Heb je zin in een onmogelijke opdracht? Probeer dan een volledige beschrijving te geven van het gevoel dat je NU hebt.
En, lukt het? Natuurlijk is het mogelijk om snel te komen tot een typering zoals boos, vermoeid, kalm, ontspannen of verrast. Maar dat is slechts de eerste laag. Dat zijn woorden die uitdrukking geven aan de emotionele toestand die je nu ervaart. Maar het ‘gevoel’ dat eronder schuil gaat is lastig te beschrijven. Daarnaast zijn wij allen uniek. Dus wanneer jij aangeeft dat je ‘ontspannen’ of ‘boos’ bent kun je een geheel andere fysieke toestand ervaren dan iemand anders die zelf ook aangeeft ‘ontspannen’ of ‘boos’ te zijn.
Is het dat gevoelens lastig te beschrijven zijn, een verklaring waarom sommige mensen aangeven geen gevoel te hebben of niet te weten wat ze voelen? Dat ze niet geleerd hebben om er woorden aan te geven of er gewoonweg de woorden niet voor in hun repertoire hebben? Ook kan het zijn dat ze vanuit de omgeving hebben meegekregen dat ze geen gevoelens mogen uiten (‘jongens huilen niet’) omdat het bijvoorbeeld een teken van zwakte is. En dus worden ze maar onderdrukt. Wat de reden ook is om te zeggen dat ze geen gevoelens ervaren of niet te weten wat ze voelen, feit is dat iedereen gevoelens heeft. Ze komen voort uit een natuurlijk proces dat je niet kunt stoppen waarbij een gebeurtenis (uit je omgeving) een emotionele reactie oproept. Het zijn signalen die aangeven hoe je innerlijke toestand is.
Je gevoelens bepalen ook mede hoe je je gedraagt. Bijvoorbeeld: welke gevoelens heb je bij het bellen van potentiële nieuwe klanten? Als je daarbij ‘weerstand’ of ‘spanning’ voelt is de kans aanwezig dat je de actie uitstelt. Als je dan uiteindelijk gaat bellen is de vraag hoeveel enthousiasme de ander in je stem hoort als je nog steeds die ‘weerstand’ en ‘spanning’ ervaart. Een mogelijke oplossing hiervoor is om voordat je gaat bellen een glimlach op je gezicht te zetten. Omdat je hersenen het verschil niet kennen tussen wat echt en wat nep is, krijgen ze door deze fysieke handeling het signaal door dat er iets gebeurt dat leuk is. Dit draagt bij aan het veranderen van je emotionele toestand. Daarmee is de kans groter dat de klant een positieve energie in je stem hoort wat bijdraagt aan het creëren van verbinding. Ze horen de glimlach door de telefoon heen.
Een gebeurtenis in je omgeving is overigens ook nooit de rechtstreekse reden van je gedrag. Bijvoorbeeld: iemand heeft jou boos benaderd (gebeurtenis) en daarom stel je het werk dat je voor hem moet doen uit (gedrag). Dit lijkt een logische oorzaak-gevolg redenatie te zijn. Echter, hij is niet volledig. We missen hier 2 stappen: het onderkennen van je eigen gevoelens en gedachten over de gebeurtenis welke de basis zijn voor je gedrag. Er ontstaat zodoende een ‘formule’ met 4 G’s: een gebeurtenis leidt tot gedachten die je hebt en gevoelens die je ervaart welke de basis zijn voor het gedrag dat je uit. Bij het eerdere voorbeeld zou de keten als volgt kunnen zijn. Ik word boos benaderd. Ik vind dit niet respectvol van de ander. Ik ben er geïrriteerd door en besluit daarom (on)bewust het werk uit te stellen dat ik voor hem moet doen. Dit inzicht in je eigen gedachten en gevoelens is de basis om verantwoordelijkheid te nemen voor je gedrag bij het ervaren van een vervelende situatie in plaats van de oorzaak direct bij de ander neer te leggen.
Gevoelens kun je ook met gerichte activiteiten bewust oproepen om daarmee het gedrag van een ander te beïnvloeden. Wat ik hiermee bedoel? Bekijk daarvoor dit korte filmpje waarbij mensen op een speelse manier worden ‘verleid’ om de trap te nemen in plaats van de roltrap. Het effect: 66% meer mensen nemen de trap! Op thefuntheory.com zijn meer voorbeelden te zien hoe gedrag met behulp van plezier kan worden beïnvloed.
De uitdaging voor deze keer heeft met dit thema te maken. Benader de komende weken mensen die je (niet) kent met een glimlach en begroet ze vriendelijk zonder dat daar een directe aanleiding voor is. Dus dat kan zowel je partner, collega, manager, klant, buurman, cassière of zomaar een willekeurig persoon op straat zijn. Kijk naar het effect bij de ander en zie wat het doet met de verbinding tussen jullie twee. Wees daarbij ook nieuwsgierig naar je eigen gevoelens en het effect op je eigen denken en handelen. Ik ben benieuwd wat je ontdekt.
Geniet van je gevoelens!
Dit Podiumartikel is geschreven door Marco Buschman van Stappen voorwaarts
