“Na beschuldiging doen luie werknemers nog minder”

Veel Britten vinden hun directe collega’s lui, blijkt uit onderzoek van het Britse onderzoeksbureau Investors in People. Psycholoog Jeroen Stouten deed eerder een experimenteel promotieonderzoek naar klaplopers en groepsgedrag. “Stel procedures of regels op wanneer en hoe werknemers problemen kunnen aankaarten. En spreek mensen er direct op aan.”

“Als team werk je samen om een bepaald traject te realiseren. Als iemand zijn verantwoordelijkheden niet neemt dan is dat niet prettig voor de rest.” Stouten, werkzaam bij de Katholieke Universiteit in Leuven als assistent professor in psychologie, vertelt over de frustraties die bij ‘de rest’ ontstaan, zeker als er een bonus of promotie in het verschiet ligt. “Dan krijgen mensen een gevoel van ‘dat is niet eerlijk’ en gaan gedragsmaatregelen nemen, zoals het uitsluiten en negeren van de klaplopers of het verzwijgen van informatie aan hen.”

Uit het Britse onderzoek blijkt dat 75 procent van de chefs enkele van zijn medewerkers overbodig vindt. Van de werknemers is dat zelfs 80 procent. Stouten legt uit dat de gevolgen van iemand lui noemen vervelend kunnen zijn. “Je hebt het gevoel beschuldigd te worden. Je kunt dan proberen jezelf extra te motiveren. Maar het kan ook dat je je niet geaccepteerd voelt en nog minder gaat doen.”

 

Of iemand lui is, is allemaal perceptie volgens Stouten. “Mensen denken al snel dat iemand niet genoeg doet. Pas bij effectieve bijdragen kun je zien of iemand de kantjes er vanaf loopt en vragen ‘waar is jouw inbreng’. Dan is het duidelijk te meten.” Het is volgens hem dan ook afhankelijk van de taken die een groep meekrijgt. “Als het bijvoorbeeld een vorm van ideeën genereren is, dan is het niet zo tastbaar. Dan kan het (onterecht) de indruk geven dat iemand niet veel inbrengt.”

 

Uit het onderzoek blijkt verder dat vier op de tien werknemers zegt dat de baas niets doet om luie collega’s aan het werk te zetten. Ook Stouten vindt dat een manager niet onschuldig kan zitten toekijken. “Een leidinggevende moet zicht hebben in wat er speelt op de werkvloer, hoe de werknemers zich onderling verhouden. En de problemen snel aanpakken.” Voor werknemers is het volgens Stouten vaak een brug te ver om zelf op hun manager af te stappen met een dergelijke klacht. “Ik denk dat het wel de beste optie zou zijn. Als de leidinggevende duidelijk aangeeft dat de deur open staat, komen de werknemers wel.” Een uiterste mogelijkheid is volgens hem om de ‘deserteur’ anoniem te melden.  

Oplossen

Een oplossing ziet Stouten in het direct aanspreken van de ‘luie’ werknemers of van het hele team. Niets doen met de informatie leidt immers zeker niet tot verbetering. Uit zichzelf gaat de luie medewerker echt niet harder lopen.