Arrogant, te duur en misleidend. Wie een spreker zocht, kon tot voor kort meestal bij Speakers Academy terecht. Maar de concurrentie heeft de aanval op het Rotterdamse sprekersbolwerk geopend. Directeur René Warmerdam is verbaasd: “70 procent commissie? Onzin. Wij doen 15 tot 20 procent, net als de rest.”
Met een indrukwekkende klap ploft-ie op het gladde tafelblad, de eerste Speakers Academy, het nieuwe magazine van het gelijknamige sprekersbureau. Alsjeblieft, zegt directeur René Warmerdam. Honderdvierenveertig glanzende pagina’s dik, vol met boeiende verhalen van boeiende persoonlijkheden, verrassende inzichten en een verhelderend lijstje ‘Wist u dat’s’ achterin: “…slechts 20 procent van de Sahara uit zand bestaat?”, “…er gemiddeld honderd personen per jaar stikken in een balpen?”
Het blad werd steeds dikker, adverteerders van niveau (zoals restaurant De Koperen Hoogte van ondernemer Henny van der Most) stonden in de rij, want Speakers Academy zal in een gelimiteerde oplage van 22.550 exemplaren uitsluitend en exclusief worden verspreid onder evenzoveel beslissers, de absolute top van het Nederlandse bedrijfsleven. René Warmerdam zucht. “We zitten hier op een berg content waar we eng van worden.” De berg content bestaat uit vele duizenden mensen die wat te vertellen hebben, in Nederland en daarbuiten. Ze zijn bekend vanwege verdiensten in het bedrijfsleven, in de politiek, wetenschap, sport of de journalistiek, van tv, spelleiding of gevoel voor humor. Tegen een passende vergoeding praten ze erover op congressen, seminars, op trainingsdagen of als er iets te vieren is. Ze uitnodigen is normaal een enorm geregel en geworstel met taaie secretaresses. Maar de medewerkers van Speakers Academy zitten slechts één telefoontje van ze af, of het nu om Steve Jobs gaat of om Adam Curry, om Boutros-Ghali of Barry Hughes.
Het team is met zeven of acht telefonistes (accountmanagers) bewust klein gehouden, en het pand aan de Schiedamse Vest in Rotterdam – driehoog, dofglazen voorpui – oogt sober. Maar verder is er niets aan Speakers Academy dat bescheidenheid rechtvaardigt. Speakers Academy is het grootste sprekersbureau van Nederland en zelfs van continentaal Europa. Naar eigen zeggen heeft het de Nederlandse sprekersmarkt goeddeels in handen; vierduizend aanvragen voor sprekers per jaar, waarvan er duizend kunnen worden gehonoreerd. Het moet raar lopen als er zonder betrokkenheid van Speakers Academy ergens in Nederland professioneel wordt gesproken. Voorbij de met portretten van topsprekers (Midas Dekkers, Han Peekel, Annette van Trigt) behangen entree zit René Warmerdam in een gemakkelijke stoel. “Wij gaan geen klanten bellen,” zegt hij, “van: wij zien dat u vijftig jaar bestaat.” Dat heeft Speakers Academy niet nodig. “Het klinkt arrogant, maar het is niet anders.” Speakers Academy is dominant in sprekersland. Opmerkingen over concurrerende sprekersbureautjes begint de directeur met ‘mwah’ of ‘met alle respect’, waarna een uiteenzetting volgt met kwalificaties als ‘niet meer van deze tijd’ en ‘wij merken er niks van’.
