Ze zijn loyaal en sociaal betrokken. Medewerkers zijn geen nummer, maar mensen. Het draait er om waarden in plaats van waarde. Familiebedrijven hebben doorgaans een goede naam als het aankomt op werkgeverschap. Zeker na de financiële crisis. Internationaal onderzoek van de Erasmus Universiteit, BDO en Rabobank toont aan dat dit beeld enigszins genuanceerd moet worden.
Helft managers familiebedrijf niet bijgespijkerd
De onderzoekers vergeleken duizenden beursgenoteerde familiebedrijven en niet-familiebedrijven op het gebied van acht ‘management practices’. Hieruit blijkt dat het bij familiebedrijven minder vaak een duidelijk promotiebeleid hebben. Waar 41% van de niet-familiebedrijven zo’n beleid heeft, geldt dit voor 38% van de onderneming die grotendeels in familiehanden zijn. Aan de top is de doorstroming iets beperkter. Bij 6% van de onderzochte familiebedrijven vertrok een hooggeplaatste manager, terwijl die bij niet-familiebedrijven 7% is.
Bij familiebedrijven is er minder vaak aandacht voor training en opleiding. Of preciezer: ondernemingen in familiehanden hebben minder vaak een vastgelegd opleidingsbeleid: 72% tegenover 81% van niet-familiebedrijven. Bovendien hebben ze minder vaak een actief loopbaanbeleid (63% om 73%) en wordt het zittende management in iets meer dan de helft van de gevallen (53%) inhoudelijk bijgespijkerd. Bij niet-familiebedrijven ligt dit op 61%. In Nederland liggen deze percentages beduidend hoger, maar blijft de verhouding hetzelfde. Bij 97% van de niet-familiebedrijven is het voor werknemers mogelijk opleidingen te volgen, terwijl 85% van de familie-ondernemingen deze mogelijkheid biedt. Een actief loopbaanbeleid wordt opgesteld door 97% van de niet-familiebedrijven en 83% van de familiebedrijven.
Toegevoegde waarde externe manager
Toch lijken er genoeg kansen voor externe managers om het verschil te maken bij een van de 270.000 familiebedrijven die Nederland rijk is. Volgens Joost Vat van BDO realiseren familiebedrijven zich dat zakendoen de afgelopen jaren complexer is geworden en dat de familie niet altijd de benodigde kwaliteiten kan inbrengen. ‘De nieuwe generatie staat ook meer open voor een andere carrière. Het is niet vanzelfsprekend dat kinderen hun ouders opvolgen’, aldus Vat vorig jaar tegen MT. Eerder gezamenlijk onderzoek van Erasmus Universiteit, Rabobank en BDO wijst uit dat familiebedrijven, zeker de internationaal opererende, gebaat kunnen zijn met een bestuurder van buiten. Hoe verder over de grens een bedrijf opereert, hoe meer een externe bestuurder bijdraagt aan de winstgevendheid. Dit kan oplopen tot een plus van 11 procent.
Minder familievriendelijk
Externe managers die carrière en gezin willen combineren hebben meer kans bij een corporate. De opstellers van het rapport stellen opvallend genoeg dat familiebedrijven ‘minder familievriendelijk’ zijn. Zo is er minder vaak kinderopvang beschikbaar bij familieondernemingen. Flexibele werktijden zijn gewoon bij een op de drie niet-familiebedrijven, terwijl deze optie bij 22% van de familiebedrijven wordt geboden.
