Gasunie heeft in Greenpeace een verrassende zakenpartner gevonden waarmee het duurzaam, CO2-neutraal gas in Duitsland verkoopt.
Hoe is deze samenwerking tussen een commerciële en een idealistische partij tot stand gekomen?
"Onze intentie is niet om Gasunie te greenwashen,” benadrukt Henrik Düker, woordvoerder van Greenpeace Energy. “Voor Greenpeace vormt aardgas de brug naar een hernieuwbare energie-toekomst. Ons doel is een energie-turnaround zonder kolen- en kernenergie. Om dat doel te bereiken moeten we samenwerken met de gasindustrie.”
Greenpeace Energy
Greenpeace Energy is een onafhankelijke energiecoöperatie, die in 1999 is opgericht door Greenpeace Duitsland. De organisatie levert aan 110.000 Duitse klanten groene elektriciteit uit eigen windturbines en zonnepanelen. Greenpeace benaderde Gasunie en vond direct een luisterend oor, vertelt Düker. “Gasunie overtuigde ons van zijn goede bedoelingen door direct grote interesse te tonen en zeer coöperatief te zijn.” Andersom ziet Gasunie Duitsland “deze samenwerking als een mijlpaal op de weg naar een duurzame energievoorziening,” zegt woordvoerder Philipp von Bergmann-Korn. “Het aardgasnetwerk is de ideale infrastructuur voor de Duitse Energiewende.”
Grenzen bereikt
Die Duitse Energiewende, de transitie van een fossiele en nucleaire naar een duurzame energievoorziening, is dankzij het stabiele Duitse subsidiebeleid aardig op streek. Twintig procent van de Duitse elektriciteitsvoorziening komt nu uit windturbines, zonnepanelen en andere duurzame energiebronnen. Nederland zit met zijn wispelturige subsidiebeleid op minder dan de helft hiervan.
Door het succes van de Energiewende loopt het Duitse elektriciteitsnet tegen zijn grenzen aan. De meeste duurzame energie is immers onregelmatig beschikbaar en elektriciteit is niet in grote hoeveelheden op te slaan. Nu nog vangen aardgascentrales de verschillen tussen aanbod en vraag op, maar hoe meer duurzame, onregelmatige elektriciteit, hoe moeilijker dit wordt. In het ergste geval blijven kolencentrales kolen stoken zonder alle warmte om te zetten in elektriciteit en stoten ze voor niets CO2 uit.
Vooral windturbines, die het liefst zo ver mogelijk van eindgebruikers worden geplaatst, dreigen hun elektriciteit niet altijd kwijt te kunnen. Bovendien verrijzen er de komende jaren veel windturbineparken in de Noordzee ten noorden van Duitsland en ook deze turbines kunnen hun elektriciteit niet allemaal kwijt in Noord-Duitsland. De hoogspanningsverbindingen naar het zuiden zouden in de toekomst overbelast kunnen raken.
Knalgas als oplossing
Gasleidingen bieden een oplossing voor deze problemen. Door windelektriciteit om te zetten in waterstofgas – power to gas in jargon – en te injecteren in het aardgasnet, ontstaat een duurzaam geproduceerde energiedrager die wél kan worden opgeslagen.
Greenpeace zorgt voor de waterstofproductie door middel van elektrolyse. Een proces dat sommigen zich wellicht herinneren uit de scheikundeles, waar de leraar knalgas (waterstofgas of H2) maakte door elektriciteit te laten lopen door een reageerbuisje met water. Gasunie, dat drieduizend kilometer gasleiding in Noord-Duitsland bezit, zorgt voor injectie in het aardgasnet.
De investering in elektrolyseapparatuur is ongeveer anderhalf miljoen euro, verwacht Greenpeace. De verbinding met het gasnet kost inclusief compressor en meetstation verscheidene miljoenen euro's, zegt Von Bergmann-Korn. De installatie moet in 2013 gaan draaien. Greenpeace en Gasunie moeten de optimale locatie tussen een windpark en een gasleiding nog kiezen.
Ecologisch georiënteerd businessmodel
De businesscase is sluitend: milieuorganisatie Greenpeace verkoopt het gas virtueel aan eigen klanten tegen een extra prijs voor groen gas. De windturbines krijgen bovendien subsidie volgens de stabiele Duitse stimuleringsregeling Erneuerbare Energie Gesetz (EEG). Met de winstmarge betalen Greenpeace Energy en Gasunie de rente en aflossing van de investeringen in de elektrolyseapparatuur en de infrastructuur.
“Beide zakenpartners grijpen de kans om te laten zien dat aardgas een partner van duurzame energie kan zijn,” zegt Von Bergmann-Korn. Zaken doen met een ideële organisatie levert geen fundamentele andere afspraken en contracten op als in deals met commerciële organisaties, bevestigen beide woordvoerders. “Greenpease Energy is alleen anders in de zin dat we een coöperatie zijn en onze leden ook onze klanten zijn,” zegt Düker. “en we streven naar een ecologisch georiënteerd businessmodel in plaats van winstmaximalisatie.”
