Teams zijn creatiever dan individuen en leveren betere resultaten. Dat is
tenminste de overtuiging van Nederlandse managers en dan vooral van de teamleiders. Teamleden zijn minder te spreken over teamwerk. “Het team is zo sterk als zijn zwakste schakel.”
Arbeidsvreugde, meer effectiviteit, creativiteit en niet te vergeten ouderwetse gezelligheid. Dit is slechts een kleine greep uit de tientallen voordelen die ruim 400 Nederlandse managers aan teamwerk toekennen. Zij namen onlangs deel aan onze online enquête De kracht van het team. Een ruime voldoende geven de managers hun eigen team, waar zij gemiddeld drie jaar in werken. De gemiddeld twaalf leden van hun eigen team komen zo’n drie keer per maand bij elkaar voor een vergadering van bijna anderhalf uur. Teamwerk lijkt voor de respondenten een vanzelfsprekendheid. De voordelen van teams worden ruimschoots onderkend. Een grote meerderheid (78 procent) vindt teams creatiever dan individuen en is van mening dat teamwerk betere resultaten oplevert (86 procent). Een team zorgt volgens hen voor aanvullende competenties en expertise waardoor de kwaliteit van beslissingen verbetert en de betrokkenheid van teamleden worden verhoogd. Eén manager gaat zelfs nog verder. Hij schrijft: “Het werken in een goed team haalt het beste in individuele werknemers naar boven.” Maar ook andere clichés worden niet geschuwd: 1+1 = 3 of toch nog origineel: 1+1 = 5. In het onderzoek moesten de managers ook hun eigen team beoordelen. Voor het effectief functioneren moet een team namelijk aan een aantal criteria voldoen. Een belangrijk criterium is de taakverdeling. Hier zijn de managers in eerste instantie vol lof over hun eigen team. Op de vraag of de taakverdeling helder is, antwoordde 87 procent van de managers bevestigend. Het is voor de teamleden dus duidelijk wie wat moet doen in het team.
Vertrouwen
Hoe zit het vervolgens met het onderlinge vertrouwen binnen hun team? Volgens 80
procent van de managers is dat vertrouwen voldoende aanwezig. Dit resultaat is verrassend, omdat 63 procent tevens aangeeft dat er wel eens persoonlijke conflicten zijn binnen hun team. Uit onderzoek van bijvoorbeeld Carsten de Dreu, hoogleraar arbeids- en organisatiepsychologie van de Universiteit van Amsterdam, blijkt echter dat persoonlijke conflicten funest zijn voor het vertrouwen in een team en uiteindelijk voor de teameffectiviteit. Persoonlijke conflicten zijn eigenlijk nergens goed voor en leiden tot frustratie en gedemotiveerde medewerkers. Dat Nederlandse managers wel van een stevige discussie houden, blijkt ook wel uit een ander onderzoeksresultaat. 78 procent van de managers geeft aan dat er stevige inhoudelijke discussies binnen hun team plaatsvinden. Inhoudelijke conflicten hebben in tegenstelling tot persoonlijke conflicten wel degelijk een positieve invloed op het resultaat van een team. Volop ruimte geven aan verschillende perspectieven en ideeën leidt weliswaar tot vermoeiende discussies maar uiteindelijk tot betere besluitvorming. We hebben tevens onderzocht of er verschillen zijn tussen teamleiders en teamleden. En die zijn er inderdaad. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: teamleiders zijn doorgaans positiever over teams dan teamleden. Teamleden vinden bijvoorbeeld detaakverdeling significant minder helder dan de teamleiders. Waar een teamleider dus denkt dat iedereen weet wat hij moet doen, denken de teamleden daar anders over.Ook wat de effectiviteit van hun eigen team betreft zijn de teamleiders positiever. Teamleden hebben significant minder het gevoel dat hun eigen team effectief functioneert. Hetzelfde geldt voor het onderlinge vertrouwen. Dit resulteert uiteindelijk in een verschillende beoordeling van het eigen team. Waar de teamleiders een 7,4 geven, ontvangt het eigen team van de teamleden slechts een 6,6.