Boekenbon
Voordat Speakers Academy bestond, werd er in Nederland ook al gesproken. Maar het was de Rotterdammer Albert de Booij die, in de woorden van Warmerdam, zeven jaar geleden ‘het sprekersvak een naam gaf’. De Booij, baas van De Booij Party- en Congresarchitecten, later vriend van Pim en medeoprichter van diens Lijst, zag en hoorde sprekers spreken voor een boekenbon, zonder honorarium, zonder organisatie erachter. Men sprak maar raak. De Booij begon een uitzendbureautje voor sprekers: de sprekers geen gedoe met lukrake bellers, Speakers Academy een deel van de gage. Fortuyn ging als een van de eersten op pad. Inmiddels gaat er nauwelijks een bijeenkomst voorbij zonder dat een bekend gezicht zijn mening geeft, de boel aan elkaar entertaint of voorzit. Medewerkers van bedrijven of om het even welke instelling hebben er heel wat gezien: echte goeroes uit Amerika, tv-presentatoren die na het werk graag nog wat doorpraten, deskundigen op allerlei gebied, columnisten, trendwatchers, ex-sporters en bergbeklimmers met in het bedrijfsleven dankbaar ontvangen metaforen: ondernemen is ook topsport! Er is geen berg te hoog, als je maar goeie schoenen hebt! De toppers – oud-presidenten van de Verenigde Staten, oprichters of voormalig bestuurders van megabedrijven – doen vanaf vijftigduizend euro tot een half miljoen per spreekbeurt. De quizmaster krijgt wat minder maar kan ‘ook nog leuk shoppen’, zoals Warmerdam het omschrijft. 80 procent van de sprekers is te boeken voor een bedrag tussen twee- en achtduizend euro. Speakers Academy schrijft 3,5 miljoen euro per jaar, de sprekers samen houden een veelvoud daarvan over. Praatjes mogen geen gaatjes vullen – wel portemonnees. Onder de mensen die het allemaal moeten aanhoren, worden de eerste voorzichtige protesten waargenomen. Nog niet door de spreker te overstemmen, maar toch. Misschien komt het door de alomtegenwoordigheid van sprekers, doordat ze het zo langzamerhand wel hebben gehoord. O, zeker: goeroes als Jack Welch, Stephen Covey en Michael Porter zijn elke euro waard, omdat ze dingen vertellen waar het Nederlandse bedrijfsleven blijkbaar niet op kon komen. Maar mindere goden zijn in het sprekerscircuit talrijker. Platpratende schaatsers, Haagse uitkeringsgerechtigden met leuke ‘directe’ uitspraken. We mopperen erover in de auto op weg naar huis, te laat, ook dat nog, want het liep uit. Meestal is een avond met een bekende Nederlander natuurlijk een feest: Hans van Breukelen laat beelden van het EK in 1988 zien en de zaal staat op zijn kop. Maar mocht het een keertje tegenvallen, dan kunnen klanten vragen gaan stellen. Kunnen ze Midas Dekkers niet veel goedkoper zelf benaderen? Nee, zegt Warmerdam. “Dan zegt Midas namelijk nee. Via ons doet hij het meteen.”
Maar dan nog, houdt de klant nog even vol: wat doet een bureau als Speakers Academy nou helemaal, behalve telefoonnummers verzamelen? Vierduizend aanvragen en duizend klussen per jaar (drie per dag) kunnen inderdaad gemakkelijk door een ‘klein en slagvaardig’ team van zeven accountmanagers worden afgehandeld. Zeker als je bedenkt dat 80 procent van de spreekbeurten wordt verzorgd door 20 procent van het Speakers Academy-bestand, de veelsprekers.
René Warmerdam schudt het hoofd. “Klanten komen hier diffuus binnen,” zegt hij. Speakers Academy begeleidt ze op weg naar een perfecte conferentie, met voelsprieten in het circuit en expertise op het vakgebied. Want een vak is het. De een houdt een zouteloos verhaal over hoe hij met een personal computer op een zolderkamer een wereldimperium begon, de ander praat een kwartier over een paar vierkante centimeter van een abstract schilderij en de zaal hangt aan zijn lippen. “Het is een gave.” Bij iemand als Maarten van Rossem gaat het vanzelf; hij praat alleen niet als hij slaapt. Bij anderen valt een gebrek aan voorbereiding wel op. Ze hebben geen kaas gegeten van het onderwerp, weten weinig van het bedrijf of draaien een standaardverhaal af. Waarom, vragen sommigen zich af, moet bovengemiddeld getalenteerd personeel luisteren naar Ome Willem? En dat ondernemen topsport is, weten we nou ook wel. Ondernemen is ondernemen, topsport topsport, zo kun je het ook zien. Feitelijk heeft het weinig met elkaar uit te staan.
