Moet je slimmer zijn dan je medewerkers om leiding te kunnen geven? Dat valt reuze mee. De meeste Nederlandse managers blijken bepaald geen Einsteins, zo blijkt uit onderzoek van Management Team in samenwerking met GITP.
Heel werkend Nederland wist het natuurlijk al, maar de intelligentietest van Management Team en hrm-adviesbureau GITP bevestigt het nog eens: managers zijn nauwelijks slimmer dan de gemiddelde werknemer. De ruim vijfhonderd managers die de online IQ-test deden, scoorden gemiddeld 107 punten. Niet veel beter dan de gemiddelde werknemer. De IQ-score van managers is vrijwel gelijk, ongeacht op welk leidinggevend niveau iemand actief is. Sterker nog, volgens de MT-test neemt het IQ zelfs licht af naarmate iemand hoger in de organisatie zit. De managers die aan meer dan vijftig mensen leiding geven, scoren iets lager dan de groepen daaronder, al is het verschil erg klein. De grootste verschillen in intelligentie tussen managers onderling zijn terug te voeren op het opleidingsniveau. Hoe hoger de opleiding, hoe hoger de IQ-score. Universitair geschoolde managers hebben een IQ van 111 punten, terwijl leidinggevenden die niet verder dan het mbo zijn gekomen, net iets beter scoren dan het gemiddelde. De uitslag van de MT-test komt overeen met andere, uitgebreidere analyses van GITP, dat jaarlijks zo’n 15.000 mensen test, van wie ruim 40 procent een leidinggevende functie bekleedt. Leidinggevenden scoren bij intelligentietests die deel uitmaken van een assessment doorgaans een IQ van rond de 106, ongeacht hun positie in de onderneming. Daarbij gaat het vooral om lijnmanagers, middenmanagement en een deel van de subtop. Van de echte topmanagers zijn nauwelijks IQ-scores bekend, omdat die zelden op intelligentie worden getest.
Boekhoudschandalen
Overigens is bij de Management Team IQ-test en GITP niet de gemiddelde Nederlander het ijkpunt (met score 100), maar medewerkers op mbo-niveau. Die scoren op ‘gewone’ IQ-tests rond de 110, wat voor de MT-test zou betekenen dat de manager vergeleken met de gemiddelde Nederlander een score van rond de 117 haalt. De totale Nederlandse beroepsbevolking is gemiddeld al enkele punten slimmer dan de gewone Nederlander.Een IQ-test is standaard ingedeeld in drie onderdelen: verbale vermogens (taaltest), numerieke vermogens (cijferreeksen) en abstracte vermogen (figuren combineren). Vooral op de numerieke test doen hogere managers het slechter dan lijnmanagers, wat wellicht een aardige aanwijzing is voor de oorzaak van de boekhoudschandalen van de laatste jaren. Het verschil in numerieke vaardigheden is ook de belangrijkste verklaring waarom vrouwen iets lager scoren op de IQ-test dan mannen.De Nederlandse manager scoort vooral goed op verbale kwaliteiten. Daar is zijn score beduidend beter dan gemiddeld. En ook dat zal de gewone werknemer niet verbazen. Conclusie van het MT-onderzoek is dat als intelligentie de beste voorspeller is voor iemands prestaties op de werkvloer, het hoog tijd wordt dat daar ook eens op wordt getest. Want nu kan werkelijk iedereen manager worden.
‘Ik zou geen hoogbegaafden in de top van mijn bedrijf willen’
Annemarie van Gaal mag zichzelf als geslaagd ondernemer en manager beschouwen. Zij maakte samen met Derk Sauer een succes van uitgeverij Independent Media in Moskou, waar op het hoogtepunt zevenhonderd mensen werkten. Nu heeft ze in Nederland een vastgoedbedrijf, een modewinkel en een uitgeverij. Van Gaal is ondernemer, hoogbegaafd en lid van Mensa. “Een hoog IQ is geen hallelujaverhaal. Het is een voordeel dat je oorspronkelijk kunt denken, doorbraken kunt forceren bij onderhandelingen of contracten. Je moet zeker intelligent zijn als je zelfstandig een bedrijf uit de grond wilt trekken. Maar ik geloof niet dat ik leden van Mensa in de top van mijn bedrijf zou willen hebben. Mensen met een hoog IQ nemen niet automatisch betere beslissingen.”
Intelligentie per beroepsgroep volgens Amerikaans onderzoek
Accountant 128,1
Advocaat 127,6
PR-man 126,0
Verslaggever 124,5
Leraar 122,8
Salesmanager 119
Productiemanager 118,1
Vertegenwoordiger 115,1
Artiest 114,9
Winkelchef 114
Inspecteur 112,3
Voorman 109,8
Verkoper 109,2
Monteur 106,3
Slager 102,9
Loodgieter 101,9
Doorsnee Amerikaan 100
Schilder 98,3
Vrachtwagenchauffeur 96,2
Boer 92,7
