De verkiezing van de directiechauffeur van het jaar is een groeiend evenement. En dat is mede te danken aan de dood van Pim op 6 mei jongstleden. “Daar was geen sprake van een incident. Ab-so-luut niet.”
6 Mei was een belangrijke datum voor de chauffeursbranche. Niet alleen vanwege de heldenrol die gelegenheidschauffeur, ex-ijshockeyer en huidig LPF-kamerlid Hans Smolders speelde bij de moord op Pim Fortuyn, maar vooral vanwege het feit dat toen ook in ons kabouterland het besef doordrong dat de veiligheidssituatie van hoogwaardigheidsbekleders enige aandacht behoeft.
Sowieso is de opkomst van de Lijst Pim Fortuyn geen slechte zaak voor het beroep directie-chauffeur. Types als Herman Heinsbroek in het kabinet – hoe bekritiseerd ook – zorgen er toch voor dat de tolerantiegraad voor de strapatzen der rijken een stuk hoger is komen te liggen. Een minister in een Bentley? Niks mis mee. Als je maar 'normaal' doet. De comeback in de publiciteit van die andere Bentley-rijder Harry Mens als friend of Pim moet waarschijnlijk ook in die categorie geplaatst worden. Zo´n auto is geen schandalig vertoon van rijkdom meer, maar een 'stuk klassieke Britse traditie'. En als een Bentley mag, dan mag een chauffeur toch zeker ook?
Chauffeursspeld
De jaarlijkse verkiezing van de Directiechauffeur van het jaar, op vrijdag 20 september jongstleden, mag dan ook een laaiend succes genoemd worden. De verkiezing bestaat nu vijf jaar en is een groeiend evenement. Een partytent op het terrein van het Politie Oefencircuit in Lelystad, een vijftal glimmende showbolides van hoofdsponsor DaimlerChrysler, een hapje en een (alcoholvrij) drankje en dan ook nog eens een dag lang het weer mee. Het kon allemaal niet op. Voor de winnaar lag aan de meet de gouden chauffeursspeld klaar, alsmede de wisseltrofee plus een geheel verzorgde reis voor twee personen naar de vestiging van hoofdsponsor DaimlerChrysler in het Duitse Sindelfingen. Winnaar M. van den Berg van de Defensie Verkeers en Vervoers Organisatie (DVVO), 28 jaren jong en naar eigen zeggen gek op autorijden en mooie auto's, weet als hij met de reischeque in handen op het podium staat dan ook even helemaal niets te zeggen. Het is de eerste keer dat-ie mee doet en meteen is het raak. Zijn baas, overste Verhoef, bij DVVO verantwoordelijk voor de chauffeursdiensten, is erg in zijn nopjes.
De chauffeurs zijn dan al een dag lang getest op hun rijvaardigheid en enkele theoretische onderdelen. Ze moeten zich op het Politie Oefencircuit van Lelystad bewijzen in 'bijzondere rijvaardigheid' (met een afgeplakte achterruit in hoog tempo allerhande manoeuvres uitvoeren) en 'comfortrijden' (een proefpersoon op de achterbank op zo comfortabel mogelijke wijze door een aantal lastige manoeuvres heen loodsen), maar ook hun communicatieve vaardigheden worden getest en natuurlijk – met name sinds de tragische gebeurtenissen van 6 mei – 'een stukje security'.
VIP-diploma
Er rijden momenteel zo´n 2500 gediplomeerde directiechauffeurs in Nederland rond. Misschien nog wel meer ongediplomeerde (veelal privé-chauffeurs), maar één ding staat vast: hun aantal neemt toe en het beroep wordt steeds verder geprofessionaliseerd. Coördinator rijopleidingen bij het organiserende International Security Partners (ISP) in Lelystad – dat jaarlijks aan 300 chauffeurs het VIP-diploma uitreikt – is Peter van Oosterhout. Volgens hem is de beroepsgroep al jaren achtereen groeiende. “Van recessie is in deze branche geen sprake. Onze cursussen zijn de komende maanden allemaal helemaal volgeboekt.”
Een goede directiechauffeur heeft volgens Van Oosterhout de volgende vaardigheden in huis: hij (in overgrote mate is dit nu eenmaal een mannenberoep) kan goed autorijden, rijdt rustig en comfortabel, hij kent de belangen van zijn baas, is goed in de omgang met de baas en diens secretaresse, weet wanneer hij informeel kan zijn en wanneer niet, kent de kaart van Nederland als zijn broekzak, kan goed vooruit denken en heeft in alle gevallen de veiligheid van zijn baas bovenaan staan. Van Oosterhout: “Er is sinds 6 mei veel meer bewustzijn als het gaat om de veiligheid van belangrijke personen en dus zijn wij ook meer nadruk op security gaan leggen in onze opleiding.” Zo wordt meer aandacht besteed aan het onderkennen van risicovolle situaties, aan onopvallend rijgedrag in het verkeer (vandaar ook dat minister Heinsbroek helemaal verkeerd bezig is met zijn Bentley; met een Mercedes Benz val je veel minder op) en aan anticiperen op wat komen gaat. Hij wil niet al te veel in details treden, want Feind hört immer mit natuurlijk, maar één ding weet Van Oosterhout wél zeker: “Hoe zeer ik het ook betreur, ik geloof niet dat er sprake is van een incident. Ab-so-luut niet.”
Overigens moet dat er niet toe gaan leiden dat de directiechauffeur gaat veranderen in een klerenkast met een zonnebril, een microfoontje op zijn revers en een oorplug in. “Dat laten we graag over aan bodyguards – een ander vak.” Nee, een goede directiechauffeur opereert in discretie, die heeft al die poeha niet nodig. “Door preventief te werk te gaan en vooral te leren nadenken over allerhande situaties, kun je heel veel potentieel gevaarlijke situaties voorkomen.” Van Oosterhout is de eerste om toe te geven dat honderd procent veiligheid afdwingen een utopie is. “Maar je kunt ontzettend veel bereiken; veel meer dan je zou denken.”
Tot slot – en daar heeft Van Oosterhout nog de meeste bewondering voor – moet de directiechauffeur opofferingsbereid zijn. “Als je baas 's avonds tot tien uur in een bespreking zit, dan gaat dat ten koste van je gezin, als je dat hebt natuurlijk.”
Eervolle vermelding
Wouter van der Bank stuurt bij Elsevier Science het team van directiechauffeurs aan. Namens Elsevier heeft chauffeur Jan de Jager een eervolle vermelding in ontvangst mogen nemen, dus ook Van der Bank is een tevreden mens. Bank vindt dat de werkzaamheden van de directiechauffeur vooral in organisatorisch opzicht zijn veranderd. “Vroeger had elk directielid zijn eigen chauffeur; nu hebben we een poule van chauffeurs en als een directielid er een nodig heeft, dan is er een beschikbaar. In die oude tijd zaten onze chauffeurs de helft van de dag sigaretten te roken, nu moeten ze zichzelf terugverdienen.”
Of hij merkt dat de directieleden van Elsevier meer risico lopen dan vroeger? “Och dat valt geloof ik wel mee. Ik ben pas geleden nog met onze hoogste baas Derk Haank gezellig naar het Jordaanfestival geweest. Niks aan de hand.”