Kaartenbak
Aan de Schiedamse Vest zitten ze nergens over in, maar elders worden plannen gemaakt om het Rotterdamse sprekersbolwerk aan te vallen. Andere bureaus, zoals Assemblee (veel ouder dan Speakers Academy) uit Maastricht of John Bukman Management/Focus Conferences schermen met klinkende namen, service en met exclusiviteit van de sprekers, iets wat De Booij en Warmerdam niet hebben. Speakers Academy zou een kaartenbak zijn, niet waarmaken wat het belooft en te hoge commissies rekenen, beweren de concurrenten. Pasgeleden kwam er nog eentje bij: Sprekersplatform, van zanger, ex-radiopresentator en ex-politicus Henk Westbroek, zijn broer Peter Zeylmaker en zijn goede vriend Broos Schnetz. De kick-off van Sprekersplatform is in Lute, een tot restaurant omgebouwde kruitfabriek in Ouderkerk aan de Amstel. Westbroek heeft zojuist een praatje gehouden waarin hij opdracht-gevers uitnodigt beter na te denken over wie ze binnenhalen, dat ze niet gaan lopen mekkeren als filmer en columnist Theo van Gogh iets onwelvoeglijks zegt: “Dan moet je Theo dus niet úitnodigen!” Theo is er niet, maar wel veel andere bekende gezichten. Bekend van de sprekerslijst van de Speakers Academy (Maurice de Hond, Hans Kraaij sr. en verder naar schatting een op de vijf aanwezigen, die het kennelijk niet uitmaakt via wie ze ergens opdraven), bekend van wat ze zijn of vooral zijn geweest (kampioen tafeltennis, spiritueel horecaondernemer, Roberto Jacketti) of omdat ze altijd en overal in beeld zijn als er iets valt bij te verdienen (Jack van Gelder en opnieuw De Hond). In een hoek van de ruimte staat Ad Bos, ex-medewerker van bouwbedrijf Koop Tjuchem. Sinds hij op tv vertelde over fraudepraktijken zit hij zonder werk. In een snackbar in Arnhem kwam hij Peter Zeylmaker tegen, de broer van Westbroek. Bos neemt een slokje champagne. “Toen heeft hij gemeend mij te moeten benaderen.” Geestelijk en lichamelijk gaat het prima, zegt hij. Maar een opdracht om ergens over bouwfraude te komen spreken zou welkom zijn. Bos staat nu een jaar bij Zeylmaker op de lijst. Ronald Jan Heijn heeft het ook wel eens drukker gehad. Na het faillissement van Oibibio ontwikkelde hij de lezingencyclus en de website Voorbij de dood, over de dood, waar hij zoals hij zegt ‘concreet en praktisch over kan praten’. Voor het bedrijfsleven is het minder geschikt. Heijn zet breed in: behalve bij Speakers Academy zit hij nu ook bij de stal van Westbroek. “Henk is een rebel, net als ik.” Westbroek vroeg of hij ook ergens anders over kon praten dan over de dood. Via Sprekersplatform biedt hij nu een lezing aan over hoe bedrijven van de bekende paden af kunnen door buiten de bestaande denkkaders te denken. De dood blijft Heijn zelf doen. Wie even niets meer te netwerken heeft, kan een geïllustreerde brochure bekijken over Sprekersplatform en zijn sprekers. Peter Wybenga van marketing- en evenementenbureau Marketing Events bladert hem aan de bar door. “Tsss,” zegt hij zo nu en dan. Wybenga huurt voor productpresentaties en andere evenementen sprekers in, bij voorkeur zonder tussenkomst van een bureau. “Want het is net een soort tussenhandel in voetbalkaartjes. Er gaat gewoon een groot bedrag bovenop.” Bedrijven zijn niet creatief, weet hij, ze weten niet welke spreker ze wanneer moeten inzetten. Dan kan een bureautje advies geven. Van Speakers Academy is hij niet gecharmeerd. “Het is een fabriek. Hun enige belang is een spreker wegzetten en een percentage pakken.” Sprekersplatform krijgt van Wybenga voorlopig het voordeel van de twijfel. Tsss. “Hier: drs. Joseph Custers, van dat hitje ooit, Circus Custers. Van die kinderachtige dingen. Of zo’n diskjockey. Wat kunnen die nou helemaal, behalve platen draaien en zwakke grappen maken? Leo van der Kant van Assemblee haalt Clinton en Gorbatsjov hiernaartoe. Die wordt niet goed als hij zo’n lijstje ziet.” René Warmerdam kent Leo van der Kant ook wel. Een aardige man, zegt hij. Een Bourgondiër. Maar met alle respect: “Bij Assemblee moet je eerst betalen en dan gaan ze aan het werk. Kun je weken wachten. Dat kan echt niet meer.”
