De beste werknemers gaan als eerste weg wanneer er ontslag dreigt. Zij zijn slim genoeg om het ‘zinkende schip' te verlaten en voorkomen dat ze gedwongen werkloos worden.
Dat zeggen arbeidspsychologen Marc van Veldhoven van de Universiteit van Tilburg (UvT) en Hans de Witte van de Universiteit Leuven in België. Baanonzekerheid is net zo belastend als de werkloosheid zelf. Werknemers die niet weten of ze hun baan kunnen behouden, voelen zich machteloos, stelt De Witte.
Overlevers
Van Veldhoven voegt toe dat bedrijven die zich allang in zwaar weer bevinden, rekening moeten houden met het zogenoemde ‘survivors syndrome'. Dat houdt in dat mensen die een ontslaggolf overleven later toch mentaal afhaken. "Als mensen de ene na de andere reorganisatie meemaken, werken ze voortdurend met het zwaard van Damocles boven hun hoofd. Dat maakt hun baan steeds zwaarder. Zelfs de meest gemotiveerde werknemers knappen daardoor een keer af."
Duidelijk
Van Veldhoven en De Witte drukken werkgevers op het hart, dat ze duidelijk moeten zijn. "Breng de boodschap snel, helder en duidelijk en verdoezel gedwongen ontslagen niet met een positieve insteek. Geef werknemers inspraak en zorg dat de procedure rechtvaardig en correct verloopt. En bedenk dat een negatieve boodschap die primair gericht is aan de aandeelhouders, het hardst aan komt bij de mensen die in het bedrijf werken."
Harder werken
Overigens kan de onderzekerheid onder werknemers ook positief uitpakken voor de werkgever, zegt Van Veldhoven. "Mensen zijn bang om op het lijstje van te schrappen arbeidskrachten terecht te komen en gaan daarom juist beter hun best doen. Ze werken harder en melden zich minder vaak ziek."
