De monitor in de vertrekhal gaf aan dat ik mij naar de gate moest haasten. Ik griste puur op basis van de cover en de titel het boekje van Malcolm Gladwell van het schap met businessboeken. Ik moest nog een boek hebben voor deze column, en de rest van de boeken kende ik al, of leek mij ontiegelijk saai.
Eenmaal vastgesnoerd begon ik te lezen. Eerst gefascineerd, maar na een tijdje ook een beetje gefrustreerd. The Bomber Mafia las als een trein. Het was fantastische historische fictie. Maar waar bleven de business-lessen over innovatie die op de cover werden beloofd?
Oekraïners versus Russen
Gelukkig heb ik doorgelezen want het boek biedt wel degelijk interessante inzichten. Oorlog mag misschien de smerigste business op aarde zijn en de lessen die worden geleerd keihard, dat maakt ze niet minder relevant.
Kijk naar het echec van de Russen in Oekraïne en vergelijk het met het relatieve succes van de Oekraïners. Waar de Russen opereren met een hiërarchische commandostructuur, werken de Oekraïners met zelfstandig opererende eenheden. Een sprekender voorbeeld van hoe zelfsturing kan werken en top-down management verlamt, is er bijna niet te vinden.
Piloten met vernieuwende ideeën
Het boek van Gladwell handelt over de strategie van de Britse, de Duitse maar vooral de Amerikaanse luchtmacht voor, tijdens en deels na de Tweede Wereldoorlog.
In de Eerste Wereldoorlog speelden vliegtuigen een geringe rol. Ze waren vooral geschikt voor verkenningsvluchten, maar bombardementen stelden niets voor. Van mikken was geen sprake. Veel meer dan een granaat over de rand van je cabine werpen, was het niet. De luchtmacht had dan ook weinig invloed op de uitkomst van de oorlog. De marine en het leger, daar draaide het om.
Het gevolg was dat de luchtmacht in de VS, de echte hoofdpersoon van dit boek, zich na de oorlog redelijk in de luwte kon ontwikkelen. De militaire top had er gewoonweg minder aandacht voor. Op een vliegveldje in het Zuiden van de VS vormde zich een groepje vooruitstrevende piloten met disruptieve ideeën dat redelijk zijn gang kon gaan.
Gerichte bommenwerper bleek niet zo gericht
Wat als we nu met precisiebombardementen de vitale infrastructuur of de wapenindustrie van een land plat kunnen leggen? Dan moet de vijand zich snel overgeven en besparen we duizenden, en in het geval van een wereldoorlog miljoenen mensenlevens, bedachten ze.
Dankzij een revolutionaire uitvinding – de bommenrichter van de in Nederland geboren Carl Norden – leek hun strategie nog potentie te hebben ook. Het bleek met behulp van deze vinding mogelijk om vanaf grote hoogte en de dus buiten bereik van luchtdoelgeschut, met redelijke precieze een bom af te werpen.
Toen Amerika deel ging nemen aan de oorlog in Europa in het voorjaar van 1942 was de invloed van dat groepje piloten, de ‘bomber mafia’, binnen de luchtmacht groot. En dus stelden de Amerikanen commandanten geheel in lijn met de ideeën van The Bomber Mafia voor om overdag vanaf grote hoogte precisiebombardementen uit te voeren.
Helaas bleek de bommenrichter van Norden, een soort primitieve oercomputer waarmee de bemanning van een bommenwerper het traject van een projectiel kon berekenen, niet goed te werken bij slecht weer en de vaak benarde omstandigheden op het slagveld.
Platbombarderen als winnende tactiek
De Britten zagen het hoofdschuddend aan. Onder leiding van de beruchte Generaal ‘Bomber’ Harris gooiden de Britten bij voorkeur ’s nachts vanaf geringe hoogte hele Duitse steden in puin. Geen precisie, en al helemaal geen poging om de burgerbevolking te ontzien.
Hoewel ook de Britten hun doel, het demoraliseren van het Duitse volk, niet behaalde, won hun tactiek van de verschroeide aarde het van die van de idealistischer ingestelde Bomber Mafia.
