Geen producten in de winkelwagen.
De schaduweconomie van straatverkopers is de snelstgroeiende economie ter wereld. Met 1,8 miljard banen en een waarde in geld van 10 biljoen dollar is de informele economie maar net kleiner dan de Amerikaanse economie.
De Amerikaanse journalist Robert Neuwirth heeft de afgelopen vier jaar doorgebracht op straatmarkten overal ter wereld om te onderzoeken wat voor economische rol straatverkoop speelt. In zijn boek Stealth of Nations doet Neuwirth verslag van zijn ontdekkingen. Hij komt tot de conclusie dat de (vaak illegale) verkoop op straat de redding is voor de armen.
Piratenmarkten
Niet veel mensen denken dat winkeltjes in krottenwijken, illegale straathandeleren en vergunningloze straatverkopers economic players van formaat zijn. Maar Neuwirth becijferde dat dit type (niet criminele!) handel wereldwijd biljoenen dollars omzet. Je zou het 'piratenmarkten' kunnen noemen omdat de verkochte producten vaak illegale kopieën zijn van cd’s, dvd’s, games en merkkleding en -tassen. Maar deze illegale mini-bedrijven vertegenwoordigen een kritieke bron voor ondernemerschap, innovatie en zelfredzaamheid in die landen. En de illegale markten blijven groeien, zeker gedurende de internationale recessie. Ze zorgen voor meer banen, meer verkopen en verbetert daarmee het leven van honderden miljoenen mensen.
System D
Neuwirth praat zelf liever niet over illegale markten. Hij doopte zijn zelf ontdekte wereldmarkt System D, afgeleid van Do It Yourself (DIY). "Dat heeft toch een andere connotatie dan zwarte markt of informele economie", zegt hij in Wired. "Ik refereer daarmee aan alle economische activiteit die zich onder de radar van een regering afspeelt. Dus ongeregistreerde, ongereguleerde, niet-belaste en niet criminele handel. De mensen die dit doen zien zichzelf ook helemaal niet als crimineel. Ze zien zichzelf als hardwerkende mensen die hun familie proberen te onderhouden."
Opmerkelijk aan System D is dat het jaar op jaar groeit, in tegenstelling tot de legale economieën. De reden daarvan ligt volgens Neuwirth in het pure ondernemerschap. Straatverkopers hebben geen last van wetten, bureaucratie en corruptie. Daarbij is de hele economie van System D gebaseerd op het leveren van producten en diensten die klanten kunnen betalen, niet op hoge prijzen en grote marges. "Het groeit vanwege het simpele feit dat ook arme mensen moeten blijven consumeren." Daarbij vertegenwoordigt System D volgens Neuwirth op dit moment de helft van het totaal aantal arbeiders op de wereld. "In 2020 is dat aantal gegroeid tot tweederde. We praten dus over de meerderheid van de mensen op aarde. Tijd om daar eens serieus naar te kijken."
(kaart: Wired)