Compromissen
Teamleden zijn niet alleen somberder over hun eigen team, maar ook negatiever over teams in het algemeen. Teamleden zijn meer dan teamleiders van mening dat als je iets goed gedaan wilt hebben, je het beter zelf kan doen en teamwerk de ideale manier is om werk op anderen af te schuiven. Bovendien vinden zij dat teamwerk eerder tot compromissen en middelmatige resultaten kan leiden. Dat teamleiders positiever zijn dan teamleden is op zich niet erg verrassend. Als zij er al niet in geloven, wie moet het dan wel doen? Zij hebben tenslotte een voorbeeldfunctie binnen een team. Deze onderzoeksresultaten maken echter wel duidelijk dat teamleiders een te rooskleurig beeld hebben van hun eigen team of teams in het algemeen. Of dat zij simpelweg meer aandacht moeten besteden aan hun teamleden die wat minder overtuigd zijn van
de voordelen van teamwerk. Dat teamwerk veel voordelen biedt, daar zijn zowel teamleiders als teamleden het uiteindelijk wel met elkaar over eens. Sommige managers waren zelfs niet eens in staat ook maar één nadeel van het werken in teams te noemen. Maar dat lijkt eerder een individuele kijk op de zaak te zijn. Want hoe positief de Nederlandse managers op het eerste gezicht ook zijn over teamwerk, er valt genoeg op aan te merken volgens de deelnemers aan het onderzoek. De meerderheid (65 procent) vindt weliswaar dat het eigen team effectief functioneert, maar 35 procent en dat zijn toch 143 managers heeft het gevoel dat het team niet goed functioneert.
Illusies
Dat 35 procent vindt dat het eigen team niet goed functioneert, kan met de persoonlijke conflicten binnen de teams te maken hebben, maar ook met de duidelijk onderkende nadelen van teamwerk. Daar heeft een deel van de Nederlandse managers maar weinig illusies over: 42 procent van de managers geeft aan dat de meeste teamleden hun eigen agenda volgen. 40 procent merkt op dat het werken in teams voor sommige teamleden de ideale manier is om werk af te schuiven. En zo’n 34 procent gaat nog verder: als je iets goed gedaan wilt hebben, kun je het beter meteen zelf doen. Hoeveel voordelen teamwerk kent, zoveel nadelen zijn er tegelijkertijd ook te bedenken (zie top-10 voor- en nadelen). Van afhankelijkheid over tijdverlies tot onderlinge strijd, er kan voldoende misgaan als mensen met elkaar moeten samenwerken. Dat lijkt tegenstrijdig te zijn met het resultaat dat 86 procent vindt dat teamwerk betere resultaten oplevert dan een club individuen. Maar er is natuurlijk een groot verschil tussen theorie en praktijk. De managers hebben een groot geloof in de kracht van het team, maar dat betekent niet dat teams in de dagelijkse praktijk aan de voorwaarden voldoen om succesvol te zijn. Welke voorwaarden dat zijn? Daar hebben de managers genoeg eigen ideeën over. Eentje schrijft: ‘er moet een teamleider met visie zijn.’ Een ander: ‘een team is zo sterk als de zwakste schakel.’ Of: ‘goede afstemming kost tijd.’ Om een team in korte tijd effectief te laten samenwerken, wordt er in de praktijk dan ook veel aan teambuilding gedaan. Wat vinden de Nederlandse managers daarvan? Is teambuilding een goede investering of is het onzin omdat het nou eenmaal wel of niet klikt tussen teamleden? 27 procent van de managers vindt het inderdaad onzin, maar een ruime meerderheid van 63 procent is toch van mening dat teambuilding wel degelijk nut heeft. Het werken in teams is een moeizame opgave, waar veel aandacht moet worden besteed aan de onderlinge afstemming. Een teamleider vervult hierbij een cruciale taak. Hij moet erop toezien dat er voldoende ruimte is voor inhoudelijke discussie en geen podium bieden voor persoonlijke conflicten, haantjesgedrag of geheime agenda’s. Geen makkelijke taak, zoveel moge duidelijk zijn. Maar een effectief team is de investering hopelijk waard. Zoals een managers het omschrijft: “Together everyone achieves more.”
83 minuten vergaderen
Van de 407 managers die aan het onderzoek hebben deelgenomen is de gemiddelde leeftijd 42 jaar (varieert van 21 tot 66). Van de 407 respondenten is 86 procent man en 14 procent vrouw. De gemiddelde grootte van het team waarin zij werken is 12 teamleden. De meerderheid van de respondenten (56 procent) is teamleider in het team waarmee zij het meeste werken. De respondenten geven hun eigen team een gemiddeld rapportcijfer van een 7 (varieert van 2 tot 10). Een gemiddelde teamvergadering vindt drie keer per maand plaats en duurt zo’n 83 minuten. De respondenten werken gemiddeld 32 maanden in hun huidige team.
Top10
Voordelen van teamwerk
1. Aanvulling door verschillende expertise en
competenties
2. Meer creativiteit
3. Betere resultaten
4. Gezelligheid
5. Kennis delen
6. Meer draagvlak
7. Flexibiliteit
8. Gemeenschappelijke verantwoordelijkheid
9. Motivatie
10. Saamhorigheid
Nadelen van teamwerk
1. Afhankelijkheid
2. Inefficiëntie
3. Afschuiven van werk
4. Belangenverstrengeling
5. Botsende persoonlijkheden
6. Compromissen
7. Tijdrovend
8. Onduidelijkheid
9. Communicatieproblemen
10. Haantjesgedrag
