Wanneer er veranderingen plaatsvinden waarbij men zogenoemde verworven rechten ziet verdwijnen, dan is stempeltje 'asociaal' gauw gevonden. We zien dit nu gebeuren met het ontslagrecht. Podiumauteur Gert Laman rekent echter voor dat de nieuwe regeling helemaal niet zo 'asociaal' is.
Eerlijk gezegd heb ik nog geen echte mening over het nieuwe ontslagrecht maar ik geloof wel dat, zoals gebruikelijk, de voor- en tegenstanders zich ongenuanceerd uitlaten over de voorgestelde wijzigingen. Ook al krijgt een ontslagen werknemer een aanzienlijk lagere ontslagvergoeding mee, een ontslag zal voor de werkgever echt niet gratis zijn. In discussies worden altijd de uitersten gezocht en als praktijkgeval ten tonele gevoerd.
Rekenvoorbeeld
Laten we eens kijken naar een 35 jarige man met een maandsalaris van € 3.000 en een dienstverband van 10 jaar. Met de huidige kantonrechtersformule zal hij bij een neutraal ontslag een vergoeding van € 15.000 meekrijgen. Als hij dit niet via een fiscale constructie voor later bewaart, verdwijnt een aanzienlijk deel richting fiscus. Aangezien veel ontslagvergoedingen fiscaal veilig geparkeerd worden, zou je je kunnen afvragen of vergoeding een extraatje of een compensatie voor directe schade is. Maar dat even terzijde.
Zoals ik de voorgestelde wijziging begrijp, krijgt deze werknemer in de nieuwe situatie slechts € 7.500 mee. Het verschil van € 7.500 is echter geen besparing voor de werkgever, aangezien deze het eerste halfjaar ww-uitkering moet betalen. Dit komt neer op zo'n € 13.600 (inclusief vakantiegeld). Dit ontslag gaat de werkgever dus bijna 1,5 keer zoveel kosten. En misschien zelfs meer, als de werkgever ook pensioenpremie gedurende deze periode moet afdragen.
Minder last op gemeenschap
De stellingname dat de werknemer vogelvrij wordt en zijn bescherming kwijtraakt, is niet reëel. Hoe hoger de kosten van een ontslag, hoe groter de ontslagbescherming. Er blijven dus redelijk hoge kosten aan een ontslag verbonden. En er valt wel iets voor te zeggen dat de kosten in het nieuwe systeem minder ten laste van de gemeenschap komen.
Natuurlijk is het jammer voor een werknemer dat er een versobering is, maar is het volgende voorbeeld op basis van het huidig systeem redelijk? Een werknemer die tijdens de vrije val van een bedrijf ontslagen wordt, krijgt een vergoeding terwijl de werknemer die lang genoeg mag blijven om het faillissement mee te maken, achter het net vist.
Leeftijdsafhankelijk versus dienstjaren
De nieuwe ontslagregeling heeft nog steeds een dienstjarenelement. Er zijn natuurlijk, wanneer je echt wilt, argumenten te vinden om dat te rechtvaardigen, maar er zijn volgens mij meer redenen te vinden om het, in beperkte mate, leeftijdsafhankelijk te maken. Het is de bedoeling dat de versoberde ontslagvergoeding onder meer gebruikt wordt om een nieuwe baan te vinden. Dat zal voor de 45-plusser veel moeilijker zijn dan voor een 30-er. Waarom dan niet meer middelen toekennen?
Krijgt degene die zijn baan verliest door een faillissement een vergoeding vanuit de WW-pot? De vergoeding is immers bedoeld om de kansen op de arbeidsmarkt te verbeteren. In het huidige voorstel, houdt deze groep een achterstand. Het UWV zal er van uitgaan dat men zelfvoorzienend is vanuit de ontslagpremie, terwijl deze werknemer dit niet is.
Concurrentiepositie
Er zijn nog heel veel losse eindjes aan de regeling. Te denken valt aan: hoe zit het met de sollicitatieplicht in het eerste halfjaar? Wie ziet daar op toe? Zijn er sancties bij onvoldoende inspanning? Het is bekend dat de kans op een baan afneemt met de duur van de werkloosheid.
In één van mijn vorige levens was ik HR-director Europa en Midden Oosten voor een Amerikaans concern. De veelheid aan regelingen in Europa hield mij behoorlijk van de straat. De Nederlandse regeling was één van meest genereuze. Dit had tot gevolg dat als de afweging werd gemaakt in welk land welke activiteiten moesten plaatsvinden de flexibiliteit, lees ontslagrecht, een factor van gewicht kon zijn. Het is een factor in de concurrentiepositie.
Cherry-picking
Hoezo kersenplukken? In de nieuwe regeling zie ik elementen uit de regelingen van diverse Europese landen. De hoogte van de vergoeding lijkt aardig op de Engelse. Het betalen van de ww-uitkering door de werkgever komt ook in bepaalde Franse situaties voor. Het regelen van een ontslag buiten de rechter om ben ik ook in Italië tegengekomen. Het lijkt wel alsof Den Haag aan cherry-picking in de diverse andere EU-landen heeft gedaan. Hierdoor zou het ontslagrecht vanuit het perspectief van de werknemer tot de soberste van Europa kunnen gaan behoren.
Eerdere bijdragen:
-
Waarom een daling van vaste contracten positief is
-
Flexibel werken: recht of voorrecht
-
Pas op met je Google-duiten
Dit Podium-artikel is geschreven door Gert Laman, consultant, trainer en coach in verandermanagement en strategie ontwikkeling en mede-eigenaar van Creative Change Partners. Op zijn website is een rekenmodel te vinden waar u het verschil tussen de oude en nieuwe ontslagregeling per werknemer kunt uitrekenen.
Over het podium:
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profiel en voeg onder 'activiteiten' uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst. MT Magazine publiceert bovendien periodiek 'Het beste van MT Podium'