Au! Een volgend Organon? Crucell – het pareltje van de Nederlandse biotechindustrie – maakt vrijdag bekend vergevorderde gesprekken te voeren over een overname door Johnsen & Johnson (J&J).
Een echte verrassing is de interesse van de Amerikaanse farmareus in Crucell niet. Grote farmaceutische bedrijven kopen de laatste jaren kleine biotechbedrijven op. De farmareuzen zitten met het probleem dat hun patenten op bestaande stermedicijnen verlopen en zijn dus op zoek naar nieuwe medicijnen. Kleinere biotechbedrijven, zoals Crucell hebben die producten.
J&J heeft bovendien al een belang van 17,9 procent in Crucell. Het betaalde daarvoor vorig jaar september 300 miljoen euro in contanten. De Amerikanen hadden destijds vooral interesse in de door Crucell ontwikkelde vaccins die meerdere griepvirussen kunnen aanpakken. De deal was dat Crucell het onderzoek deed en J&J de latere ontwikkeling en vermarkting voor zijn rekening zou nemen. Dat leverde Crucell – dat sinds 2008 als eerste Nederlandse beursgenoteerde biotechbedrijf uit de rode cijfers kroop – een goed gevulde kas op. Crucell heeft op dit moment bijna 250 miljoen in kas.
Leidse vaccindivisie van J&J
Het ziet er naar uit dat het Leidse Crucell nu als dochterbedrijf de vaccindivisie van J&J gaat vormen. De Amerikanen zijn bereid om 24,75 euro per aandeel voor het bedrijf te betalen, ofwel 1,75 miljard in contanten. Volgens Crucell zijn de onderhandelingen in een vergevorderd stadium. Topman Ronald Brus vraagt zijn aandeelhouders de stukken al aan te melden. Volgens sommige analisten heeft J&J de deal op zak. Het bod ligt ver boven de slotkoers van donderdag van 15,70 euro. Mede gezien het belang dat J&J al heeft in Crucell, is de kans op een biedingsoorlog beperkt en is volgens analisten sprake van een knock-out bod.
De succesvolle bestuursvoorzitter Brus heeft geen plannen het bedrijf na een eventuele overname te verlaten en blijft aan als bestuurder in Leiden. Op de vraag of voor hem ook een bestuursfunctie bij J&J in het verschiet ligt, geeft hij op dit moment geen commentaar. Brus zegt alleen zeer blij te zijn met een partner als Johnson & Johnson en is enthousiast over het vooruitzicht de vaccindivisie van het concern te worden. "Crucell heeft nu meer mogelijkheden ter ondersteuning van de missie om zo veel mogelijk mensen wereldwijd te beschermen tegen ziektes", aldus de ceo.
Modelbedrijf
Crucell is de afgelopen jaren model gaan staan voor veel andere biotechbedrijven in Nederland. Het ontwikkelen en op de markt brengen van een medicijn is een lang proces van verliesfinanciering. Er gaat zo twaalf tot vijftien jaar overheen en geen bank die dat wil financieren. Om die reden werden veel biotechbedrijven sinds eind jaren negentig naar de beurs gebracht. Een tikje in de schaduw van internetbedrijven werd ook biotech een grote hype. Crucell haalde in 2000 bijna 200 miljoen euro op. Geen ander Nederlands biotechbedrijf wist zijn kas zo te spekken met een beursgang. Het Leidse bedrijf wist vervolgens in tien jaar tijd uit te groeien tot een van de grotere Europese biotechnologiebedrijven.
Burnrate
Daarvoor moesten wel nieuwe wegen worden ingeslagen. Na het knappen van de internetzeepbel was voor Crucell – en ander biotechbedrijven- het beursfeestje over. Een pot geld ophalen en het uitzingen tot marktintroductie bleek een heilloze missie. Biotechbedrijven zijn gaan experimenteren met businessmodellen met een lagere burnrate. Crucell is daarvan het eerste echte succesvolle voorbeeld. Het fundament onder het bedrijf is zijn zogeheten de PER.C6-techniek, dat is een productietechniek waarmee vaccins. antistoffen en andere biotechnologische producten geproduceerd kunnen worden via een cellijn van menselijke cellen. Op dit moment gebeurt dat met behulp van dierlijke cellen. PER. C6 zou effectiever zijn en mogelijk minder bijwerkingen hebben dan producten die niet zijn ontwikkeld op basis van menselijk materiaal.
De techniek die Crucell samen met DSM ontwikkelt moet een soort standaard worden in de mondiale biotechnologiesector. Het is echter nog steeds wachten tot het eerste medicijn uit de koker verschijnt.
Quinvaxem
Om zijn onderzoek echter te kunnen blijven financieren is Crucell zich gaan richten op sneller te vermarkten producten, die er dus voor konden gaan zorgen dat Crucell financieel op eigen benen kon gaan staan. En dat is ze gelukt. In 2006 nam het bedrijf de veel grotere Zwitserse vaccinproducent Berna over. Crucell sleept sindsdien met kindervaccin Quinvaxem het ene naar het andere contract binnen bij de UNHCR en de WHO. Quinvaxem werd de kurk waar Crucell financieel gezien op drijft: de cocktail van vijf vaccins was afgelopen kwartaal verantwoordelijk voor liefst driekwart van de productverkopen en heeft er voor gezorgd dat Crucell winst is gaan maken sinds 2008. Het bedrijf boekte toen voor het eerst in zijn toen bijna 15-jarige bestaan een winst van 14,3 miljoen euro op een omzet van 283 miljoen euro. In 2009 steeg de winst naar 23,9 miljoen euro op een omzet van 358 miljoen euro.
Wyeth
Crucell is door de goede resultaten niet onopgemerkt gebleven. Anderhalf jaar geleden voerde het al overnamegesprekken met de Amerikaanse farmaceut Wyeth. Er was toen sprake van een bod van 1 miljard euro. Het kwam echter niet tot een overname doordat Wyeth zelf werd gekocht door Pfizer. Gezien het huidige bod van 1,75 miljard euro, was dat in financieel opzicht achteraf gezien toch niet zo'n slechte ontwikkeling. Wel teleurstellend is dat met een overname van Crucell wederom een glanzend pareltje van de Amsterdamse beurs verdwijnt en weer een Nederlands bedrijf in buitenlandse handen valt.
