Als Microsoft de tablet opnieuw uitvindt, kan het niet aankomen met een iPad-kloon. De Surface Tablet staat dus bol van de pc-genen.

Vasthouden kunnen we hem nog niet, de Microsoft Surface. Hij moet ook nog worden gemaakt, maar Microsoft-baas Steve Ballmer heeft hem gisteravond al aan de wereld gepresenteerd: een tablet van 10.6 inch dat vanzelfsprekend draait op het komende Windows 8. Hij kan daardoor uitstekend overweg met Word, Excel en de andere Office-software. En dat is misschien wel het belangrijkste: in de hoes van de Surface zit een toetsenbord plus trackpad verwerkt, de touch cover en type cover. Zo lijkt het wel een laptop. 

Productiviteit

Die keuze van Microsoft is niet onbelangrijk. Een tablet was tot nu toe geen pc: het handzame schermpje is vooral bedoeld voor mediaconsumptie en communicatie. Zeker als het een iPad betreft, zijn de mogelijkheden om er randapparatuur op aan te sluiten beperkt. Maar als Microsoft  met een tablet aan de slag gaat, valt te verwachten dat productiviteit, tekstverwerken, spreadsheets behandelen, centraal komt te staan. Vandaar ook dat zijn tablet makkelijk op een groot scherm is aan te sluiten en dat hij beschikt over usb- en videopoorten om hem te koppelen aan andere apparatuur. 

Surface light

Natuurlijk is het niet alleen kantoorwerk waar de Surface goed in is, er is ook gelegenheid om te spelen: films, muziek en de bekende Xbox-spellen; het wordt minstens zo'n bonte kermis als op de te kloppen iPad van Apple. Zodra het publiek er echt mee aan de slag kan, zal de app-winkel van Microsoft ook weer zijn doorgegroeid en in elk geval meer dan alleen de noodzakelijke software bevatten. Op dat moment komt er eerst de keuze uit een light-versie van de Surface, die draait op een tabletversie van Windows 8 voor Nvidai-processoren, en een versie met een volwaardige Windows 8, die de bekende desktop-pc evenaart en draait op Intel.

Strategische draai

Maar belangrijker dan de specs van zijn tablet is de strategische draai die Ballmer er nu mee maakt. Tot nu toe ging zijn bedrijf in de pc-wereld helemaal over de software. Afgezien van de succesvolle speeldoos XBox en de geflopte iPod-killer Zune en niet te vergeten de sms-telefoon Kin, bleef het bedrijf trouw aan zijn roots: Bil Gates en Paul Allen schreven een besturingssysteem voor de eerste IBM-pc's, MS DOS. En zo is het altijd gebleven: de software van de pc's kwam van Microsoft, de hardware – aanvankelijk altijd een combinatie van Intel-chips en IBM-compatible – van de grijsgoedpartners.

Tablet PC

Blijkbaar wil Ballmer nu niets aan het toeval overlaten: een succesvolle tablet is té belangrijk in een wereld waarin de pc van tijd tot tijd wordt doodverklaard vanwege de mobiele revolutie. En hij is een gewaarschuwd man. Alweer 10 jaar geleden ging het namelijk wel fout: in 2001 was het uitgerekend Microsoft die de naam Tablet PC lanceerde voor de nieuwe categorie pc's die door zijn partners zouden worden groot gemaakt. Maar die tablet sloeg nooit aan, door een reeks eigenschappen die zowel de software als de hardware betroffen: een te zwaar besturingssysteem voor de voorhanden rekenkracht, een te lomp ontwerp en een touchscreen dat niet lekker reageerde. 

Dagelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Mac-guys en pc-guys

Het was pas toen Apple jaren later de – inmiddels voortgeschreden – technologie combineerde met een licht en gebruiksvriendelijk besturingssysteem in een aantrekkelijk jasje, dat de tablet doorbrak. En hoe. Het moet voor de Microsoftingenieurs en de pc-bouwers pijnlijk zijn geweest om te zien, hoe de Mac-guys tientallen miljoenen iPads verkochten alsof ze het wiel hadden uitgevonden. Een wiel dat lang daarvoor al was aangezwengeld door de pc guys.

