Of een manager ethisch handelt of niet, hangt slechts voor een klein deel af van diens persoonlijkheid. Dat zegt Karianne Kalshoven, die hierop aan de Universiteit van Amsterdam promoveerde.
Zorgen ethische leiders voor betere resultaten?
“Over de directe effecten kan ik geen uitspraken doen, indirect wel. Ik heb leidinggevenden gevraagd naar het gedrag van hun medewerkers en daarna twee van die werknemers gevraagd naar de prestaties van de manager. Hieruit blijkt dat ethisch leiderschap positief samenhangt met rechtvaardig, coöperatief en pro-actief gedrag van medewerkers. Bij ethische leiders zijn medewerkers pro-actiever en meer bereid elkaar te helpen en hun mening te uiten. In die zin draagt het wel bij aan het behalen van organisatiedoelen.”
Is dat ethisch, een vraag stellen over de invloed op prestaties?
“Een bedrijf moet wel geld verdienen, toch? Ethisch leiderschap is belangrijk, want daarmee haal je het beste uit je medewerkers, en als het goed is, leidt dat weer tot betere resultaten.”
Elke leidinggevende zal over zichzelf zeggen ethisch bezig te zijn.
“Weinig leidinggevenden voldoen aan alle criteria van ethisch leiderschap. Als manager moet je bedenken waar je zelf sterk in bent en mensen aannemen die jou aanvullen op de andere eigenschappen. In mijn onderzoek ben ik uitgegaan van de percepties van medewerkers. Wat jij vindt kunnen, accepteert een ander misschien niet.”
Hoe haal je tijdens een sollicitatie de ethische leider eruit?
“Persoonlijkheid blijkt maar een kleine rol te spelen in ethisch gedrag. Dat maakt ethisch leiderschap moeilijk voorspelbaar. De context waarin iemand acteert, is veel belangrijker. Iedereen blijkt zich uiteindelijk aan te passen aan de omstandigheden en cultuur van een bedrijf.”
Wat kunnen bedrijven doen om ethisch leiderschap te stimuleren?
“Het blijft natuurlijk een vage term, iedereen vult het anders in. Daarom is het ook zo belangrijk dat ethische dilemma’s op de werkvloer concreet worden gemaakt. Bedrijven moeten met hun medewerkers de discussie aangaan en toelichten wat ze wel en niet acceptabel vinden en waarom. Veel organisaties denken: we hebben een gedrags- en integriteitscode, dus nu zijn we klaar. Maar ethisch gedrag is niet alleen een strategische exercitie. Het is ook een belevingsvraagstuk op de werkvloer.”
Lees ook het boek ‘Gung Ho!’; een overtuigende methode om uw medewerkers te inspireren.
