Welke billen matchen met de afdruk boven het kopieerapparaat? Dat is wat Engelse werknemers de dag na de kerstborrel bezighoudt. In Nederland valt er een stuk minder te beleven tijdens bedrijfsfeestjes. Ook omdat ze er ook niet (meer) zijn. Eén op de tien bedrijven houdt nooit een borrel of feest alcoholvrij.
Bitterballengevechten, met een brandslang de marmeren vloer natspuiten of de baas versieren. Het kan allemaal gebeuren als mensen tijdens een bedrijfsfeest te diep in het glaasje hebben gekeken. De volgende dag is meestal niet de kater, maar het
treffen met collega’s het pijnlijkste moment van de dag. Zeker voor werknemers die zich niet meer precies kunnen herinneren wat ze gedaan en gezegd hebben.
Gelukkig voor hen, spreken de meeste managers uit ons panel met geen woord over de gênante momenten van de vorige avond. Het zijn vooral oudere leidinggevenden die de persoon in kwestie even apart nemen. Jonge en vrouwelijke managers laten het vaak bij een flauwe opmerking.
Gênant
Toch wordt er wat afgedronken op bedrijfsfeestjes. Als de gelegenheid er is tenminste. Eén op de tien managers uit ons MT-panel geeft namelijk aan dat bij hun bedrijf alle borrels alcoholvrij zijn of dat feestjes helemaal van de activiteitenkalender zijn geschrapt. Knap ongezellig, maar de verklaring van de manager is overduidelijk:
‘de baas blijft verantwoordelijk, ook bij feestjes’. Is de ene manager uit ons panel bang dat de borrel uit de hand loopt, de ander wil al zijn werknemers graag de volgende dag gezond en wel weer achter het bureau zien zitten. En onder het mom voorkomen is beter dan genezen, wordt er dan maar helemaal geen alcohol geschonken. Bij het grootste gedeelte van de bedrijfsborrels zijn echter wel alcoholische versnaperingen verkrijgbaar. In de lossere sfeer die dan ontstaat is het makkelijker om ook de dame die u iedere keer tegenkomt bij de koffieautomaat, beter te leren kennen. Maar zelfs met alcohol in de buurt hebben vier van de vijf managers een groot verantwoordelijkheidsbesef.
De meeste managers uit ons MT-panel drinken op zo’n avond hooguit twee glazen alcohol. Een logische verklaring is dat de meesten nog naar huis moeten rijden. Zelfkennis helpt ook: sommige managers drinken niet omdat ze weten dat ze de controle verliezen. En dat is funest voor hun voorbeeldfunctie. Verstandig dus. Veel verstandiger dan die één op de acht (vooral jonge) managers die zich wel eens volledig heeft laten gaan op een bedrijfsfeest. De gevolgen kunnen behoorlijk gênant zijn. Wat het meeste voorkomt? Spreken (er dingen ’uitflappen’) waar zwijgen beter was geweest.
Voorbeeldfunctie
Hoer meer er op het spel staat, hoe makkelijker de Nederlandse manager de drank laat staan. Dat blijkt uit het feit dat jonge managers veel vaker alcohol drinken tijdens bedrijfsborrels dan hun oudere collega’s. Onder het mom goed voorbeeld doet goed volgen, is dat ook terug te zien in het aantal werknemers dat drinkt in het bijzijn van de manager. Heeft 93 procent van de jonge managers wel eens een werknemer dronken aangetroffen, bij oudere managers is dat 72 procent. Of het komt doordat oudere managers eerder gaan slapen of dat werknemers zich sneller schamen in het bijzijn van een oudere manager, blijft gissen.
Met de verantwoordelijkheden komen ook de problemen. Zo lijkt het althans. Eén op de drie managers van veertig jaar en ouder drinkt iedere avond na het werk.
Managers die standaard een fles drank in de bureaulade bewaren, om problemen weg te drinken, blijven gelukkig uitzonderingen. Over het algemeen drinken managers hooguit een borreltje mee tijdens een afspraak met een klant.
Maat in veel andere culturen maakt u geen goede beurt met het afslaan van een drankje. Toch is meedrinken nooit echt verplicht, zo bepaalde een rechter in Seoul onlangs. Een Zuid-Koreaanse kreeg 24.000 euro smartengeld, omdat ze alcohol moest drinken bij officiële etentjes en borrels van de zaak. De vrouw voelde zich
door haar baas gedwongen flink te drinken tijdens de, in het Zuid-Koreaanse bedrijfsleven zeer gebruikelijke, gezamenlijke etentjes en drankgelagen. Minstens twee keer per week moest ze tot ver in de vroege uurtjes doorzakken.
Betrappen
Maar ook al is het voorbeeld nog zo goed, en drinkt u onder werktijd geen druppel, dat wil niet zeggen dat uw werknemer droog staat. Eén op de vier managers betrapt werknemers en collega’s op alcoholgebruik tijdens het werk. Wat de gevolgen voor de drinkende werknemer zijn, is erg afhankelijk van de manager. Eén op de tien ontslaat de werknemer in kwestie, maar het merendeel laar het bij een waarschuwing of een gesprek. Een echt betrokken manager wil dat zijn ondergeschikte hulp zoekt. Eén manager heeft wel een heel aparte manier om het op te lossen. De drinkende werknemer krijgt van hem een fles Whisky voor zijn verjaardag.
Norbert Cappetti, woordvoerder Heineken
“We hebben een centrale bar die op vrijdagmiddag open is. Die was vroeger vaker open. Maar als grootste bierbrouwer moet je ook je verantwoordelijkheid nemen, zowel naar consumenten als medewerkers. Dat doen wij met ons platform Enjoy Heineken Responsibly, waarin wij consumenten oproepen hun verantwoordelijkheid te nemen bij het drinken van alcohol. Daarnaast hebben wij voor medewerkers een voorlichtingspriogramma en trainen wij horecaondernemers hoe om te gaan met overmatig drankgebruik. Een Heinekenpersoneelsfeest zonder bier is natuurlijk ondenkbaar, maar onze medewerkers worden dan met busvervoer gehaald en teruggebracht. We zijn een hele goede afspiegeling met de rest van de bedrijven, ook bij ons wordt op het werk wel eens een biertje gedronken, maar wel op verantwoorde wijze.”
Ronald Knibbe , hoogleraar sociale epidemiologie van alcohol en drugsgebruik
“We vergeten vaak dat alcohol ook positieve functies heeft. Het zorgt ervoor dat we op feestjes makkelijker met collega’s en de baas omgaan. De voordelen moet je niet willen missen, maar het is belangrijk om ook na te denken over de negatieve kanten.
Het is een kwestie van beleid, zoals vervoer naar huis regelen of niet meer dan twee glaasjes per persoon schenken. Er is ook sprake van een cultuurverandering: voor jongeren is een roes of aangeschoten zijn een doel op zichzelf geworden. Terwijl voor ouderen het gezellig met elkaar zijn belangrijker is.”
