Er is een verrassende remedie tegen de gevaren van een zittend bestaan: friemelen met een pen, een stressballetje of een ketting helpt.
Te veel zitten, bijvoorbeeld aan je bureau, is slecht voor de gezondheid. Zoveel is inmiddels wel duidelijk, na een berg onderzoeken. Het zou zelfs levensjaren verkorten, nog los van het effect op het ontwikkelen van ziektes als diabetes, kanker, obesitas, enzovoorts. De oplossing leek te zijn om meer en vaker te staan. Maar te veel staan brengt ook weer gezondheidsrisico’s met zich mee.
Nu blijkt uit een kersvers onderzoek dat 'fidgeting ' helpt om de effecten van al dat zitten te doorbreken. Nou ja, een beetje helpt. Maar alle kleine beetjes helpen.
Meer sterfgevallen onder niet-friemelaars
Voor het onderzoek werden 14.000 Britse vrouwen gevolgd in de leeftijd 35 tot en met 69 jaar. Gekeken werd naar hun eetgewoonten, chronische ziektes, hoeveel ze deden aan beweging en, vreemd genoeg, hoeveel ze zaten te klungelen met een paperclip of trapveer of iets dergelijks.
Verhoogde sterfcijfers onder veelvuldige zitters werden bij het onderzoek met name aangetoond in de groep waarbij het laagste niveau ‘gefriemel’-activiteiten was aangegeven. Meer onderzoek is nodig, zegt Janet Cade, een van de hoofdauteurs van het onderzoek: ‘Het roept zeker vragen op over de negatieve associaties met mensen die met iets zitten te klungelen terwijl ze aan het werk zijn of in gesprek met iemand. Het wordt gezien als onbeschoft of gebrek aan concentratie. Maar dergelijke bewegingen blijken juist goed te zijn voor onze gezondheid.’
Bewegen om op een woord te komen
Waarom zitten we eigenlijk met pennen te klikken, met vingers te tikken of met andere bureauzaken te friemelen? Om maar niet te spreken van het gepulk aan bierviltjes in een café. Karen Pine, hoogleraar psychologie van de universiteit van Hertfordshire, vermoedt dat dit komt doordat zowel spraak als beweging zich in hetzelfde gedeelte van onze brein bevinden: ‘Het is niet zo verbazingwekkend dat gebaren gekoppeld zijn aan de manier waarop de onze gedachten ordenen om te gaan spreken. We bewegen bijvoorbeeld graag onze handen als we een woord proberen te vinden die op het puntje van onze tong ligt.’
Gesticuleren om onszelf te helpen
Pine houdt zich bij het onderzoeken het bijzonder bezig met dergelijke gebaren, gewiebel en gefriemel. Tijdens een studie van kinderen tussen de zes en acht jaar bleek dat kinderen die hun handen mochten bewegen in plaats van stil te zitten, sneller leren en vaker het correcte antwoord gaven. ‘Mensen denken vaak dat we gebaren maken om anderen beter te doen begrijpen wat we willen zeggen. Maar het is andersom. We gesticuleren om zelf de juiste woorden te vinden. Ook als we bijvoorbeeld moeilijke zaken in ons brein proberen te verwerken, kunnen bewegingen helpen om wat meer ruimte vrij te maken in ons hoofd om zo het probleem op kunnen te lossen,’ aldus Pine.
‘Doohickeys’ voor meer productiviteit
Katherine Isbister, assistent professor aan New York University, en daarnaast spelonderzoeker- en ontwikkelaar, startte onlangs een onderzoek samen met Mike Karlesky, student aan NYU’s Polytechnic School of Engineering, om uit te zoeken of al dat klungel met stressballen, paperclips of elastiekjes misschien gewoon een normaal en belangrijk onderdeel van ons werk is. Op zoek naar het antwoord op deze vraag plaatsten de twee een oproep aan ‘fidgeters’ om foto’s van hun favoriete ‘doohickeys’ (een object om mee te spelen zonder dat je eigenlijk weet wat het is) te uploaden op Tumblr onder de naam Fidget Widget.
Gevraagd wordt met welke objecten je zoals op je werk zit te spelen. Wat doe je er nu eigenlijk precies mee en wanneer grijpt je hand ernaar? Uiteindelijk hopen de onderzoekers er achter te komen of deze geimproviseerde speelobjecten ervoor zorgen dat we productiever werken en of we technologie kunnen inzetten om dit effect te maximaliseren.
Betere focus door friemelen
Roland Rotz, klinisch psycholoog en ADHD specialist schreef samen met collega Sarah D. Wright het boek Fidget to Focus: Outwit Your Boredom: Sensory Strategies for Living with ADD. Zoals de naam al zegt, waren hun bevindingen met name gestoeld op kinderen met ADHD. Hun conclusie gold echter voor een breder publiek. We gaan onbewust met iets zitten spelen als we luisteren naar iets dat niet interessant genoeg is om onze focus vast te houden. Op die manier wordt het deel van onze hersenen dat zich verveeld afgeleid, terwijl andere delen beter aandacht kunnen besteden aan de hoofdtaak waar we mee bezig zijn, zoals luisteren, lezen of kijken. Best zinvol dat gefriemel dus.
Lees meer:
-
Waarom slaap en bewegen onlosmakelijk verbonden zijn met top presteren
-
4 argumenten tegen fulltime achter je bureau zitten