Relatie met PC-makers

Al wijst het zijn hardwaremakers niet als schuldige aan voor de mislukte Tablet PC, nu Microsoft zijn eigen tablet gaat maken, neemt het toch enige afstand van zijn natuurlijke wederhelft. Dat vraagt om uitleg. Gisteravond hield Ballmer vol dat de pc-makers al geruime tijd op de hoogte waren van zijn doe-het-zelfactie. En hoe reageerden ze dan? "Geen commentaar." Oei, dat klinkt alsof de pc-vrienden Microsofts alleingang niet helemaal in dank afnemen. Ze moeten het voorlopig doen met de gedachte dat een tablet waar Microsoft zijn volle gewicht achter zet, de brede acceptatie van Windows 8 zal bespoedigen. En dat is uiteindelijk het systeem waarop het gros van de bureaucomputers op zal draaien.

Lees ook:

• Microsoft doet tablet zelf
  
• Microsoft en Google vechten om kantoortijger
  
• Microsoft: boeken zijn killer app

De zoektocht naar een nieuwe kapitein voor Jumbo is begonnen. Retailveteraan Tom Heidman neemt de zaken tijdelijk waar als interim-ceo, tot het familiebedrijf een definitieve opvolger voor vertrekkend topman Ton van Veen heeft gevonden.

Hij start op 1 maart en zal nog een maand met Van Veen samenwerken. Daarna trekt de ‘vierde zoon’ van Jumbo-grondlegger Karel van Eerd de deuren in Veghel achter zich dicht. Dat meldt de gele grootgrutter bij de presentatie van het jaarverslag.

Jumbo en Heidman zijn goede bekenden. Heidman was betrokken bij de overnames van Super de Boer en C1000; bij die laatste formule was hij destijds ceo. De bedrijven werkten ook samen voor de oprichting van inkooporganisatie Bijeen. De topman was ook vijf jaar commissaris bij Rituals; eigenaar Raymond Cloosterman is getrouwd met Jumbo-telg Colette van Eerd.

Lees ook: Raymond Cloosterman maakte van Rituals een wereldmerk

Retail en wijn

Heidman is een door de wol geverfde retailspecialist. Na studies bedrijfskunde en bedrijfseconomie start hij zijn loopbaan in de retail eind jaren 80. Die carrière krijgt snel vleugels. In 1994 krijgt hij de leiding over slijterijketen Gall & Gall, daarna volgen directierollen bij Albert Heijn. Hij is zeven jaar ceo van de voormalige retailholding Retail Network (onder andere Prenatal, Perry Sport) en zwaait vier jaar de scepter bij C1000.

Vervolgens slaat hij een andere weg in met het besluit om zich meer op non-executive rollen te focussen, waaronder commissariaten bij sausmaker Remia en kruidenleverancier Euroma. Hij koopt ook een wijngaard in Toscane, Renzo Marinai, die hij flink uitbreidt. Daarmee combineert hij twee grote liefdes: wijn en Italië.

Redder in crisistijd

Een volle agenda dus, maar van het aanbod van Jumbo ging zijn retailhart naar eigen zeggen sneller kloppen. ‘Daarvoor maak ik graag ruimte’, stelt hij in een aankondiging. Het is niet de eerste keer dat Heidman als interimmer naar voren stapt. Hij deed het al eens bij slachterij Vion, waar hij een crisis moest bezweren, schrijft het AD. Het bedrijf stond op opvallen na overnames die niet het gewenste resultaat opleverden.

