Ze kunnen dit toch niet menen bij Roland Berger? Had Brussel het idee van een Europese kredietbeoordelaar terzijde geschoven, komen de consultants ermee.
Het van oorsprong Duitse advieskantoor maakte vrijdag bekend voldoende interesse onder investeerders te hebben gevonden. Nu worden stappen gezet om de European Rating Agency (is dat een werknaam?) operationeel te maken. Maar wat moeten we met nog een kredietbeoordelaar? De clubs die we hebben zijn al niet in staat om op enige wijze een constructieve bijdrage te leveren aan het functioneren van het financiële systeem en het precaire publieke debat over de overheidsfinanciën en de euro.
Ongeloofwaardig en sloom
De bureaus hadden zich natuurlijk al extreem ongeloofwaardig gemaakt met hun hoge ratings voor, wat later bleek, rommelhypotheken. In de eurocrisis hobbelen ze systematisch achter de feiten aan met downgrades die de financiële markten volgen, in plaats van andersom. Het gaat steeds volgens hetzelfde patroon: eerst loopt de rente op, daarna komen de bureaus met hun afwaarderingen.
Ondanks dat dit vaak door het late stadium niet zoveel meer uithaalde, hebben ze het bloed onder de nagels van (Zuid-)Europese politici vandaan weten te halen. Logisch dat die op zoek naar een zondebok, in S&P, Moody's en Fitch een makkelijk doelwit vonden. Hierbij speelt ook een sluimerend anti-Amerikanisme een rol. De drie zouden de Amerikaanse overheid weg laten komen met grote tekorten en schulden, terwijl Europese overheden hard worden aangepakt. Vandaar de roep om een nieuw, Europees, publiek gefinancierd bureau. Dat Fitch voor meer dan de helft eigendom is van het Franse Fimalac wordt voor het gemak altijd even vergeten.
S&P overspeelde zijn hand al
Dat S&P de Amerikaanse overheid vorig jaar de AAA-status ontnam ook. Overigens overspeelde deze club daarmee duidelijk zijn hand. Het bureau mengde zich met een gepolitiseerde analyse in een witheet debat, om vervolgens als irrelevant terzijde te worden geschoven. Reactie op de financiele markten: uiteraard nul. President Obama wees er daarna fijntjes op dat de VS altijd een AAA-land zullen blijven.
In de Nederlandse politiek wordt ondertussen nog wel gedaan of een downgrade van Nederlandse staatsleningen een ramp zou zijn en automatisch zou leiden tot hogere rentelasten. Dat is onzin. Nederland staat in de pikorde van veilige staatsbeleggingen ergens bovenaan, maar is uiteraard minder kredietwaardig dan het veel grotere Duitsland. Als wordt gezegd dat Nederland niet meer tot de kern van de eurozone behoort, wordt eigenlijk gezegd dat de kern is afgepeld tot een land.
Negeer ze
Kortom, de kredietbeoordelaars zijn irrelevant. Ze lopen systematisch achter de feiten aan en hun (dreigingen met) afwaarderingen zijn niet meer dan instrumenten voor journalisten en politici om het publiek angst aan te jagen. Het is hoog tijd ze allemaal, inclusief de jongste telg van Roland Berger, volledig te negeren. Dan zijn we ook af van al die kromme vertalingen van vlotte Engelse termen als rating agency (kredietbeoordelaar), credit rating (kredietbeoordeling) en gold-plated AAA rating (goudgerande hoogste kredietstatus).