En: “Van der Kant adverteert met Bush senior én junior. Als Balkenende een half uur met junior wil praten, moet hij dat een jaar van tevoren regelen. Het klinkt mooi, maar het is niet serieus te nemen.” Leo van der Kant neemt in Maastricht een beetje schor de telefoon op. “Van de carnaval,” zegt hij, drie dagen na beëindiging van de feestelijkheden. Als hij de opmerkingen van René Warmerdam even op zich heeft laten inwerken zegt hij: “Wij hebben nog nooit een naam genoemd van iemand die niet is gekomen.” Als een klant belt, een serieuze klant dan, met de vraag of hij over zes maanden Tony Blair kan regelen, dan gaat Van der Kant het proberen. Waarom niet? “Ik hou van uitdagingen. Wij verkopen niet graag nee.” Af en toe brengt Assemblee inderdaad kosten in rekening voor een zoekopdracht. “Maar dat wordt met de klant helder gecommuniceerd.” Achteraf stort Van der Kant het bedrag weer netjes terug. Hij was directeur van een grindbedrijf toen in 1985 een meningsverschil met een medeaandeelhouder uit de hand liep. Van der Kant stapte uit de grind om zich toe te leggen op zijn hobby: spreekbeurten organiseren. Hij had er kijk op: al in 1989 legde hij contact met de toenmalige gouverneur van Arkansas, William Clinton. Een sprekersbureau runnen is vaak ook een kwestie van vroeg scouten. Van Hillary Rodham tot Nelson Mandela, als ze al een Nederlands telefoonnummer in hun agenda hebben, dan begint het met ‘043’. Assemblee doet uitsluitend in sprekers die wat te melden hebben: een Jürgen Schrempp van DaimlerChrysler, een Tietmeyer van de Deutsche Bundesbank. Wereldwijd hebben ongeveer vierduizend mensen wat te melden, denkt Van der Kant. Assemblee bemiddelt niet de minsten onder hen. Speakers Academy heeft er 35 duizend, vernam hij. Dat zijn niet allemaal goede sprekers? “Ik vrees van niet, nee.”
Monopolist
Het werd gisteravond gezellig na een optreden van Henk Westbroek en zijn band in Tilburg. Het is half twee ’s middags als hij weer enigszins opgelapt aan de keukentafel in zijn bungalow in Utrecht zit. De hond blaft, buurtkinderen lopen in en uit en er gaan onophoudelijk telefoons: Maurice de Hond heeft onderzocht dat Westbroek bij vrije burgemeestersverkiezingen in Utrecht Annie Brouwer-Korf zou verslaan. Achterbuurman en Leefbaar Utrecht-voorzitter Broos Schnetz (“Brooske!”) komt binnen. “Telegraaf gelezen?” vraagt hij. “Voorpagina. Zes kolommen.”
Vorige week nog kreeg Westbroek via de Speakers Academy een verzoek om bij de Rabobank iets te vertellen over hoe je het klanten naar de zin maakt. Tot zover de positieve berichten over de concurrent. Schnetz zegt “Speakers Academy”, “35.000 sprekers wereldwijd” en wijst op zijn voorhoofd. “Een clubje van honderd sprekers doet bijna alles. Het is windowdressing, buitenkant. 90 procent van de boekingen is ook nog eens in de Randstad. Nederland is groter dan dat.” Speakers Academy gedraagt zich als een monopolist, vervolgt Schnetz. “Ze hebben een ondoorzichtig afrekensysteem, hoor ik van sprekers. De prijs gaat flink over de kop, waarna Speakers Academy een stuk in eigen zak steekt. Wij hebben een vast percentage.”
Hans Groen, directeur van sprekers en conferentiebureau Focus Conferences, heeft vergelijkbare ervaringen. Volgens hem rekent Speakers Academy bij gelegenheden 60 tot 70 procent commissie. Hij adviseert klanten om beter hun huiswerk te doen. Wat Assemblee betreft: “Bush senior kun je ook rechtstreeks boeken. Dan betaal je geen dubbele commissie.” Focus Conferences is samen met John Bukman Management, managers van bekende Nederlanders, gevestigd in het Olympisch Stadion in Amsterdam. Focus haalt voor grote conferenties mensen als voormalig General Electric-voorman Jack Welch of Harvard-professor Michael Porter naar Nederland, heeft bijvoorbeeld Astrid Joosten in portefeuille. “Klanten weten dat niet altijd,” zegt directeur Frederieke Heijnis. Ze bellen met Speakers Academy en horen na twee dagen: Joosten kan niet, maar we hebben wel die en die. Zo lopen wij opdrachten mis.” Het zal allemaal wel net mogen, zegt Hans Groen, maar fraai is anders. “Het past bij de stijl van Speakers Academy.”
