Nederlandse huishoudens zeggen moeilijker rond te komen dan drie maanden geleden, vooral door een daling van het inkomen en hogere vaste lasten. In de decembermaand werd dit jaar flink bespaard, vooral op kerstversieringen en kerstcadeautjes.
Dat blijkt uit de ING BudgetBarometer, een graadmeter voor de Nederlandse huishoudportemonnee. Vorig kwartaal kwam de BudgetBarometer nog uit op 93, in het vierde kwartaal op 89. Nederlandse huishoudens blijven per saldo dus negatief gestemd. Hoewel bijna vier op de vijf huishoudens geld overhoudt of precies uitkomt, is rondkomen wel lastiger geworden. Eén op de zes huishoudens geeft aan moeilijker rond te komen dan drie maanden terug, terwijl vrijwel niemand het makkelijker heeft gekregen.
Minder pessimisme
De huishoudens die moeilijker rondkomen, passen hun uitgavenpatroon aan en proberen niet de gaten te vullen door te lenen. De helft van deze groep zoekt het in bezuinigingen op de dagelijkse uitgaven terwijl 21% vooral grote aankopen uitstelt en 19% minder spaart. Over de toekomst is er minder pessimisme dan over de huidige situatie. Zelfstandige ondernemers zijn zelfs positief over 2010: 17% denkt makkelijker rond te kunnen komen, 11% moeilijker.
Uit de dip
"Sinds het derde kwartaal is de recessie voorbij, de economie vertoont weer groei ten opzichte van een kwartaal eerder. Toch zien we dat consumenten nog niet uit de dip zijn", zegt Charles Kalshoven, econoom bij het ING Economisch Bureau. "Negen op de tien huishoudens past het uitgavenpatroon nog niet aan de nieuwe omstandigheden aan, slechts 3% geeft meer uit aan dagelijkse boodschappen en 2% doet meer grote uitgaven. Positief is dat consumenten zich minder zorgen maken over prijsstijgingen – eerder dit jaar nog koopkrachtvijand nummer 1. Wij verwachten dat consumenten voorlopig de hand op de knip zullen houden en pas in de tweede helft van 2010 voorzichtig aan weer meer zullen gaan besteden."
Feestmaand december
Met Sinterklaas, kerst en oud&nieuw is december een dure maand voor de portemonnee. De helft van de Nederlandse huishoudens geeft het meeste uit aan kerst, voor een derde geldt dat voor Sinterklaas en 5% laat vooral met oud&nieuw het geld rollen. Ruim een kwart van de huishoudens schroeft dit jaar de decemberuitgaven terug. Het kerstdiner blijft overeind, zij het soms wat goedkoper, maar de echte besparingen voorzien de huishoudens op cadeaus (21%) en de kerstversieringen (31%). Op oud&nieuw valt minder te besparen, omdat het een minder grote uitgavenpost is. Eén op de vijf huishoudens geeft aan te bezuinigen op vuurwerkuitgaven. Daarmee lijkt een einde te komen aan de opgaande lijn van vuurwerkuitgaven van de afgelopen jaren.
Voorbeeldhuishoudens
In november waren de prijzen gemiddeld 1% hoger dan een jaar eerder. Achter dit gemiddelde gaan duidelijke verschillen schuil. Dat blijkt uit een vergelijking tussen de voorbeeldhuishoudens die het ING Economisch Bureau volgt. De toename in hun kosten van levensonderhoud varieert. Zo stegen voor student Jan Willem de kosten met 2,0%, terwijl ze voor bijstandmoeder Chantal vrijwel gelijk bleven (0,1%). De laatste drie maanden daalden de voedselprijzen (-0,4%) en de prijs van accommodaties (-11%). Tegenvallers waren boeken (+14%) en ook schoenen werden flink (+13%) duurder. De gemiddelde inflatie is met 1,0% nog altijd laag en dit zal naar verwachting van het ING Economisch Bureau nog geruime tijd zo blijven. Dat verzacht in deze economisch lastige tijden de pijn in de portemonnee.
