Waarom houding en lichaamstaal uw prestaties beïnvloeden

Nieuw Zeelandse onderzoekers bestudeerden onlangs het effect van onderuitgezakt zitten. Vierenzeventig volwassenen werden met tape vastgezet in een pose op hun stoel. Terwijl ze een reeks oefeningen uitvoerden, werd ondertussen hun hartslag en bloeddruk gemeten. De rechtop zittende participanten waren meer enthousiast, zaten beter in hun vel en waren sterker in hun reactievermogen dan hun onderuitgezakte collega’s. Zij gaven op hun beurt aan meer nerveus, angstig, passief en gestresst te zijn. Ook gebruikten ze in hun vocabulaire meer negatieve woorden dan de groep mensen in actievere houdingen. ‘Rechtop zitten kan een eenvoudig strategie zijn om meer weerstand tegen stress op te bouwen’, zo concludeerden de onderzoekers.

Onderzoekers van de Universiteit van Ohio concludeerden enkele jaren geleden dat de manier waarop je achter je bureau zit niet alleen invloed heeft op hoe anderen je zien, maar ook invloed heeft op je zelfbeeld. ‘De meeste mensen hebben tijdens de opvoeding geleerd dat rechtop zitten een goede indruk achterlaat,’ zegt Richard Petty, hoofdonderzoeker en hoogleraar psychologie. ‘Maar hoe recht of onderuit gezakt we zitten, beïnvloedt ook hoe competent en geschikt voor de baan we onszelf achten. Studenten die wij observeerden, hadden bij een onderuitgezakte houding twijfels over de juistheid van hun gedachten en meningen, terwijl een rechte houding hen juist het gevoel gaf dat ze meer competent waren.’

Amy Cuddy, hoogleraar sociale psychologie, weet precies hoe non-verbale uitdrukkingen van inloed kunnen zijn op hoe wij ons voelen en hoe we op anderen overkomen. Ze gaf er zelfs een TEDtalk over in 2012. Volgens Cuddy stijgt je zelfvertrouwen in stressvolle situaties door je armen in de zij te plaatsen, je rug te rechten en je voeten stevig enigszins uitelkaar op de grond planten – denk de klassieke Superman-houding of Yul Brynner in ‘The King and I’. ‘Het effect,’ zo zegt ze, ‘houdt vervolgens zo’n kwartier tot twintig minuten aan.’ We geven ons zelf op deze manier namelijk een hormonenboost. Wie de vruchten hiervan wil plukken tijdens bijvoorbeeld een belangrijke onderhandeling of een presentatie neemt de x-houding bij voorkeur vlak voor aanvang even aan.

‘Soms is je plezier de bron van je lach en soms is je lach de bron van je plezier’, zo wist de boeddhistische monnik, leraar en auteur Thich Nhat Hanh al. Deze wijsheid wordt inmiddels ondersteund door een onderzoek van Tara Kraft en Sarah Pressman, wetenschappers aan de Universiteit van Kansas. Kraft en Pressman toonden aan dat glimlachen, zelfs geforceerd, onze hartslag verlaagd en stress verminderd in een moeilijke situatie. Kost zelfs het forceren van een glimlach moeite? Dan zorgt ook een potlood of eetstokje tussen de tanden zetten voor hetzelfde effect. Ook zouden we grappen sneller geestig moeten vinden als onze mond door zo’n stokje tussen de tanden al dichter bij de lachstand staat.

Het kan altijd extremer. Wanneer je een wat drastischer hulpmiddel inzet om rimpels laten verdwijnen – bijvoorbeeld door botox – is het mogelijk dat je je ook fysiek beter gaat voelen. Nu gaat het wel erg ver om medewerkers die last hebben van depressiviteit aan te sporen een botox-behandeling te ondergaan. Dit geldt dus puur als koffieautomaatwijsheid. Eerste onderzoeken, die nog in een beginstadium zijn, wijzen erop dat een botox-behandeling depressiviteit zou kunnen verlichten. Van de vierentachtig participanten die al gemiddeld twee jaar last hadden van depressiviteit en geen positieve reactie vertoonden bij behandeling met antidepressiva, kreeg een willekeurig aantal een botox-injectie terwijl de andere groep een injectie met een placebo ontving om hun fronzende gezichtsexpressie te verlichten. Bij 27% van de personen die daadwerkelijk botox ontvingen, verdwenen niet alleen hun rimpels maar ook hun depressiviteit. Bij slechts 7% van de participanten die de placebo-injectie ontvingen, was dit het geval.