Met gevoel voor ironie zou je kunnen zeggen dat de relatief jonge ict-branche in 2008 ‘volwassen' is geworden. Immers: de brave werknemers in de sector besloten voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis te gaan staken voor een beter loon. De opstand vond plaats bij Atos Origin. En laat dat nu net de nummer 1 van 2008 zijn…
De 916 door TNS Nipo geënquêteerde managers die dit jaar hun aanbevelingen hebben gedaan als het gaat om de beste ict-bedrijven van Nederland, deelden dit jaar 170 sterren uit. Een respectabel aantal, zeker als u bedenkt dat veel minder bedrijven (40 tegen 53 in 2007) werden genoemd. Betekent de daling van het aantal ondernemingen In 2007 nóg meer overnames dan in 2006 dat hoog aangeschreven staat bij de managers dat er minder vertrouwen is in de sector? Integendeel. De ictbranche staat er juist heel goed voor, getuige de stijgende vraag naar automatisering en de flinke groei in de omzet van veel bedrijven, zoals blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau van de Statistiek. De reden van die ‘terugval' ligt veel meer in het feit dat er nogal wat overnames plaatsvinden in de ictwereld. Het vierde kwartaal van 2007 leverde met 31 transacties veruit de meeste overnames van vorig jaar op (in 2006 waren het er 19 in de afsluitende jaarperiode). Het kwartaal steekt dan
ook met kop en schouders uit boven de andere drie kwartalen van 2007. De kooplust in 2007 ligt voor elk van de vier kwartalen hoger dan de vergelijkbare perioden in 2006. En dat jaar kende ook al een toename in het aantal overnames op de Nederlandse ict-markt. Terug naar nu. Zoals gezegd, Atos Origin is dit jaar als beste uit de bus gekomen. De grootste beursgenoteerde Europese IT-dienstverlener, die met z'n 9.000 werknemers in Nederland marktleider is, stootte IBM, die de afgelopen twee
jaar met de eer streek, van de troon.
‘Het beste bedrijf'
Is Atos Origin daarmee ook meteen het beste ict-bedrijf in Nederland? Dat is moeilijk te zeggen. Er bestaat niet zoiets als ‘het beste bedrijf' en daarom hebben we de managers gevraagd hun aanbevelingen te doen in negen categorieën, te weten: beheer & onderhoud, outsourcing, detachering, consultancy, hardware, communicatie, standaardsoftware, internet en maatwerksoftware.
Uiteindelijk sleepte Atos Origin 15 sterren in de wacht. Capgemini, goede tweede, kwam tot 14 en IBM moest net als Logica en Getronics genoegen nemen met het respectabele aantal van 12 sterren.
Dit jaar hebben we er voor gekozen om de ranglijsten zo in te delen dat het bedrijf met de meeste sterren ‘achter de komma' ook op de hoogste plaats komt. Ofwel: een bedrijf dat gemiddeld 2,4 sterren verdiende, staat boven een bedrijf dat 2,1 sterren kreeg, hoewel beide in dat geval in deze gids twee sterren achter hun naam genoteerd zien. Voorheen kregen alle bedrijven die na afronding een gelijk aantal sterren hadden een alfabetische volgorde. En wat betekent dat nu, al deze resultaten? Simpel, het is voor u een nuttige leidraad voor het kiezen van de juiste ictpartner. Immers, de geënquêteerde managers (waarvan er 513 door het leven gaan als algemeen manager en 403 als ict-manager) baseren hun waardering op opgedane ervaringen. Een bedrijf met één ster betekent ‘een goede partij'. Twee sterren houdt in dat u uw huidige partij, over wieumisschien best tevreden bent, gerust kunt inruilen voor dit bedrijf. En drie sterrenwil zeggen: twijfel niet, huur deze partij nú in. Slechts twee bedrijven bereikten het gemiddelde aantal van drie sterren (tegen zeven in 2007): KPMG op het gebied van consultancy en, daar is ie weer, Atos Origin als het gaat om standaardsoftware. En als we toch namen aan het noemen zijn: grote verliezer is BT, die in 2007 11 sterren kreeg, tegen 2 dit jaar.
Spannende tijden
Waaraan dankt winnaar Atos het succes? Marketingbaas Marianne Hewlett zegt het zo: "We hebben Atos Origin Nederland in de afgelopen jaren uitgebouwd tot een bedrijf met meer dan één miljard euro omzet. Dat is zeker te danken aan de inzet van Wilbert Kieboom, onze ceo. Ook timmeren we aardig aan de weg wat betreft maatschappelijk verantwoord ondernemen." Mooie woorden, maar succes is niet gegarandeerd, ook niet voor de grote spelers die de markt in Nederland domineren.
