Het zesde Young Professional Onderzoek van Careerwise is net gepresenteerd in Leiden. Dat onderzoek wordt elke drie jaar gehouden. De vragenlijst van dit jaar is ingevuld door iets meer dan 1.300 jongeren tussen de 18 en 35 jaar. De verdeling over generatie Z en millennials is bijna fiftyfifty.
De belangrijkste werkbehoeften: plezier, ontwikkeling en impact maken. Opvallend dit jaar is de sterke toename in het belang van mentaal welzijn en financiële zekerheid. Succes definiëren jongere werknemers als zichzelf mentaal goed voelen, gevolgd door financieel onafhankelijk zijn en tijd hebben om leuke dingen te doen.
Generatie-expert Matthijs Hamster, oprichter van Careerwise en initiator van deze onderzoeken, wijst erop dat vooral generatie Z te maken heeft ‘met heel veel crises’. De banken, covid, energie, inflatie, stikstof, het klimaat, woningtekorten en nu twee flinke oorlogen.
Gen Z wil vast contract
‘Generatie Z heeft ouders van wie er veel zzp’er zijn geworden. Ook zij hebben met al die crises mindere jaren hebben gehad. Het is dus wel een generatie die geleerd heeft hun eigen broek op te houden. Ze zijn echt op zoek naar hoe ze voor hun eigen toekomst moeten zorgen.’
Daarvoor kijken ze het liefst naar werkgevers. Ondernemerschap of het statuut van zzp’er, daar is weinig interesse voor, weet Hamster. Een vast contract voor onbepaalde duur steekt er met kop en schouders bovenuit bij de jongeren: 94 procent wil zich op die manier met een werkgever verbinden.
Lees ook: Digital nomad op Bali? Jongeren willen gewoon een vaste baan met goed salaris
Gen Z zoekt vooral naar zekerheid, weet Hamster: ‘Ze zoeken dat in verschillende elementen in hun werk. Als we vragen naar de belangrijkste arbeidsvoorwaarde, komt er direct salaris bovenaan te staan. Dat is ook wat ik veel hoor van werkgevers: ze willen allemaal een hoog salaris.’
Drang naar ontwikkeling
‘Het is niet zo dat ze nu per se dikke euro’s willen. Ze acteren vanuit een bepaalde kramp of angst, omdat ze op zoek zijn naar zekerheid voor de toekomst.’ Daarom zijn ook het pensioen of opleiding en ontwikkeling belangrijk voor ze.
‘Ze hebben een enorme drang naar ontwikkeling. Salaris, pensioen, ontwikkeling, dat zijn de strohalmen waarmee ze het idee krijgen dat ze het straks dan ook nog goed hebben. Ze willen het gevoel krijgen dat het in een onzekere wereld in de toekomst wel goed met ze komt.’
Wie zo bezig is met de toekomst, kan via zijn of haar werk bijdragen om allerhande maatschappelijke problemen op te lossen. Die intentie is er ook, blijkt uit het onderzoek, maar in de dagelijkse praktijk is het toch een ander verhaal. De ambities gaan vaak niet verder dan de eigen, persoonlijke bubbel.
Lees ook: Gen Z heeft (nog) niet de vaardigheden om klimaatcrisis op te lossen
Eigen ik eerst
‘Dat vonden wij ook opvallend. Ze staan aan de voordeur van werkgevers te roepen: wat bieden jullie allemaal aan salaris, ontwikkeling, pensioen? Maar als je dan kijkt wat ze in hun dagelijkse werk voor zichzelf en de wereld proberen te realiseren, dan komen ze daar niet aan toe.’
‘Klimaatstress is bij generatie Z het sterkst aanwezig. Ze vinden dat allemaal belangrijk, maar in hun uiteindelijke baan zijn ze daar helemaal niet zo druk mee. Ze willen vooral plezier hebben op hun werk en zichzelf ontwikkelen. Dan gaat het opeens over ik, in plaats van ik in de context van een onzekere wereld.’
Dat wordt ook bevestigd bij onder meer het wisselen van baan. Drie procent verandert om een grotere bijdrage aan de maatschappij te leveren. Nul procent doet dat omdat ze bij een bedrijf willen werken dat duurzaamheid vooropstelt. Bij de vraag naar de behoeften voor een baan gaat het over plezier hebben in de eigen werkzaamheden en leuke collega’s.
Betekenisvol werk minder belangrijk
Betekenisvol werk geeft ze ook niet langer de nodige energie. Dat staat bij het onderzoek van 2018 nog op de eerste plaats, vandaag op de vijfde. Waar jonge professionals nu de meeste energie van krijgen, is leuke collega’s, een fijn team, een fijne werksfeer, leuke projecten en klanten.
Lees ook: Gen Z heeft die diepe verbintenis met werk helemaal niet nodig
Het gaat dus steeds meer om ik, concludeert het onderzoek. In een wereld die steeds globaler wordt, kijken jongeren steeds meer naar hun eigen (kleine) belevingswereld. Wat valt hieruit te leren voor werkgevers?
Maatwerk bieden, stelt het onderzoek. Nagenoeg alles in hun leven komt tot hen via een persoonlijke, op hen afgestemde benadering. Gen Z kent niet anders. ‘Inzetten op verschillende factoren die deze generatie een gevoel van zekerheid en veiligheid bieden’, raadt Hamster daarnaast aan.
Benut kracht van generatie Z
Dat kan met een coachende manier van leidinggeven, maar ook met primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden die daarop inspelen. ‘Ondersteun ze ook bij hun zorgen en idealen. Het klimaat is daar een duidelijk voorbeeld van. Werkgevers moeten aan steeds meer eisen voldoen op duurzaamheidsvlak. Maar jongeren komen daar op de werkvloer niet aan toe.’
‘Zet ze juist in om de transitie in je organisatie naar verduurzaming voor elkaar te krijgen. Het is slim om daarin samen veel meer op te trekken. Zet ze erbij in de projectgroep, dat geeft een enorme versnelling, frisse energie, en die kun je goed gebruiken. Benut veel meer de kracht van de jongere generatie.’
Lees ook: Generatie Z valt in veel organisaties bij bosjes neer, en dat is juist goed
