1. Stel een zoekprofiel op
Als u een bedrijf gaat kopen, is het verstandig om te beginnen met het opstellen van een zoekprofiel om een beter beeld te krijgen van wat u zoekt: welke branche, welke regio, wat voor type bedrijf, welke omvang en hoeveel risico wilt u lopen? Het planmatig aanpakken van uw zoekproces is belangrijk en betaalt zich later altijd weer uit.
2. Richt een BV op
De kosten rond het aankopen van een bedrijf – bovenop de koopsom zelf – kunnen aardig oplopen. Om deze kosten (inclusief de btw) aftrekbaar te maken is het als niet-ondernemer verstandig om een BV op te richten op het moment dat de zoektocht naar een bedrijf serieus is.
3. Begin met een financiële quickscan
Als u een bedrijf in het vizier heeft kunt u beter zo snel mogelijk de financiële gegevens door een expert te laten beoordelen. Wellicht ziet uw accountant direct dat het bedrijf er veel slechter voorstaat dan wordt voorgespiegeld of dat de vraagprijs in geen enkele verhouding staat tot de daadwerkelijke waarde. Het voorkomt dat u veel energie steekt in een bedrijf dat u toch niet gaat kopen.
4. Toon respect voor de eigenaar
Als u in contact treedt met de eigenaar, werk dan vanaf de eerste ontmoeting aan een goede relatie. Toon respect en win zijn vertrouwen. Hij moet u het bedrijf uiteindelijk wel gunnen. Loop daarnaast niet al te nadrukkelijk met uw plannen te koop. Ze leveren namelijk impliciet kritiek op de vorige eigenaar, die u daarmee tegen u in het harnas jaagt.
5. Praat met sleutelfiguren
Het is cruciaal dat u met sleutelfiguren in en rond het bedrijf kan spreken. Denk aan belangrijke medewerkers, eventuele familieleden, leveranciers en grote klanten. Verkopers zijn daar niet happig op, maar het is voor uw beeldvorming wel van belang. Spreek af dat een negatieve uitkomst reden is om de transactie te laten afketsen.
6. Laat de verkoper meefinancieren
Niet iedere transactie kan gefinancierd worden met eigen middelen en een banklening. Een achtergestelde lening van de verkoper kan uitkomst bieden. Hij heeft er belang bij dat de transactie rond komt en richting de bank is het ook een goed signaal dat de verkoper hiertoe bereid is: het geeft aan dat hij vertrouwen heeft in de koper.
7. Eis een concurrentiebeding
Een must in ieder koopcontract is het opnemen van een non-concurrentiebeding voor de verkoper. Zo’n beding zorgt ervoor dat de verkoper de komende jaren – vaak drie jaar – niet actief mag zijn in een concurrerend bedrijf, direct noch indirect, dus ook niet als financier van een bedrijf of als ‘adviseur’ in het bedrijf van zijn zoon. Ga nooit akkoord met een koopovereenkomst waarin dit niet is geregeld.
8. Beperk de earn-outperiode
Een earn-outregeling houdt in dat een deel van de koopsom afhankelijk is van de toekomstige winst van de onderneming. Deze regeling heeft voordelen, maar kan ook veel problemen opleveren. Het punt is dat de verkoper over de schouder gaat meekijken van de koper. Hij wil controle uitoefenen om te voorkomen dat de koper een jaartje rustig aan doet, waardoor hij zijn bonus misloopt. Een koper zit op zijn beurt niet te wachten op een bemoeial; hij wil het bedrijf op zijn eigen manier runnen. Irritaties liggen al snel op de loer.
9. Houd de regie in het proces
Het is belangrijk dat u de regie houdt door op papier een aantal belangrijke momenten in het onderhandelingsproces vast te leggen. Wanneer begint het boekenonderzoek, hoe lang mag dat duren, wanneer is de datum van de definitieve levering, etc? Dit houdt de vaart erin en zorgt ervoor dat het proces niet verzandt in welles-nietes-spelletjes.
10. Neem snel afscheid van de verkoper
Na de verkoop blijft de verkoper vaak nog een paar maanden tot een half jaar aan het bedrijf verbonden. Zorg in ieder geval dat de verkoper u introduceert bij belangrijke relaties en dat hij zijn kennis aan u overdraagt. Maar houdt die overdrachtsperiode zo kort mogelijk, twee kapiteins op een schip werkt nou eenmaal niet.
