De Belgische informaticus Pattie Maes leidde verschillende projectgroepen op de afdeling ‘media kunsten en wetenschappen’ in het Medialab van het prestigieuze Massachusetts Institute of Technology. Haar expertise ligt op het vlak van de interactie tussen mens en computer, intelligente interfaces en ‘ubiquitous computing’, een concept waarbij de computer volledig geintegreerd wordt in het dagelijks leven en de uitvoering van alledaagse taken.
Pattie Maes is de grondlegger van collaborative filtering, een fenomeen dat is uitgegroeid tot een van de pijlers onder het Web 2.0. Haar ‘Software Agents program aan MIT creëerde in de jaren 90 met dit nieuwe algoritme de Firefly technologie, die onder meer gedragspatronen herkent en met elkaar vergelijkt. Gebruikers konden muziek kiezen die ze leuk vonden en kregen vervolgens soortgelijke nummers voorgeschoteld van anderen met dezelfde muzieksmaak. Is er een muziekprogramma dat tegenwoordig niet op deze manier werkt?
Firefly
De startup Firefly groeide uit tot een business met honderden miljoenen dollars omzet. De slimme ‘agents’ konden namelijk op basis van het surfgedrag kopers aanbevelingen doen, kopers konden het voordeligste product uitkiezen uit miljoenen pagina’s en adverteerders konden er gericht mee adverteren. Maes’ onderzoeksaanpak betekende een breuk met de traditionele manier van denken binnen het onderzoeksgebied van artificial intelligence.
Barnes & Noble
Een van de klanten van Firefly, boekwinkelketen Barnes & Noble, gebruikte de tools bijvoorbeeld om klanten gepersonaliseerde service te bieden bij hun aankopen. Het is volgens Maes een beetje zoals de boekwinkel vroeger: de verkoper wist nog welk boek een klant de vorige keer gekocht had: “Ook al is het van een algoritme afkomstig en niet van de winkeleigenaar, als ik dit soort persoonlijke service krijg, ben ik toch loyaler aan Barnes en Noble.”
Intelligentie
In de door haar opgerichte Fluid Interfaces Group, ook onderdeel van het MIT Media Lab, wil Maes nadenken over de manieren waarop mensen en computers op elkaar inwerken, deels door het herdefiniëren van zowel de mens als de computer. In de wereld van Maes is de computer niet langer een dood object, maar een bron van intelligentie die is ingebed in onze omgeving. Door onszelf uit te rusten met digitale apparatuur kunnen we voortdurend leren van onze omgeving en die omgeving ook beïnvloeden.
Sixth Sense
De Belgische wetenschapper is gefascineerd door de idee dat het mogelijk is een zesde zintuig te ontwikkelen dat ons voorziet van relevante informatie en dat ons helpt bij het nemen van beslissingen of het doen van een aankoop. Tijdens een TED-talk in 2009 demonstreerde ze een draagbaar apparaatje dat verbonden was aan een webcam, een projector en sensoren aan de vingers van de drager. Dit maakte vergaande interactie met de omgeving mogelijk en gaf toegang tot grote hoeveelheden informatie door middel van vingerbewegingen.
Maes pleitte destijds voor een zesde zintuig omdat je ‘niet met je iPhone in de supermarkt gaat checken wat de meest ecologische aankoop is’. Haar statement is in die zin alweer deels achterhaald: een app als Layer en QR-codes kan al met één klik informatie geven over het product waar je een smartphone op richt.
WEF en Cyber-Elite
Maes heeft een indrukwekkende lijst aan onderscheidingen ontvangen: tijdschrift Newsweek noemde haar een van de ‘100 Americans to watch for‘ in het jaar 2000; Time Digital selecteerde haar als lid van de Cyber-Elite (de top 50 technologische pioniers van de high-tech wereld); het World Economic Forum eerde haar met de titel Global Leader for Tomorrow en in 2000 werd zij onderscheiden met de Lifetime Achievement Award van de Massachusetts Interactive Media Council. Maes schreef drie boeken en is redactielid en reviewer bij tal van professionele tijdschriften en conferenties. Ze behaalde haar doctoraaltitel Computerwetenschappen in 1987 aan de Vrije Universiteit van Brussel.
