De wereldeconomie is veel te veel gericht op het creëeren van overvloed, zegt de invloedrijke denker Umair Haque. Dat is niet langer houdbaar.
Het kapitalisme is dood, lang leven het kapitalisme. Dat is in de kern van de boodschap van de Londense blogger en consultant Umair GOEROE VAN DE WEEK
Managamentgoeroes te over. MT presenteert elke week een goeroe die er echt toe doet.
Deze editie: Umair Haque
> Overzicht van alle goeroesHaque. De oprichter van adviesbureau Bubblegeneration en Havas Media Lab, van oorsprong neurowetenschapper, is een van de nieuwe namen in de invloedrijke Thinkers50 en een van de meestgelezen bloggers op Harvard Business Review.
McDonalds en Hummers
In zijn recente boek The New Capitalist Manifesto, building a disruptiveley better business neemt hij het huidige kapitalisme op de korrel dat volgens hem alleen maar draait om 'creatieve destructie'. De fundamenten van dat kapitalisme overschatten voortdurend de waarde van creatie, maar onderschatten consequent de kosten van destructie. Kapitalisme produceert alleen maar voor de 'korte termijn, ten koste van de samenleving' en onze gemeenschap en 'op kosten van toekomstige generaties'.
Met als gevolg dat we opgescheept zitten met een enorme berg aan overwaarde en 'thin value'. "No wonder so many think anything "corporate" is a monstrosity. They're right – if the implosion of the investment banks tells us anything, it's this: when what we do is meaningless, it's neither economically valid, strategically viable, nor truly value-creating." Als typerende voorbeelden van thin value noemt Haque McDonalds en Hummers.
Kapitalisme
In zijn serie bijdragen How to Build a Next-Gen Business Now op Harvard Business Review ontrafelde Haque de oorzaken van de kredietcrisis, die ten grondslag lagen aan het verval van Wall Street en de wereldeconomie. Hij noemde dat ook wel de 'macrocalypse'. De blogger ziet overal 'verborgen kosten' van dit kapitalisme zoals obesitas, hoge energieprijzen en klimaatveranderingen. Maar de economie zou volgens Haque geen doel moeten zijn, maar een middel. In plaats van alleen maar bezig te zijn met meer, meer, meer zouden we ons beter kunnen richten op het bouwen van een duurzame economie die echte waarde creëert.
Het is volgens hem tijd voor ‘eudemonisme’: een economie die draait om zinvol leven, niet om het creëren van onzinnige overvloed. “Als we echt menselijke welvaart willen, moeten we stoppen met meer, groter, sneller, goedkoper, nastier, en moeten we de aandacht verleggen naar eudemonisme: een economie die slimmer, gezonder, aardiger, veiliger, wijzer en waarachtiger is.”
Lego, Unilever, Walmart, Google, Apple en Nike
Haque vestigt zijn hoop op bedrijven die in plaats van 'thin value' , 'thick value' nastreven, die daarmee voorop lopen zoals Lego, Unilever, Walmart, Google, Apple en Nike. Dat zijn volgens hem goede voorbeelden van ‘verlicht kapitalisme’. Zo gebruikt Nike tegenwoordig milieuvriendelijke materialen voor het ontwerpen van schoenen. Om het eigen duurzaamheidsbeleid handen en voeten te geven richtte Wall Mart zogenaamde value networks, op van ngo's, academici en activisten. "Dat is heel verrassend. Wie had dat tien jaar geleden gedacht?"
Haque ziet ook een ‘metamovement’ in de wereld ontstaan; onder meer de Arabische lente, de anticorruptiedemonstraties in India en de rellen in Londen wijzen daarop. Al die gebeurtenissen laten zien dat de oude instituties in deze eeuw niet meer voldoen, stelt hij. In die zin is hij wel een optimist: Haque ziet vooruitgang. We kunnen niet anders. "Als Wall Mart – een van de grootste bedrijven van de wereld – het kan, kan iedereen het."
