Eigenlijk is hij nauwelijks meer Nederlander. Hij woont al járen in België. Eerst bestierde Robert Kuijpers vanuit Brussel koeriersgigant DHL. Nu moet hij als ceo de doorstart van Sabena-dochter DAT realiseren. Profiel van een man van de wereld.
New York, J.F. Kennedy Airport oktober 1999. Het is vijf uur in de ochtend. Geeuwerig arriveren de Nederlandse journalisten in de enorme transithal van DHL. Op het platform voor de hal vliegen helikopters af en aan. Eén daarvan zal de door DHL voor een persreis geïnviteerde journalisten enkele uren later naar Manhattan vliegen. Aan de rand daarvan heeft DHL een eigen heliplatform.
De slaap maakt alras plaats voor bewondering en vérwondering. Bewondering voor het gigantische wereldwijde logistieke proces van DHL, waarvan dit het epicentrum is. Verwondering over de statement van de Amerikaans DHL-topshot, die het journaille ontvangt: “It's good to see guys from Holland. We're a worldwide company you know. But our headquaters are in Bruxelles and our ceo is a Dutchman. Well I bet you all know Robert Kuijpers.”
I bet you all know Robert Kuijpers? De slaperige blik van het journaille transformeert subiet. I bet you all know Robert Kuijpers? Who the hell is Robert Kuijpers?
De vaderlandse pers, want zo mag je dit vijftienkoppige gezelschap toch wel noemen, heeft geen idee wie Robert Kuijpers is.
De Amerikaanse DHL-topshot grijnst een ongemakkelijke grijns. Zegt dan: “Nou ja. Wij kennen hem ook niet echt. Robert gelooft erg in decentralisatie en autonomie. Dankzij hem heeft DHL een vrije, flexibele, bedrijfscultuur. Maar dat wil niet zeggen dat hij zich nergens mee bemoeit. Hij komt hier een paar keer per jaar en dan wil hij ook echt álles weten.”
Zaventem, 16 januari jongstleden. De nieuwe topman van DAT maakt een zelfverzekerde, maar tegelijkertijd ook uiterst behoedzame indruk. Dat laatste laat zich makkelijk verklaren. Het onderwerp van deze persconferentie ligt in België gevoelig. Uiterst gevoelig. Het liefst wil het Belgische journaille horen dat er een doorstart komt van Sabena. Maar dat zit er absoluut niet in. “Nee,” reageert Robert Kuijpers gedecideerd, “de naam Sabena keert niet terug in de nieuwe Belgische luchtvaart. Die roept te veel negatieve connotaties op. Dit is niet het nieuwe Sabena of het oude DAT. Je moet laten zien dat er iets nieuws is.”
Voor dat 'iets nieuws' bestaat tijdens de persconferentie nog geen naam. Voorlopig blijft het nog even DAT (Delta Air Transport), maar, zo verduidelijkt Kuijpers, er zijn vergaande fusieonderhandelingen met Virgin Expres. Dat zal moeten resulteren in een luchtvaartmaatschappij die zich zal concentreren op rond de veertig Europese bestemmingen. Hij vervolgt: “We zullen ons vooral op de zakenreiziger richten.”
Hoofdpijntabletten
Een Hollander als redder van de restanten van Belgisch nationale trots van weleer. DAT was een honderd procent Sabena-dochter. Robert Kuijpers is een bijna honderd procent luchtvaartman. In de Belgische pers wordt hij dan ook al 'de vliegende Hollander' genoemd. Met tweeëndertig, grotendeels uit de failliete boedel van Sabena afkomstige kisten, is de DAT-vloot aanzienlijk kleiner dan die van DHL. Enkele jaren geleden plaatste Kuijpers als ceo van DHL nog zijn handtekening onder een order voor maar liefst 44 Boeings 757.
Maar, wanneer het even meezit, ontstaat er op korte termijn een fusie tussen DAT en Virgin Expres. Dat zal de vloot van deze Belgisch-Engelse luchtvaartmaatschappij tot vijftig stuks opkrikken. En dat zal ook aan de overkant van het Kanaal tot de verzuchting leiden: who the hell is Robert Kuijpers?
