Het OM voegt zich met een elektronisch dossier in de opmars van de digitalisering. Wat houdt dit in?
Deze week werd bekend dat ook gerechtshoven met digitale dossiers gaan werken. Afgelopen dinsdag werkten de raadsheren, advocaat-generaal en griffier van de Haagse rechtbank met een elektronisch dossier in NIAS (het geautomatiseerde systeem voor strafzaken in hoger beroep). Wat houdt dit nu werkelijk in?
Volgens het openbaar ministerie: “De advocaat-generaal zal tijdens de behandeling van de zaken niet meer van papier voorlezen, maar voordragen vanaf een beeldscherm. De griffier verwerkt de ter zitting verkregen informatie direct digitaal.” Niet erg spectaculair dus, net als de strafzaken zelf, die duidelijk ook niet van groot staatbelang zijn. “De [..] te behandelen zaken zijn onder andere (winkel)diefstallen, drugsbezit en rijden onder invloed.” Ik denk niet dat Bram Moskowicz zijn iPad al voorbereidt op een elektronisch dossier, al weet ik dat natuurlijk niet zeker.
Ondanks dat de digitalisering binnen het openbaar ministerie nu nog in een proeffase zit, en dus waarschijnlijk nog geen grote casus digitaal heeft behandeld, is het opmerkelijk dat geen enkele gedaagde of verdachte bezwaar heeft aangetekend bij het digitaliseren van zijn dossier. Tenslotte zorgt het elektronisch dossier er niet alleen voor dat werkprocessen minder gevoelig worden voor menselijke fouten, de data van dossiers is ook eenvoudig te koppelen aan, of te vergelijken met andere dossiers. Openstaande belastingaanslagen, huurachterstand, uitkeringsfraude, elke ellende die de verdachte ooit heeft veroorzaakt is met één muisklik te achterhalen. Interessant voor het OM, niet zo fijn voor verdachten. Maar ik heb nog geen gedaagde op het Binnenhof zien actievoeren.
Vergelijk het digitaliseren van juridische dossiers nu eens met het Elektronisch Patiënten Dossier. Dit EPD bezorgde voormalig minister Klink menig hoofdpijnaanval, al dan niet vastgelegd in zijn eigen EPD. Dit kwam vooral door al die verenigde artsen-patienten-ziekhuismedewerkersgroepen die zich enorm druk maken over de mogelijkheid dat de privacy van de patiënt eventueel geschonden kon worden. De EPD- onderzoeksgroepen en anti-EPD forums haalden hard uit naar de minister van Volksgezondheid en zijn digitaliseringplannen. Het landelijk EPD is 1 november 2008 van start gegaan, maar in juni van dit jaar heeft de Eerste Kamer de invoering van het landelijke EPD in de koelkast gezet.
Welke conclusie valt te trekken uit deze vergelijking? Natuurlijk níet dat patiënten en criminelen over één kam geschoren kunnen worden. Maar wel dat, hoe gek het ook klinkt, het OM het geluk heeft dat hun ‘cliënten’’ niet vertegenwoordigd worden door goed ingevoerde actiegroepen die alleen wijzen op de nadelen van digitalisering, en de achterban bang maken met griezelverhalen over privacyschendingen. Als het digitaliseringproces wordt uitgevoerd in een omgeving waar het koppelen van gevoelige informatie resulteert in een sneller proces, met minder kans op fouten, is dit positief voor het rechtssysteem en de Nederlandse burger. Misschien dat het OM er in de toekomst voor zorgt dat men uiteindelijk gewend raakt aan het gebruik van elektronische dossiers, en de onevenredige de angst hiervoor verdwijnt. Het OM als baanbreker voor het Elektronisch Dossier. De wonderen zijn de wereld nog niet uit.
Dit Podium-artikel is geschreven door Bram Haasnoot, directeur van Real Open IT.
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profiel en voeg onder 'activiteiten' uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst.
