Het winkelpubliek in Nederland loopt verslaafd rond. Verslaafd aan vermogenswinsten. Het is er aan gewend geraakt dat er meer wordt besteed dan er inkomsten zijn.
Dit jaar zal er door Nederlandse gezinnen waarschijnlijk voor 245 miljard euro worden uitgegeven terwijl het gezamenlijke inkomen ’slechts’ 237 miljard bedraagt. Al sinds 2003 zijn de uitgaven van gezinnen groter geweest dan de inkomsten. Hoe kan dit en hoe zal de ontwenningskuur verlopen?
Vermogensontwikkelingen spelen een steeds grotere rol in Nederland. Eén op de vijf huishoudens is actief op de effectenbeurs en meer dan 55 procent bezit een eigen huis. Stijgende huizenprijzen en een gunstige aandelenbeurs hebben het vermogen van deze groep flink laten toenemen. Een deel van deze vermogensstijging is omgezet in consumptie. Bijvoorbeeld door het verhogen van de hypotheek of door onttrekkingen aan een beleggingsfonds. Alles bijeengenomen is het netto vermogen van alle huishoudens sinds 2003 met 182 miljard euro toegenomen, een stijging van 21.000 euro per huishouden.
Maar vermogenswinsten kunnen verdampen. En dus lijkt een flinke dosis inkomens- en werkgelegenheidsgroei nodig om de consumptieve uitgaven minder afhankelijk te maken van ontwikkelingen in de vermogenssfeer. Gelukkig komt dit medicijn meer en meer beschikbaar in de Nederlandse economie. Dit biedt het vooruitzicht dat loon- en werkgelegenheidsontwikkeling geleidelijk de betekenis van vermogensgroei voor de ontwikkeling van de particuliere consumptie kan terugdringen. Al te heftige ontwenningsverschijnselen blijven dan achterwege.