Het antwoord zal ook de Britten verbazen, want luidt: Robert was ooit een beroemd tennisser. Hij wordt in 1939 geboren te Amsterdam, groeit op in Hilversum en ontpopt zich daar tot een zéér verdienstelijk tennisser. Als lid van het Nederlands team figureert hij regelmatig op de sportpagina's. Toch píékert hij er niet over om van tennis zijn beroep te maken. Na zijn militaire dienst laat hij zich inschrijven voor Nyenrode. Maar de voorzitter van zijn tennisclub, tevens directeur van Aspro Nicholas, heeft een betere propositie. Hij offreert hem een baan als verkoper van hoofdpijntabletten. Kuijpers accepteert het aanbod.
Na de daarop volgende baantjes als verkoper, vindt Kuijpers dat hij nu wel op Nyenrode-niveau zit en solliciteert hij in 1972 bij Heinz. Daar wordt hij verantwoordelijk voor marketing en verkoop in continentaal Europa en klimt uiteindelijk op tot managing director van continentaal Europa. Heinz is Amerikaans. Heinz is tomatenketchup. Kuijpers vindt dat een té smalle basis en wil diversifiëren, onder andere door in de groeimarkt voor gekoelde salades te stappen. Zijn superieuren zien daar weinig in. Dus stapt hij eind 1988 op.
Via een headhunter komt Robert Kuijpers bij DHL terecht. En daar gaat op zijn vijftigste een geheel nieuwe wereld voor hem open. “De reden waarvoor we hem kozen, was zijn leeftijd en ervaring,” vertelde de DHL-topshot op dat vroege ochtenduur in oktober 1999 op JFK. “We waren een club van jonge honden en hadden in ons management behoefte aan iemand met wat meer levenservaring.”
Bij zijn entree bij DHL, vernoemd naar de Amerikanen Dasey, Hillblom en Lynn, is Kuijpers dan ook meteen de oudste werknemer. Voorjaar 2001, wanneer hij plotseling opstapt, is hij dat waarschijnlijk nog steeds. Robert herhaalt zijn Heinz-consequentie. Ditmaal vormen niet salades de beweegreden. Nee, het is de Deutsche Post. Die verhoogt in maart haar belang in DHL van 25 naar 51 procent. Voor Robert is de lol er af. “We zijn eigendom van Deutsche Post. Dat is iets anders dan een onafhankelijke onderneming zijn,” verduidelijkt hij zijn ondergeschikten.
Die ondergeschikten zijn stupéfait. In 2004 wordt Robert vijfenzestig. Dan stap je toch niet zomaar op? Sommige leden van het management worstelen daar nog steeds mee. Ze willen alleen off the record over Robert praten. Begrijpelijk. Het is wat confronterend wanneer je je hoogste baas drie jaar vóór zijn pensioen ziet vertrekken, terwijl je zelf, met nog tien jaar te gaan, denkt: die rit zit ik wel uit.
“Op zich,” zo benadrukt iemand die vlak onder Robert zat, “is er ook niets mis met Deutsche Post. DHL is sinds die belangenvermeerdering van Deutsche Post ook nog absoluut hetzelfde bedrijf. We hebben die manoeuvre van Robert dan ook nooit écht begrepen. Hij is een aimabele man, maakt zich niet gauw kwaad. Maar, áls hij eenmaal kwaad is, trekt hij daar vergaande consequenties uit. Robert is erg principieel.”
Over dat laatste weten ook de Belgische overheid en vakbonden mee te praten. In januari 2000 laat hij luchtigjes weten zesduizend DHL-medewerkers te zullen ontslaan. Het gevolg van het beoogde verbod op nachtvluchten. “Nee hoor,” verweert Robert zich tijdens een persconferentie, “dit is geen chantage, dit is de realiteit van onze business.” De Belgische overheid gaat subiet overstag. En dát is ook de reden dat hij nu de restanten van Belgisch voormalige trots mag redden. Robert heeft invloed in België.
“Ik zou hem ook geen Nederlander meer noemen, hij is praktisch nooit meer in Nederland,” zegt zijn Engelse secretaresse Mandy Grimbel. “Robert is a real man of the world. And he is nice, too.”
CV Robert Kuijpers
Burgerlijke staat gehuwd, twee kinderen
Woont Bousval, België
Bijzonderheden is in Nederland volkomen onbekend
Hobby's squash en tennis
Curriculum
1939 geboren te Amsterdam
1953 middelbare school Hilversum
1961 verkoper hoofdpijntabletten
1972 manager bij Heinz
1988 ceo DHL
2002 ceo DAT
