Jan van Zanen is altijd op zoek naar creatieve ideeën en nieuwe werkwijzen om zijn partij te vernieuwen. Er moet meer ruimte komen voor ideeën en debat, aldus de VVD-voorzitter. “Ik wil dat het een open en vrolijke partij wordt.”
“Het partijvoorzitterschap van de VVD is een vrijwilligersbaan. Ik combineer het met mijn werk in Utrecht, waar ik sinds 1998 wethouder ben. Vooral in de avonduren en op zaterdag vervul ik het voorzitterschap. Dat is niet bij elke politieke partij zo. Mijn collega’s Ruud Koole en Marja van Bijsterveldt hebben er een betaalde, volledige dagtaak aan. Mij kost het gemiddeld zo’n twee dagdelen per week. “Het is mijn taak om te zorgen dat de VVD als organisatie goed draait, dat we goede mensen, inhoud en middelen hebben. Ik zorg bijvoorbeeld dat de contributie binnenkomt, maar ik bewaak ook het verkiezingsprogramma. Dat hebben we met z’n allen vastgesteld en daar gáán we voor. Daarom ben ik er, als vertegenwoordiger van de leden, altijd bij wanneer er in Den Haag belangrijke zaken spelen. Zoals het vertrek van Annette Nijs en Geert Wilders, of de benoeming van Neelie Kroes tot eurocommissaris. Mijn rol is dan vooral achter de schermen. Ik adviseer, ik denk mee en probeer te sturen. De uiteindelijke beslissing ligt natuurlijk bij de politiek verantwoordelijke: bij Zalm voor de VVD’ers in het kabinet, bij Van Aartsen voor de Tweede-Kamerfractie en bij mij als het gaat om de leden. “Uiteraard heb ik als partijvoorzitter veel contact met het hoofdbestuur en de politici. Maar de meeste tijd breng ik door tussen de gewone partijleden. Op avonden en in de weekenden reis ik het land door om bijdragen te leveren aan het debat, vergaderingen te leiden en vooral te luisteren. Om dit werk te doen, moet je beschikken over empathie. Je moet van mensen houden. En diplomatieke vaardigheden bezitten: onze achterban is zeer breed en als voorzitter moet je toch proberen om alles bij elkaar te houden. “Niet alleen ikzelf, maar het hele bestuur van de VVD is vrijwilliger. Het hoofdbestuur, de lokale en regionale bestuurders, iedereen doet dit werk in zijn vrije tijd. Je kunt zeggen dat ik aan het hoofd sta van een enorme vrijwilligersorganisatie. We hebben dan ook vergelijkbare problemen. De VVD kampt, net als veel politieke partijen, met een teruglopend ledenaantal. Het wordt steeds moeilijker om mensen voor het publieke belang het huis uit te krijgen. “Dat vraagt om creatieve ideeën, om nieuwe werkwijzen. Ik bepleit bijvoorbeeld een meer projectmatige aanpak. Begin een afdelingsvergadering nu eens niet met de begroting, maar met een actueel probleem rond verkeer of onderwijs. Zoek mensen die zich daarvoor willen inzetten. Iemand heeft misschien geen tijd om drie jaar penningmeester van een afdeling te worden, maar wellicht wil hij wel eenmalig een notitie schrijven over het verkeersbeleid in de stad. Ook vind ik dat we meer mensen van buiten de partij bij de VVD moeten betrekken. Wanneer je als afdeling een discussieavond organiseert, nodig dan óók niet-leden uit. Haal deze nieuwelingen erbij, luister naar wat zij te zeggen hebben. “Dat soort initiatieven hebben we nodig om de partij te vernieuwen, om meer mensen bij de partij te betrekken. Het is mijn missie als voorzitter om van de VVD een ideeën- en debatpartij te maken. Ik wil dat de VVD een open en een vrolijke partij wordt, waar je met elkaar van mening kunt verschillen. Maar ook een partij waar je met elkaar het liberale gedachtegoed deelt. Dat clubgevoel vind ik belangrijk. Politiek mag vrolijk zijn. Je hoeft elkaar niet de hersens in te slaan. Die openheid probeer ik als partijvoorzitter te stimuleren. Ik hoop een voorbeeld te geven en mensen te enthousiasmeren.
“De combinatie van wethouderschap en partijvoorzitterschap is een druk bestaan. Wanneer er politieke kwesties spelen, dan kost het wel eens méér dan twee dagdelen per week. Zo had ik rond het vertrek van Geert Wilders een week lang bijna dagelijks contact met Van Aartsen. Maar daar maak ik me verder niet druk over. Slapen doe ik bijvoorbeeld goed. En ik hou ook nog genoeg tijd over voor mijn gezin, mijn vrouw en twee kinderen. Wanneer zij roepen dat de stofzuigerzak vol is, dan leeg ik hem onmiddellijk.”
CV Jan van Zanen
1961 geboren in Purmerend, getogen in Edam-Volendam
1979 gymnasium Hoorn
1981 vice-voorzitter hoofdbestuur JOVD
1984 master of laws, Cornell Law School Ithaca New York
1985 afgestudeerd Nederlands recht, Vrije Universiteit Amsterdam
1986 staffunctionaris juridische zaken vereniging Gamma
1989 tweede luitenant Koninklijke Luchtmacht
1990 gemeenteraad Utrecht
1991 bestuurs- en directiesecretaris landelijke ondernemersvereniging VOG
1998 wethouder gemeente Utrecht
2003 partijvoorzitter VVD