Gekrijs
Tja, hoe moet René Warmerdam hierop reageren? “Het is gewoon niet waar. 70 procent commissie? Onzin. Wij doen 15 tot 20 procent, net als de rest.”
“Het gebeurt wel vaker. Dan zeggen ze dat we liegen over die vierduizend opdrachten. Nou, ik heb het druk genoeg. Ze roepen maar. Je kunt er niks tegen doen. Wij staan daarboven.” “We behandelen alle aanvragen serieus. Bukman claimt exclusiviteit, maar die is betrekkelijk. Wij werken al jaren met Astrid Joosten of Wouke van Scherrenburg als dagvoorzitter, zonder dat John Bukman eraan te pas komt. Een paar jaar geleden hebben we de samenwerking met Bukman stopgezet.”
Achter in het magazine van Speakers Academy staat een lijst met de top 500 relaties van het bureau. Elk Nederlands bedrijf van enige naam staat erbij, alle ministeries, provincies en waterschappen, naast, onder zeer veel andere, ‘honderden: bedrijfsschappen, brandweercorpsen, gemeenten, hotels, Kamers van Koophandel, universiteiten, ziekenhuizen en nagenoeg alle media en tv-producenten’.
Het Nederlands Visbureau is een goede klant. “Zeker, bij de aanbieding van het eerste vaatje Hollandse Nieuwe. We vroegen hun een voorstel te doen, wie ze in de aanbieding hadden. We hebben Jacques d’Ancona gehad, en vier jaar geleden Paula Patricio.” De vishandelaren vonden het prachtig. Als René Warmerdam is uitgesproken, komt Albert de Booij er ook even bij staan. Hij doet de handen in zijn broekzakken en kijkt door de glazen pui naar buiten. Zo meteen moet hij naar de universiteit van Leiden, waar hij muziekwetenschappen studeert. Misschien dat hij het straks wat rustiger aan gaat doen. Dan mogen anderen bezig met de nieuwe uitdagingen van Speakers Academy, het Europese verhaal. In de planning liggen vestigingen in Düsseldorf, Milaan, Brussel, Barcelona, Turkije, liefst snel te openen. “Nederland in Europa, straks, met die nieuwe landen erbij, dat wordt een postzegel op sprekersgebied.” Er gebeurt wat in de sprekersbranche. Nu weer met die Westbroek. De Booij haalt de schouders op. “Het is het gekrijs van een kind. Maar ik hoor hem niet. Dus waar praten we over.”
Speakers Academy, Rotterdam
> Omzet: € 3,5 mln.
> 1700 sprekers in Nederland, boekingen van € 1500 tot € 10.000
> 35.000 sprekers wereldwijd
> Sprekers, gespreksleiders, dagvoorzitters e.a., voor congressen, symposia, trainingen, jubilea, bonte avonden e.a.
> Victor Deconinck, Karel van de Graaf, Arnold Heertje, Eduard Bomhoff, Rob de Wijk, Bob Smalhout, Gerrie Knetemann, René van der Gijp, Chazia Mourali, Inge Diepman, Dalai Lama
Sprekersplatform, Apeldoorn
> Net begonnen.
> 125 sprekers, dagvoorzitters in Nederland, voor allerhande evenementen, waaronder Sjaak Bral, Daphne Bunskoek, Johan Derksen, Reinout Oerlemans, Pierre Wind, Ron Zwerver.
Assemblee International Speakers Agency, Maastricht
> Omzet: € 3,5 mln.
> Focus meer op internationaal deskundig dan op spelletjesleiders
> Toppers: Bill Clinton, Hillary Clinton, George Bush sr.
> Bedrijfsleven: Jürgen Schrempp, Benno Baksteen e.v.a.
> Recente aanwinst: Rob Oudkerk
Focus Conferences/John Bukman Management, Olympisch Stadion, Amsterdam
> Omzet: € 1,8 mln.
> John Bukman: management bekende Nederlanders
> Focus Conferences: conferenties, sprekers e.d.
> Beperkt aantal sprekers, wél toppers: Paul Witteman, Jeroen Pauw, Charles Groenhuijsen, Jack Spijkerman, Wouke van Scherrenburg
> Jack Welch, Stephen Covey, Michael Porter
