Wat zou u liever willen: een miljoen dollar winnen in de loterij? Of voor de rest van uw leven verlamd raken door een verkeersongeluk?
Geen moeilijke vraag, zegt u? Kunnen wij ons voorstellen. Om en nabij de 100 procent van de mensen kiest bij deze vraag namelijk voor het miljoen. Toch is de vraag niet zo absurd als hij misschien lijkt, laat Micael Dahlén zien in zijn boek Nextopia. De vraag bestaat namelijk al 30 jaar, en telkens blijkt uit onderzoek dat het voor het levensgeluk helemaal niet zoveel uitmaakt wat er gebeurt. Ja, natuurlijk, na een ongeluk is er een tijdelijke, maar behoorlijk diepe dip in tevredenheid. En na het winnen van de loterij een korte tijd van euforie. Maar telkens blijkt dat na slechts een jaar (!) bij veruit de meeste mensen het algemene gevoel van tevredenheid weer op het oude peil is beland.
Gerecenseerd
Nextopia, Leven, liefde en zaken in de expectations society
Micael Dahlén
Spectrum, 224 pagina’sWat betekent dat? Dahlén zoekt de verklaring in de evolutie: tevreden mensen functioneren nu eenmaal beter. En tevreden mensen maken ook meer kans op nakomelingen. Ergo: tevredenheid zit gewoon in de genen, en helemaal niet in het feit of je de lotto wint, of tot aan je enkels verlamd raakt.
Wat die kennis precies doet in het betoog van Dahlén, is niet helemaal duidelijk. Vermakelijk is het wel. De ‘rock’n’roll’-professor, zoals de 37-jarige, langharige hoogleraar aan de Stockholm School of Economics, ook wel wordt genoemd, heeft meer van zulke leuke wetenswaardigheden.
Het leidt soms wat af van de lijn van zijn boek: dat we steeds meer leven in een wereld waar niet vandaag, maar morgen de dienst uitmaakt. Dat tegenwoordig niet de huidige iPhone het ding is om te begeren, maar de vólgende iPhone. Die is namelijk nóg beter, en heeft alle kinderziektes van de huidige generatie verholpen. Dahlén leidt daaruit af dat het tegenwoordig steeds meer gaat om verwachtingen, en steeds minder om de realiteit van nu.
Hij laat dat bijvoorbeeld zien aan de hand van de vraag welk horloge je liever hebt: het horloge dat je achter een glasplaatje kunt zien, of het horloge dat je om je pols kunt doen om te kijken hoe het je staat. In dit geval kiezen 9 van de 10 mensen voor de horloge om de pols.
Maar bij de iPhone is dat ineens anders: voor de introductie in Engeland was hij een tijd lang alleen achter glas te zien, wat tot gevolg had dat mensen bijkans gek werden van verlangen. Waarmee Dahlén de essentie van zijn boek raakt: ‘De iPhone in een glazen kast laat zien hoe consumptie werkt in de expectations society. We verwachten grote vreugde en nut van dingen die we nét niet kunnen krijgen. De verwachtingen zijn misschien veel meer waard dan de werkelijke kansen, producten en plaatsen waarnaar we verlangen.’
Het zijn ware woorden. In elk geval: ze klinken overtuigend, uit de mond van Dahlén. Maar wat probeert hij ons nu precies mee te geven? Dat blijft een beetje in het ongewisse. Daarvoor heeft hij eigenlijk alleen een stijlgrapje in petto: ´De toekomst is geweldig. Maar er is één probleem. Wat, dat leest u in mijn volgende boek´.
Laten wij dan maar zo flauw zijn om meteen te riposteren: ‘ik vond het volgende boek toch beter’.
Bestel dit boek online
MT neemt elke vrijdag een nieuw (management)boek onder de loep. Lees ook de eerdere recensies.