Zelfs de Amerikaanse luchtmacht besloot uiteindelijk, onder leiding van generaal Curtis LeMay, tot een vergelijkbare tactiek als de Britten door met napalm – een recente Amerikaanse vinding die even gruwelijk als effectief bleek – Tokio en veel andere steden in Japan plat te branden. Die bombardementen waren zo gruwelijk, dat de atoombommen van Hiroshima en Nagasaki er schraal bij afsteken.
Pas na WOII kreeg het idee van The Bomber Mafia toch langzaam voet aan de grond. Waar in Vietnam vaak nog met ‘de botte bijl’ werd gehakt, is het ideaal van precisiebombardementen in de jaren negentig werkelijkheid geworden. In de Irak-oorlogen konden tanks massaal van afstand worden uitgeschakeld. En met de opkomst van drones in deze eeuw is mikken nog eenvoudiger.
Lessen van het slagveld
Na het lezen over steden als Dresden en Tokio die volledig in de as werden gelegd, is het even schakelen om te kijken wat je hier nu als ondernemer of manager van kan leren. Toch zie je al snel parallellen met het zakenleven
De piloten van The Bomber Mafia waren net als Elon Musk of Steve Jobs idealisten met een visie. Ze waren niet snel van hun idee af te brengen. En ze waren bereid onbewezen technologie, zoals de bommenrichter van Norden, te omarmen.
Maar je ziet ook dat goede, vooruitstrevende ideeën soms te vroeg komen, en pas later, na vele mislukte pogingen en veel doorzettingsvermogen echt tot wasdom komen.
Als het eenmaal zover is, dan leidt wat ooit ideaal leek weer tot nieuwe dilemma’s. De opkomst van de drone maakt ‘bombarderen’ mogelijk zonder al te veel burgerslachtoffers, maar het werd ook zo goedkoop en gemakkelijk dat de drempel om geweld te gebruiken steeds lager werd. Net zoals in het bedrijfsleven de opkomst van sociale media ons verbinding bracht, maar ook nepnieuws.
▸Malcom Gladwell, The Bomber Mafia: A Story Set in War, Penguin, 2021
Meer leesvoer
HR als ster
HR-professionals voelen zich niet al te vaak serieus genomen door het management, is de teneur van het boek. Mensen zijn belangrijk, totdat er iets zoals omzet om de hoek komt kijken. Dan delft HR alsnog het onderspit. En dat moet niet zo zijn. Weg met het Calimero-complex! Zeegers wil met dit boek HR-professionals leren hoe zich kunnen laten gelden in de top van het bedrijf.
▸Bob Zeegers, HR met Ballen – Doei Personeelskosten, Hallo Menselijk Kapitaal, Van Duuren Management, 2022
Timemanagement, deel zoveel
Er bestaat al een onmetelijke stroom van businessboeken over timemanagement en je kunt je afvragen: waarom weer één? Nou, misschien omdat timemanagement zó moeilijk is dat je erover moet blijven lezen. Blake brengt het onderwerp in elk geval verfrissend. Timothy Ferris meets David Allen.
▸Jenny Blake, Free Time. Loose the Busy work, Love your Business, Ideapress Publishing
Spring op de podcast-trein
Wil jij ook een podcast als ondernemer? Hegger legt uit hoe je dat kunt aanpakken op een snelle en niet al te geldverslindende manier. Ze gelooft heilig in de voordelen die het hebben van een podcast heeft voor elke ondernemer. Of dat ook zo is? De tijd zal het leren. Maar goed, waarom zou je het niet een keer proberen?
▸Mirjam Hegger, Succesvol podcasten voor ondernemers, Mirjam Hegger, 2022
Lees ook over andere boeken die Thijs Peters las:
- ‘Uitblinkers’ van Malcolm Gladwell: over de factor geluk in je carrière
- ‘Compassievol leiderschap’ van Rasmus Hougaard: waarom leiders compassie moeten tonen
- ‘Powerful’ van Patty McCord: het publieke geheim achter het succes van Netflix
