De handtekeningen zijn gezet: Den Haag verdeelt bijna een miljard innovatiegeld over de negen zogenoemde topsectoren. Die leggen zelf bijna het dubbele bij voor de broodnodige R&D.
Het klinkt alseen slok geld: 2,77 miljard euro steken High-tech, Energie, Water en andere brancheclubs, aangewezen als topsector, in innovatie. Gisteren maakte minister Verhagen (EL&I) bekend dat hij en de 'Boegbeelden' van de sectoren de handtekeningen hebben gezet onder innovatiecontracten, waarmee het geld wordt verdeeld. Maar hij draait er niet omheen: het gaat niet om nieuw geld, maar om een andere verdeling van bestaande overheidsmiddelen.
Bedrijven leggen meer bij
Bovendien ligt de nadruk op de eigen bijdrage van bedrijven: dit jaar investeren die 1,8 miljard volgens de afspraken, de overheid legt daar een klein miljard bij, via het NWO (dat de wetenschapsgelden verdeelt) en kennisinstituten TNO, DLO, ECN, NLR, Marin en Deltares. Die verhouding van 1 staat tot 2 verschuift in 2013 richting bedrijfsleven, een trend die daarna (versneld?) zal worden doorgezet. De bijdrage dit jaar van 981 miljoen betekent al een bezuiniging, maar Verhagen belooft dat de huidige onderhandelingen geen gevolgen zullen hebben voor de nu ondertekende innovatiecontracten.
High-tech systemen kampioen
Het is minder en het wordt nog minder, maar de bedrijven kunnen niet klagen over het gratis geld. Topsector High-tech systemen en materialen, met ASML, FEI, NXP en andere toppers die vooral in Brabant te vinden zijn, blijken wat dat betreft kampioen: 207 miljoen draagt de overheid bij aan innovatie. Maar verhoudingsgewijs dragen de high-techbedrijven zelf ook het meest bij: 579 miljoen, ofwel driekwart van het budget. Bij Lifesciences & Health (de zorg, biotechbedrijven) is de bijdrage uit Den Haag bijna net zo groot, 195 miljoen, maar daar leggen bedrijven slechts 143 miljoen bij, ofwel iets meer dan 42 procent.
RDA, WBSO, Innovatiefonds MKB+
Bedrijven die geen aansluiting hebben gevonden bij de topsectoren en hun projecten, vallen overigesn niet buiten de boot. Den Haag sluist behalve via de innovatiecontracten ook nog eens een miljard euro naar ondernemingen via het nieuwe innovatiefonds MKB+, dat sinds 1 januari een haf miljard euro aan budget heeft, om in de vorm van leningen en borgstellingen aan MKB-bedrijven uit te zetten. Dan is er nog de RDA, een nieuwe algemene belastingaftrek voor investeringen die te maken hebben met onderzoek en ontwikkeling. Anders dan lonen wordt er niet beknibbeld op de populaire WBSO, de loonsubsidie voor R&D-personeel, die in 2013 een pot van 723 miljoen euro inhoudt.
Vraaggericht
Door subsidies te vervangen door leningen, een grotere bijdrage te vragen van bedrijven en vooral door die bedrijven het voortouw te laten nemen in het opstellen van de onderzoeksprogramma's, probeert Verhagen het Nederlandse onderzoeks- en innovatiegeld meer vraaggestuurd uit te zetten. Daar valt wel wat voor te zeggen: de Algemene Rekenkamer liet vorig jaar weinig heel van het innovatiebeleid tot nu toe: terwijl de overheid meer geld in R&D pompte, daalden de investeringen van het bedrijfsleven. Of de nieuwe verdeling die trend kan keren, zal Verhagen moeten bewijzen.
Hieronder een mooi staatje dat Verhagen liet opstellen:
