‘Wat mij vooral opvalt is dat conflicten heel lang blijven liggen’, zegt Silvia Prins. ‘Leidinggevenden hebben moeite om de signalen vroeg op te pikken en snel actie te ondernemen. Daardoor escaleren conflicten vanzelf en worden de problemen steeds groter.’
Als expert in conflicthantering, teamcoaching en leiderschap ziet Prins de laatste jaren een zorgwekkende trend. Organisaties worstelen steeds meer met spanningen die uit de hand lopen, terwijl de oplossing vaak simpel kan zijn: vroeg ingrijpen en het gesprek aangaan.
Oude manieren
Prins weet waar ze het over heeft. Na haar promotie in de organisatiepsychologie aan de KU Leuven richtte ze in 2006 Circles for Connection op, een bureau dat organisaties begeleidt bij het creëren van gezonde samenwerkingsdynamiek. In de podcast De Werkprofessor vertelt ze over haar ervaring met conflicthantering.
‘Veel mensen zitten vast in hun oude manieren van omgaan met ruzies en irritaties’, legt ze uit. ‘Ze maken grapjes, negeren dingen of zwijgen voor de lieve vrede. Daardoor gaan ze het conflict niet aan. De emmer loopt steeds voller, tot het op een gegeven moment ontploft.’
Om te begrijpen hoe conflicten escaleren, gebruikt Prins de escalatieladder van Glasl. Deze ladder beschrijft negen stappen van oplopende spanning. ‘In de eerste drie stappen, de groene fase, kan een leidinggevende nog zelf ingrijpen. Daarna heb je een externe bemiddelaar nodig. En in de laatste fase willen mensen niet meer met elkaar praten.’
Warme en koude conflicten
Prins maakt onderscheid tussen ‘warme’ en ‘koude’ conflicten. ‘Warme conflicten zijn zichtbaar, met drama en gedoe. Die zijn eigenlijk makkelijker aan te pakken. Koude conflicten zijn veel lastiger – die zitten onder de radar, maar escaleren onzichtbaar. Dan is er dertig jaar geleden iets gebeurd en ontploft ineens de boel. Niemand had door dat het al zo lang speelde.’
Het is een misverstand dat je spanningen op het werk kunt negeren, benadrukt Prins. ‘Sommige mensen zeggen: hou je gevoeligheden lekker thuis, op het werk kom je om te werken. Maar deze dingen staan juist in de weg van goede samenwerking en relaties.’
Peaceful Rebel
Om organisaties te helpen ontwikkelde ze de ‘Peaceful Rebel’-methodiek, met vier modules die stapsgewijs helpen bij het herkennen en oplossen van conflicten. Van het vroegtijdig signaleren van spanningen tot het begeleiden van teams die beschadigd zijn door langdurige conflicten.
‘Iedereen heeft het mandaat om aan de bel te trekken’, zegt Prins. ‘Als teamlid kun je aangeven dat een situatie onhoudbaar is geworden. Of dat je er last van hebt. Zolang niemand stop zegt, gaat het door.’
Haar belangrijkste advies? ‘Moed is het kernwoord. De moed om dingen onder ogen te zien, om ze te benoemen, om moeilijke situaties aan te pakken. Daar zie ik veel mensen op vastlopen – ze durven niet, het voelt niet veilig genoeg, ze weten niet hoe. En dan ontstaan er allerlei gekke dynamieken uit die angst.’
Drie takeaways uit de podcast:
- Moed is essentieel – Het aangaan van conflicten vraagt om lef. Leidinggevenden en medewerkers moeten de moed hebben om moeilijke gesprekken niet uit de weg te gaan, maar juist te benutten voor groei en verbinding.
- Vroegtijdig signaleren voorkomt escalatie – Conflicten verdwijnen niet vanzelf. Door tijdig in te grijpen en open communicatie te stimuleren, kunnen organisaties veel grotere problemen voorkomen.
- Goede conflicthantering draagt bij aan een gezondere organisatie én samenleving – Door beter om te leren gaan met conflicten op de werkvloer, ontwikkelen medewerkers ook vaardigheden die bijdragen aan gezondere relaties en samenlevingen.
Beluister de nieuwste aflevering van de podcast ‘De Werkprofessor’. Of abonneer je via de podcast-app van jouw keuze. Nieuwe afleveringen verschijnen elke twee weken op maandag.
Heb je vragen of input? Neem dan contact op met Wendy van Ierschot via [email protected]. Benieuwd naar de volgende gast in ‘De Werkprofessor’ of wil jij als eerste de teaser van de volgende aflevering horen? Volg dan ‘De Werkprofessor’ op LinkedIn.