Ook Jumbo bevindt zich in roerige wateren. Jaren kon het niet op bij de grootgrutter uit Veghel, die zich in een kleine twintig jaar opwerkte van lokale speler tot de tweede supermarkt van Nederland met bijna 700 winkels. Tot er een paar jaar geleden zand in de motor kwam. Dat begon met de arrestatie van voormalig topman Frits van Eerd, die verdachte is in een witwaszaak.

Veel te duur

Maar belangrijker was misschien nog wel dat Jumbo, dat zich altijd liet voorstaan op zijn betaalbare aanbod, volgens kenners te duur was geworden. Veel te duur. Het bedrijf werd links en rechts ingehaald door prijsvechters als Dirk van den Broek, Nettorama, Vomar en natuurlijk Aldi en Lidl.

Dat besefte ook Ton van Veen, die het stokje van Van Eerd overnam. ‘Terug naar Jumbo zoals Jumbo bedoeld is’ werd de kern van zijn strategie.

Lees ook: Is de aanval van Jumbo op Albert Heijn definitief mislukt?

Heidman kijkt er (dan nog) vanaf de zijlijn naar. ‘Een verstandige keuze’, zei hij vorig jaar tegen vakblad Retailtrends. ‘Jumbo kijkt naar de markt, de consument en de competitie en beseft dat men de formule tegen het licht moet houden.’

De Brabantse super was altijd van de vaste lage prijzen, maar in tijden waarin consumentenbestedingen onder druk staan, springen klanten volgens hem eerder op de fiets voor promoacties met hoge kortingen. ‘Zonder kun je niet meedoen.’

Voorzichtig herstel

Het moet tot groot chagrijn hebben geleid in Veghel: Jumbo verliest al drie jaar op rij marktaandeel en leverde het afgelopen jaar voor het eerst in heel lange tijd ook omzet in. Die kwam uit op 10,7 miljard euro, een daling van 2,7 procent. Met het verbod op de tabaksverkoop in supermarkten per 1 juli vorig jaar liep het bedrijf naar eigen zeggen 400 miljoen euro aan omzet mis.

Dagelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Dagelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Los van die dip lijkt de koers van Van Veen vruchten af te werpen. Door kostenbesparingen, waaronder het schrappen van 350 banen op het hoofdkantoor, en een scherpere inkoop ontstond ruimte om voor 150 miljoen euro aan prijsverlagingen door te voeren.

Ook de nettowinst steeg licht: van 22 miljoen euro in 2023 naar 28 miljoen euro in 2024 – al is dat op een miljardenomzet nog steeds wat magertjes, en niet te vergelijken met de winsten die in de hoogtijdagen werden behaald. Ander lichtpunt: in België schreef de supermarkt in 2024 voor het eerst ook zwarte cijfers, een jaar eerder dan verwacht.

Jacht op marktaandeel

Komend jaar wordt de jacht op het heroveren van marktaandeel ingezet, blijkt uit het meerjarenplan. En gaat de zoektocht naar een vaste ceo door. ‘Iemand die voor lange termijn verbonden zal zijn aan ons familiebedrijf’, zegt Colette Cloosterman-Van Eerd.

Welke eigenschappen de nieuwe kapitein van Jumbo in elk geval moet hebben? Bij Retailtrends reflecteerde Heidman daar al op. ‘Leiders van retailorganisaties waren van huis uit misschien vooral gericht op de korte termijn’, zegt hij. ‘Dat werkt niet meer. Je moet een combinatie hebben: een toekomstbestendige langetermijnstrategie neerzetten en binnen die visie de korte termijn weten te managen. Tussen dat dualisme moet je laveren.’

Lees ook: Wie volgt Ton van Veen op bij Jumbo? Dit zijn 6 kandidaten

Dit artikel is geschreven door

Wilke Wittebrood

Wilke Wittebrood is redacteur impact bij MT/Sprout en schrijft met name over duurzaamheid, diversiteit en inclusiviteit in het bedrijfsleven.

Volg Wilke op LinkedIn