Smart Drugs zouden prestatieverhogend werken. Worden ze daarom op kantoor al gebruikt? En wat zijn dan de risico's?
‘Like It or Not, “Smart Drugs” Are Coming to the Office’ kopte onlangs de Harvard Business Review. Volgens het artikel gebruikt liefst 20 procent van de Ivy League-studenten smart drugs en bestaat het vermoeden dat smart drugs ook onder professionals steeds gebruikelijker zijn. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om medicijnen als Adderall en Ritalin, normaal gespoken ingezet bij de behandeling van ADHD. Of bijvoorbeeld Modafinil, ook wel Modiodal genoemd, een middel om narcolepsie (slaapstoornissen) mee te behandelen. Ze zouden ook een prestatieverhogend effect op het brein hebben. Een beetje zoals koffie, maar dan beter.
Beter beslissen
In een studie die vorig jaar werd gepubliceerd in European Neuropsychopharmacology concluderen onderzoekers van Oxford en Harvard Medical School dat Modafinil ook cognitief versterkend werkt. Het middel heeft een effect op de belangrijkste neurotransmitters in het brein, waaronder dopamine en noradrenaline. Je zou er beter door kunnen denken, beter beslissingen kunnen maken en beter kunnen plannen. Ook zou het volgens de onderzoekers het flexibele denkvermogen verbeteren. Informatie wordt beter gecombineerd. ‘Wat vooral in het onderzoek naar voren kwam’, zegt Anna-Katherine Brem, neuropsycholoog aan Oxford en een van de hoofdonderzoekers van de studie, ‘is dat hoe langer en complexer de taak is, hoe meer er consistent beter werd gepresteerd dankzij Modafinil.’
Alerte Franse soldaten
Nieuw is de inzet van middelen als Modafinil in een professionele setting overigens niet. Het werd bijvoorbeeld ook al door Franse soldaten gebruikt tijdens de Eerste Golfoorlog in 1991 als middel om meer alert te blijven.
Modafinil werd ook al door Franse soldaten gebruikt tijdens de Eerste Golfoorlog in 1991 als middel om meer alert te blijven.
Goed voor slaperige chirurgen
Uit een studie uit 2011 van het London Imperial College en Cambridge University bleken ook chirurgen met een slaaptekort beter te functioneren door het slikken van Modafinil. Ze waren minder impulsief en wisten problemen beter op te lossen. Ze gaven bovendien aan dat Modafinil beter voor hen werkte dan bijvoorbeeld cafeïne omdat ze door het drinken van een flink aantal koppen koffie soms trillingen in de handen konden krijgen.
Vervanging van cafeïne
‘We merkten op dat wanneer chirurgen Modafinil slikten ze een duidelijke verbetering zagen in hun vaardigheid om problemen op te lossen en flexibel te denken’, zegt Barbara Sahakian, hoogleraar psychiatrie aan Cambridge University. ‘Hun presteren was in feite gewoon zeer goed.’ Ze meent dat het middel een superieure vervanging is van cafeïne, maar dat niet is vastgesteld of en zo ja waar de problemen voor de gezondheid schuilen wanneer het middel op langere termijn wordt gebruikt. Hetzelfde gold voor de onderzoekers van Oxford die weliswaar geen negatieve bijwerkingen opmerkten bij Modafinil, maar wel aangaven dat hun testen waren gedaan in een gecontroleerde omgeving en vaak op basis van slechts één dosis.
Niet bij hartklachten
Middelen als Ritaline of Modafinil slikken kan natuurlijk een keerzijde hebben. Zo wordt in de bijsluiter van Modafinil vermeld dat mensen met hartproblemen of met een hoge bloeddruk extra voorzichtig moeten zijn met het middel. Net als mensen met nieren- of leverproblemen. En ook mensen die wel eens last hebben gehad van depressies, sombere stemmingen, psychose of een bipolaire aandoening hebben, kunnen zich beter niet aan Modafinil wagen, aangezien het de aandoening kan verergeren. ‘Bij een aantal mensen zou het middel geleid hebben tot zelfmoord en agressieve gedachten’, zo wordt bij het medicijn verkondigd. En hoewel de middelen een recept behoeven, zijn ze ook gewoon online te bestellen.
Hoe smart zijn ze?
Daarnaast is het zeer de vraag hoezeer dit soort middelen nu echt een gemiddeld persoon in zijn dagelijkse werk kunnen helpen. Volgens Martha Farah, cognitief neurowetenschapper aan de University van Pennsylvania, verdienen ze niet echt de naam smart drugs. ‘Ze kunnen studenten helpen om een saaie taak interessant te maken, doordat ze er misschien vanuit een ander perspectief naar kijken. Maar een B-student wordt er niet opeens een A-student door en het zal je ook echt niet opeens het gouden idee voor een nieuwe business bezorgen.’
Het zal je echt niet opeens het gouden idee voor een nieuwe business bezorgen’
Competitief extraatje
In welke mate smart drugs als Modafinil inmiddels daadwerkelijk binnen bedrijven worden gebruikt, blijft nog altijd speculatief. De Financial Times beweerde in een artikel in 2015 dat de ADHD-medicijnen populairder worden onder Londense advocaten, bankiers en andere professionals die net even competitief boven hun collega’s willen uitsteken.
De Financial Times beweerde in 2015 dat ADHD-medicijnen populairder worden onder Londense advocaten en bankiers
Ook in Nedrland zijn er geen duidelijke cijfers over het gebruik op werk. Wel sprak enkele jaren geleden de verslavingsinstelling Bouman GGZ zijn bezorgdheid uit over hoe makkelijk scholieren naar Ritalin leken te grijpen in de eindexamenperiode. En in een onderzoek van vorig jaar in opdracht van de NOS wordt gesproken van 1 op de 10 studenten die wel eens smart drugs gebruikt om tijdens een tentamen beter te presteren. En het kan natuurlijk een gewoonte zijn die doorzet als er enkele jaren later ook in het bedrijfsleven flink gepresteerd moet worden.
