Managers hebben het druk met managen en vergeten soms hoe hun omgeving verandert. Een nieuw boek leert ze hoe ze succesvolle strategieën kunnen ontwikkelen.
In de jaren negentig was de hypotheekmarkt in rustig vaarwater. Enkele grote banken hadden de markt in handen, er werd wat geconcurreerd met de tarieven, niks spectaculairs, en er was voldoende winst voor iedereen. De banken keken dan ook erg op Boekrecensie:
Klaar om te wenden
Paul de Ruijter
Scriptum, 275 pagina’s
hun neus toen er ineens nieuwe concurrenten bleken te zijn gegroeid, bijvoorbeeld gespecialiseerde hypotheekwinkels, die een belangrijk deel van de markt naar zich toetrokken. Die concurrenten waren door de banken over het hoofd gezien. Waarom? Omdat het geen banken waren, geen ‘traditionele’ concurrenten.
De zakelijke omgeving verandert continu en het bedrijf dat daarop het best inspeelt, overleeft. Het is een waarheid als een koe. Toch ‘doen’ veel managers en directies niet al te veel aan strategievorming. Dat heeft misschien met hun functie te maken. Als je manager bent, is dat in de eerste plaats wat je doet: managen. Dus: regelen, controleren, processen verbeteren. Het is buitengewoon lastig om als manager uit je rol te stappen, je horizon te verbreden en als strateeg te gaan denken. Voortdurend ben je bezig met het optimaliseren van de processen, nu moet je nadenken hoe het zou zijn als je al je processen overboord zou gooien.
‘Klaar om te wenden’ dat consultant Paul de Ruijter schreef samen met Saskia Stolk en Henk Alkema is een fijn boek over strategie. Vooral omdat je al lezend beseft niet alleen hoe wezenlijk het is om regelmatig over je strategie na te denken, maar ook dat het helemaal niet zo moeilijk is als het misschien lijkt. Strategie is geen mystiek vakgebied voorbehouden aan mensen met glazen toverbollen zoals Steve Jobs of Mark Zuckerberg. Iedereen kan in de toekomst kijken, of tenminste een poging doen, en gevolgtrekkingen maken uit wat er te zien is.
Neem bijvoorbeeld de globalisering, de opkomst van mobiel internet of macro-economische ontwikkelingen zoals de schaarste op de grondstoffenmarkten. Sommige ontwikkelingen zijn tamelijk onontkoombaar, maar weinig bedrijven maken de pas op de plaats, zetten de belangrijkste trends op een rij en vragen zich af welke bedreidingen en kansen daaruit voortvloeien. De managers zijn, helaas, te druk met managen.
Niet dat het kinderspel is. Om over strategie na te denken moet je om te beginnen jezelf heel goed kennen (‘Hoe zit ons bedrijf in elkaar?’, ‘Wat zijn onze doelen?’). De Ruijter legt het allemaal geduldig uit. Hij beschrijft de acht elementen die onderdeel zijn van strategievorming: zelfkennis ontwikkelen, de omgeving verkennen, scenario’s opstellen, opties bepalen, een visie vormen, een routekaart opstellen, beweging op gang brengen en bewaking. ‘Klaar om te wenden’ leest daarmee als een spoedcursus strategie.
Het boek is helder geschreven en er worden veel verstandige dingen over strategievorming gezegd. Bovendien is er veel ruimte voor de praktijk in de vorm van casebeschrijvingen. Om dan toch een negatief punt aan te dragen: deze cases zijn vaak wel erg kort en oppervlakkig beschreven, en (omdat ze vaak stammen uit De Ruijters eigen adviespraktijk) het gaat meestal om positieve verhaaltjes. Aansprekender zou zijn geweest om ook te putten uit casemateriaal van bedrijven waar belangrijke fouten werden gemaakt af afslagen gemist. Dat soort voorbeelden blijven nu eenmaal beter hangen.
Wat niet wegneemt dat het een boek is dat erin kan slagen dat managers eindelijk – ook al is het maar voor even – het managen staken om hun toekomst, en die van hun bedrijf, serieus onder ogen te zien.
Bestel dit boek online
Management Team neemt elke vrijdag een nieuw (management)boek onder de loep: Eerdere recensies
Lees ook:
- De 5 beste Nederlandse managementboeken van 2010
- De 5 beste internationale managementboeken van 2010