Zij zullen spannende tijden beleven, vooral op het gebied van outscourcing. Zij scoren namelijk niet goed op het terrein van klanttevredenheid en concurrentie ligt op de loer. Dit alles blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau Giarte en adviesbureau Morgan Chambers. De onderzoekers namen eind vorig jaar 550 aanbestedingscontracten onder de loep. De komende twee jaar moeten bij zes op de tien organisaties die (een gedeelte van) hun automatisering uitbesteden nieuwe contracten worden gesloten. Slechts 28 procent van de ondervraagde topmanagers zou zijn huidige ict-partner zeker aanbevelen. Op dit moment is bijna de helft van de markt (46 procent) verdeeld over de drie grote spelers: KPN/Getronics, Atos Origin en IBM. Deze gevestigde spelers hebben vooral concurrentie te duchten vanuit India.
Dan zit de ict-wereld nog met een ander probleem. De sector is groeiende, maar dat betekent ook een chronisch tekort aan personeel. Meer dan de helft van de ict-bedrijven, zo blijkt uit onderzoek van het CBS, zegt last te hebben van een krappe arbeidsmarkt. Onderzoek van Blauw Research heeft aangetoond dat de aantrekkingskracht van it-dienstverleners tanende is.
Mensen werken echter wel graag bij een topbedrijf en daar profiteert een bedrijf als marktleider Atos Origin van. Atosbaas Wilbert Kieboom ziet dan ook genoeg redenen waarom zijn bedrijf aan genoeg handen kan komen om het vele werk uit te voeren. "Nieuwe mensen komen vanuit de schoolbanken gelijk in een opleidingstraject terecht. Ook dragen onze werknemers gekwalificeerde kennissen aan. Die machine stelt ons in staat om per jaar duizend nieuwe it-krachten in te zetten."
Atos Origin is de afgelopen jaren zelfs overeind gebleven bij een grote consolidatieslag in de sector. Getronics kwam dit jaar in handen van KPN. Het it-bedrijf slokte zelf eerder al PinkRoccade op. En dus zijn vooral grote namen als Microsoft, IBM, Cap Gemini en Atos Origin nog actief. Kieboom over die ontwikkeling: "Bedrijven willen tegenwoordig liever in zee gaan met een paar multinationals, die gezamenlijk bedrijfsprocessen uit handen kunnen nemen. Nationale kampioenen bestaan niet meer en kleinere bedrijven zullen zich moeten heroriënteren op hun strategie."
Survival of the fittest
Het is dus ook niet verwonderlijk dat de meeste sterren naar deze grote spelers zijn gegaan. Maar het onderzoek van
TNS Nipo ging verder dan de vraag met wie u het best zaken kunt doen. Zo werden de geënquêteerden ook gepolst over de specifieke ict-omstandigheden in het eigen bedrijf. Een van de vragen in dat kader was of ict in de eigen onderneming wel voldoende geld en middelen krijgt. Een derde van de niet-ict-managers vindt vanwel, tegen 66 procent van de cio's. Van de algemeen managers vindt slecht 24 procent dat, met het oog op de bedrijfsactiviteiten, in de directie in voldoende mate ict-kennis aanwezig was. Van de ondervraagde ict-managers is 53 procent hier van overtuigd. Bijna een kwart van de algemeen managers vindt dat het bedrijf te veel afhankelijk is van ondersteuning van derden zoals consultants, bij de ict-managers is dat 28 procent. En als de directie meer ictkennis in huis had gehad, dan waren er volgens een 20 procent van de ceo's kansen gegrepen die ze nu hebben laten liggen.
33 procent van de ict-managers isdezelfde mening toegedaan. En dan nog een schokkend cijfer: slechts een kwart van de algemeen managers is van mening dat de beveiliging van vertrouwelijke data op mobiele apparatuur de hoogste prioriteit binnen het bedrijf krijgt, tegen bijna 40 procent van de cio's. Tot slot werd door TNS Nipo gevraagd of de ict-processen binnen het bedrijf dusdanig zijn ingericht dat het de onderneming in staat stelt om snel en flexibel in te spelen op de ontwikkelingen van de markt. Dit leverde bij precies een kwart van de ceo's en 43 procent van de cio's een bevestigend antwoord op.
Nog veel werk aan de winkel dus voor de ict-bedrijven. En dan hebben ze ook nog te maken met een moordende concurrentie en, niet te vergeten, de hypotheekcrisis. Want ook vanuit die hoek gaat de ict klappen krijgen, zo verwachten analisten. De groei van 5,3 procent in 2007 zal dalen naar 3,9 procent omdat bedrijven door economische schommelingen genoodzaakt zijn om te bezuinigen en het verleden heeft aangetoond dat ict-uitgaven vaak als eerste aan de beurt zijn. Kortom, in de sector is meer dan ooit sprake van ‘the survival of the fittest'. Maar voor welke sector geldt dat niet?
