probleemanalyse
Leidinggevende voert overleg met de bedrijfsarts en de medewerker, en houdt de voortgang bij in een logboek. Als langdurig verzuim dreigt, maakt de leidinggevende na uiterlijk acht weken een plan van aanpak en legt hij een reïntegratiedossier aan.
3 Melding
Na 13 weken meldt de leidinggevende de zieke aan bij de uitvoeringsinstelling (UWV).
4 Aanvraag wao
Na 39 weken ziekte volgt een aanvraag wao. Leidinggevende stelt met de medewerker een reïntegratieverslag op. Dit bevat alle versies van de probleemanalyse, het plan van aanpak, een actueel medisch en arbeidskundig oordeel en het eigen evaluatieformulier van de medewerker. Gemiddeld negen formulieren, verslagen en rapportages.
5 Beoordeling Poortwachter
UWV beoordeelt de reïntegratie-inspanningen. Is er sprake van te weinig activiteiten of een verschil van visie van de medewerker en de leidinggevende, dan volgt uitstel van de wao-beoordeling. Werkgever betaalt dan het loon gedurende nog één jaar door. Eventueel kan een second opinion worden aangevraagd.
