De nieuwe wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties heeft in elk geval één effect bereikt: bedrijven worden steeds afwachtender als het om zzp'ers gaat.
Onduidelijkheid? Check. Onzekerheid? Check. De nieuwe wet DBA leidt tot heel wat onrust bij zzp’ers en bedrijven. Sinds staatssecretaris Wiebes (Financiën) bekendmaakte dat de VAR (verklaring arbeidsrelatie) wordt afgeschaft, weet eigenlijk niemand precies wat hij moet, mag of kan doen. Ja, voortaan moet er met modelovereenkomsten gewerkt worden, zoveel is duidelijk. Maar deze geven dan weer geen garantie dat je achteraf niet toch nog beboet wordt.
Allebei verantwoordelijk
Om zelfstandig ondernemers te beschermen tegen de macht van grote bedrijven, heeft Wiebes het zo geregeld dat opdrachtgevers nu medeverantwoordelijk zijn en dus ook beboet kunnen worden als achteraf blijkt dat niet aan de afspraken is voldaan. In de tijd van de VAR was alleen de zzp’er aansprakelijk, nu dus niet meer. ‘Dat zorgt ervoor dat veel corporates een enorm afwachtende houding aannemen’, vertelt Arco Elsman, zzp-programmadirecteur van Randstad. ‘Ze gebruiken het overgangsjaar om uit te zoeken hoe de nieuwe wet precies werkt en wat voortaan nog wel en niet mag.’ Tot die tijd weren veel grootbedrijven zzp’ers.
'De wet is te summier'
Het probleem, volgens Elsman, is dat de wet DBA te summier is. ‘De overheid heeft een wet ingevoerd die zo weinig zegt dat de Belastingdienst nog steeds bezig is met richtlijnen maken die erbij passen. Het is een kwestie van interpreteren. Wij laten deze problematiek al 1,5 jaar uitzoeken door juristen, in samenwerking met de Belastingdienst. Maar niet elk bedrijf kan dit doen, waardoor er heel veel onduidelijkheid heerst.’
Is payrollen een oplossing?
Paul den Ronden, directeur van Payrollbedrijf Tentoo, ontvangt elke week wel 10 telefoontjes van bezorgde zzp’ers of bedrijven. ‘Zij willen erachter komen of payrolling een oplossing is voor hun DBA-probleem. In sommige gevallen is dat wel zo, al gaan de zzp’ers dan wel in loondienst werken en stappen ze dus af van het ondernemerschap. Dat kan voordelig zijn, als een zzp’er voorheen geen recht had op de zelfstandigenaftrek. Als de zzp’er al wel gebruik maakte van de aftrek, gaat hij of zij meer belasting betalen. Aan de andere kant staan er dan wel weer allerlei sociale zekerheden tegenover het werknemerschap, dus het is maar net wat je wil.’
Meer en minder belasting
Tentoo bedient ongeveer 200 zelfstandig ondernemers, die in opdracht werken voor zo'n 500 bedrijven. Als zzp’ers naar aanleiding van de nieuwe wet besluiten om te stoppen als ondernemer en ergens in loondienst te gaan, heeft dit ook impact op de business van Tentoo. ‘De oplossing is om de verschillen tussen een zelfstandig ondernemer en werknemer kleiner te maken, door een zzp’er meer belasting te laten betalen en een werknemer minder. Zo wordt het weer een keuze om ondernemer te zijn of niet. Nu moet je je aan zoveel regels van de overheid houden.’
Overgrote deel niet voorbereid
Uit scans die Randstad afneemt binnen het eigen klantenbestand, blijkt dat 90 procent van de zzp’ers die nog volgens de VAR-regelgeving werkt, niet voldoet aan de eisen van de nieuwe wet. Bij veel zelfstandigen ontbreekt een juiste opdrachtomschrijving of ze zitten veel te lang op dezelfde plek. Volgens de nieuwe regelgeving althans.
Gezagsverhouding moet
De nieuwe wet kan hoofdzakelijk voor een aantal branches problematisch worden. ‘Er zijn drie aandachtsgebieden aangewezen, één daarvan is de zorg. Als je bijvoorbeeld zelfstandig verpleger bent, dan ben je afhankelijk van een bepaalde gezagsverhouding. Je moet je aan strikte regels houden.’ En die hele gezagsverhouding is nu net het pijnpunt: dat mag niet meer. ‘Voor sommige zzp’ers wordt het onmogelijk functioneren zonder gezagsverhouding.’
Stopt de marktgroei?
Zal de wet DBA de groeiende Nederlandse zzp-markt een halt toeroepen? Elsman: ‘Dat ligt aan de criteria van de Belastingdienst. Maar zoals het er nu naar uitziet wel.’
Den Ronden: ‘De wet kan wel werken, maar bedrijven moeten voortaan enorm voorzichtig omgaan met zzp’ers. Er zijn ook bedrijven die werken met een kleine vaste kern medewerkers en verder met zzp’ers. Voor hen wordt het oppassen geblazen. Maar, ik werk al jaren in de zzp-markt, dus deze wet zal ook vanzelf wel weer op de schop gaan. Gebeurt altijd…’
Foto via Pixabay
