U gaat regelmatig naar de sportschool, toch? Maar doen uw hersenen wel eens aan fitness? Tien eenvoudige regels maken dat uw brein optimaal functioneert.
We doen van alles om ons hart en onze spieren gezond te houden. We letten op onze voeding en gewicht, we proberen voldoende te bewegen. Gek genoeg vinden we de gezondheid van onze hersenen bijna vanzelfsprekend. Maar ook het brein heeft goede zorg nodig.
De hersenen staan de afgelopen jaren volop in de belangstelling. Iedere maand verschijnen er wel artikelen over de invloed van voeding, omgeving of stress. Maar weet u precies waaraan u zich moet houden om uw hersenen zo goed mogelijk te laten werken? De Utrechtse hoogleraar psychiatrie René Kahn beschrijft in zijn boekje 'De tien geboden voor het brein' wat we moeten doen en laten om ons brein gezond te houden.
Weten we te weinig over de werking van onze hersenen?
“Eigenlijk wel. We weten wat we moeten doen voor een gezond hart en een gezond lichaam, maar veel mensen denken dat ze het functioneren van hun hersenen niet kunnen beïnvloeden. En als ze wel wat doen om slimmer te worden, kiezen ze vaak voor activiteiten die helemaal geen zin hebben, zoals sudoku’s maken of braintraining op de computer. Mensen onderschatten bijvoorbeeld ook de invloed van alcohol. Veel drinken is funest voor het brein.”
Wat win je als je uw leefregels in acht neemt?
“Wie goed voor zijn hersenen zorgt, laat de maximale potentie van zijn brein tot uiting komen. Dat geldt vooral voor opgroeiende kinderen. Maar ook voor volwassenen zijn de geboden van belang. Om carrière te maken moet je zowel lichamelijk als geestelijk fit zijn. En als je ouder wordt, kan goede zorg voor je hersenen de kans op vergeetachtigheid of Alzheimer verkleinen.”
Tien geboden voor gezonde hersenen
1. Studeer
Blijf uw hersenen uw hele leven uitdagen. Volg een opleiding die voor uw werk van belang is, of kies een studie of vreemde taal die u zelf interessant vindt. U moet uw hersenen wel echt aan het werk zetten, liefst steeds op een andere manier. Kruiswoordraadsels of puzzels op de computer maken heeft geen zin, dat is te smal. U wordt dan alleen maar steeds handiger in hetzelfde trucje.
2. Slaap
Voldoende slaap is essentieel voor een gezond stel hersens. Hoeveel slaap u nodig heeft, verschilt van persoon tot persoon. Maar vooral de eerste vier uur zijn erg belangrijk. In die uren wordt nieuwe informatie die u overdag tot u heeft genomen verwerkt. De hersenen kijken er nog eens opnieuw naar, en leggen de informatie vast. ‘Een nachtje ergens over slapen’ is niet zomaar tijdrekken, het heeft wel degelijk nut als u een belangrijke beslissing moet nemen.
3. Musiceer
Muziek maken laten we tegenwoordig vaak over aan professionals of zeer getalenteerde amateurs, maar eigenlijk zou iedereen het moeten doen. Wie een instrument bespeelt zet zijn hersenen flink aan het werk. Ze moeten bladmuziek lezen, de oog-handcoördinatie regelen en het ritme in de gaten houden. Vooral kinderhersenen groeien van muziek maken, maar ook volwassen hersenen hebben er baat bij. Of u talent heeft, doet er niet toe, het spelen is voldoende.
4. Relax
Hard werken is prima, maar er moet ontspanning tegenover staan. Hersenen kunnen slecht tegen chronische stress. Chronische stress ontstaat in situaties waaruit we niet kunnen ontsnappen, zoals een chef die u kleineert of een zakenpartner die u telkens dwarszit. Als problemen niet op te lossen zijn, is het beter een andere baan te zoeken. Dit geldt voor uzelf maar uiteraard ook voor uw werknemers. Zorg dat mensen invloed hebben op hun werksituatie.
5. Socialize
Vrienden en familie zijn belangrijk voor gezonde hersenen. U hoeft niet wekelijks in de kroeg te hangen of elke zondag bij uw moeder op bezoek, als u maar een sociale kring om u heen heeft op wie u kunt terugvallen. Enkele mensen die u onder alle omstandigheden steunen. Koester dus uw vrienden en familie.
6. Geniet aanzien
Hier kunt u als manager in het voordeel zijn. Het risico om te overlijden is voor mensen met een hoge sociale status de helft zo hoog in vergelijking met mensen onderaan de sociale ladder. Aanzien brengt respect met zich mee en respect stimuleert het beloningssysteem in de hersenen. Bovendien geeft het zekerheid en maakt het ons weerbaarder tegen stress en tegenslagen.
7. Drink met mate
De hersenen kunnen slecht tegen alcohol. Eén glas per dag voor vrouwen en twee glazen voor mannen is het maximum van wat nog gezond is. Kinderen en tieners moeten uiteraard helemaal geen alcohol drinken, dat remt de groei van hun hersenen.
8. Zweet
Sporten is niet alleen goed voor uw lichaam, maar ook voor uw brein. Uit een proef met muizen blijkt dat muizen die regelmatig op de tredmolen lopen, sneller nieuwe dingen leren dan muizen die weinig beweging krijgen. Lichamelijke inspannig leidt via de vorming van nieuwe hersencellen tot betere cognitieve prestaties. Kortom: een paar keer per week flink zweten laat u helderder denken.
9. Speel
Spelen is voor de hersenen ook leren. Opmerkelijk: computerspelletjes spelen is buitengewoon effectief. Vooral schietspelletjes, zoals Call of Duty of Medal of Honor. Schietspellen leren ons snel te handelen, signaal van ruis te onderscheiden en op te pakken wat belangrijk is. Lekker gamen (met de kinderen) dus dit weekend! Voor liefhebbers van Angry Birds of Tetris heeft Kahn slecht nieuws: die spellen doen niets voor je brein.
10. Kies uw ouders met zorg
Onmogelijk natuurlijk en dus ook niet helemaal serieus bedoeld. Maar het tiende gebod relativeert de andere negen. Onze intelligentie wordt voor meer dan de helft door onze genen bepaald, en de omgeving waarin we opgroeien is ook erg van belang.
Meer over de leefregels voor de hersenen vindt u in De tien geboden voor het brein van psychiater René Kahn (uitgeverij Balans).
Lees ook:
- Verbeter uw geheugen in 3 simpele stappen
- Mediteren op het werk: 5 vooroordelen
- Houd rekening met de werking van uw brein
-
Een gezond lijf door meer slaap en minder informatie
