Voor ondernemer Jacob van Leeuwen begint de werkweek vroeg. Op maandagochtend klapt hij zijn laptop tussen 4 en 6 uur open, om die pas ‘s avonds laat te sluiten. Dat gaat de hele week zo door, tot de vrijdagmiddagborrel begint. ‘Dan voel ik ‘m meestal ook wel’, lacht hij. ‘Ik kan nog best een wijntje drinken, maar een tweede glas wordt al gevaarlijk.’
Ook zaterdagen worden vaak gebruikt voor het beantwoorden van mails. ‘Maar op zondag werk ik niet, dan ben ik er voor mijn gezin.’
Batterij als buffer
Die drukke agenda is niet verwonderlijk. Van Leeuwen runt drie bedrijven: interieurontwerpbureau Luzano, e-installatiebedrijf Delektro en, de nieuwste loot aan de stam, energieopslagbedrijf Kiwatt. Ontstaan vanuit eigen behoefte, vertelt Van Leeuwen. Vijf jaar geleden betrokken Delektro en Luzano een bedrijfspand met zonnepanelen op het dak, die op mooie dagen veel meer opwekten dan nodig.
Stroom die de ondernemingen, die te maken hebben met beperkingen qua transportvermogen, niet altijd kwijt kunnen op het net. Stroom die op bewolkte dagen goed van pas komt bovendien.
‘Dus ging ik op zoek naar een batterij die als buffer zou kunnen fungeren’, zegt de ondernemer. ‘Zodat de continuïteit van onze bedrijven niet in het gedrang zou komen. Alleen was daar destijds nauwelijks aanbod in. De markt stond nog in de kinderschoenen.’
Lees ook: Eddy Grid helpt bedrijven bij de energietransitie met een zakelijke ‘thuisbatterij’
Het toeval wil dat Van Leeuwen met Delektro dan net bezig is met de nieuwe woning van Bram van de Leur, oud-eigenaar van laadpaalfabrikant EVBox. Hij verkocht het bedrijf in 2017 aan de Franse energiemultinational Engie.
‘Bram liep al jaren rond met hetzelfde idee’, vertelt hij. ‘Hij had die propositie in zijn bedrijf willen introduceren. Dat is alleen nooit gelukt.’ De ondernemers slaan de handen ineen en met een gezamenlijke investering is Kiwatt twee maanden later een feit.
Handelen op de energiemarkt
Het is 2019, een jaar voordat corona de wereld ontwricht. Zes maanden na de oprichting moeten de activiteiten alweer op een lager pitje worden gezet. ‘Dat moment hebben we aangegrepen om terug naar de tekentafel te gaan’, blikt Van Leeuwen terug. ‘Met batterijen alleen gingen we het verschil niet maken, concludeerden we. Zo zijn we op het huidige concept gekomen: een compleet energiemanagementsysteem, met zelfontwikkelde soft- en hardware, van Nederlandse bodem.’
Dankzij dat systeem kunnen klanten gaan ‘handelen’ op de energiemarkt. De batterijen, met een vermogen van 30 tot 1 megawattuur, laden op als er veel goedkope zonnestroom voorhanden is en leveren die stroom terug op momenten dat de vraag hoog is – en de prijs dus ook. Dankzij de slimme software gebeurt dat volledig automatisch. Enige vereiste: een dynamisch energiecontract.
Lees ook: Aquabattery krijgt investering van 6 miljoen euro voor batterij op water en keukenzout
Hun klanten? Mkb-bedrijven die willen vergroenen, maar voor (nieuwe) zonnepanelen niet de zwaardere netaansluiting krijgen die daarvoor nodig is. Het Nederlandse elektriciteitsnetwerk is overvol. Dat brengt steeds meer ondernemingen in de problemen, die tegen de grenzen van de gecontracteerde capaciteit aanlopen – zoals Van Leeuwen zelf ook ondervond.
Netbeheerders treden steeds strenger op tegen bedrijven die meer gebruiken dan afgesproken. Eerst ploffen er boze brieven op de mat, dan boetes, en in het ergste geval leidt het tot dwangsommen en rechtszaken.
Het net moet worden uitgebreid en verzwaard. Het zou zomaar tien tot vijftien jaar kunnen duren voor het zover is, voorziet Van Leeuwen. Tot die tijd moet lokale opslag soelaas bieden. ‘Misschien is de beoogde uitbreiding niet eens nodig als het bestaande netwerk slimmer wordt ingericht, als iedereen een eigen buffer achter de meter krijgt. Zonnestroom is er genoeg. Het gaat erom dat het op de juiste momenten kan worden ingezet.’
Concurreren met Azië
Van Leeuwen kiest er bewust voor om de ontwikkeling en productie van de batterijen in Nederland te houden. ‘We willen alles in eigen hand hebben. Als er problemen met het systeem zijn, staan we binnen 24 uur op de stoep en is het binnen 48 uur verholpen.’
Met de keuze voor made in Holland is Kiwatt volgens Van Leeuwen uniek, wat mooi is qua onderscheidend vermogen, maar ook betekent dat het bedrijf moet concurreren met scherper geprijsde batterijen van Aziatische makelij. ‘Klanten willen best wat meer betalen voor een product van eigen bodem’, zegt hij. ‘Een prijsverschil van 10 tot 20 procent wordt geaccepteerd. Maar kom je daarboven, dan ben je ze kwijt.’
Lees ook: Nederlandse batterij-startups op weg naar de wereldtop: ‘Nergens zoveel innovatie als hier’
Het bedrijf zit dus scherp op de kosten. Een kwestie van continu bijsturen: wat kan nog efficiënter en goedkoper? Zo werd voor de batterijboxen overgestapt van staal op kunststof, wat weer een paar procent op de totaalprijs scheelt.
‘Verder zijn we gestopt met de verkoop aan particulieren’, vertelt Van Leeuwen. ‘Eerst leverden we ook thuisbatterijen, maar op die markt is de concurrentie stevig. Het bedrijfsleven vraagt meer maatwerk en die vraag kunnen we met onze expertise invullen. In deze markt opereren we eerder als consultants dan verkopers.’
Van 1 naar 6 miljoen euro omzet
Sinds een jaar heeft Kiwatt het gaspedaal stevig ingetrapt. Van 1 miljoen euro in 2022 is de omzet naar 6 miljoen in 2023 gegaan, en het bedrijf ligt op koers om dit jaar de 12 miljoen aan te tikken. Via een dealernetwerk zijn er inmiddels driehonderd aangesloten klanten, waaronder fastfoodketen KFC en vastgoedonderneming Maarsen Groep.
‘Driehonderd lijkt misschien niet veel’, zegt Van Leeuwen. ‘Maar die deals beginnen bij tien- tot vijftienduizend euro en kunnen oplopen tot een half miljoen.’ Voor klanten die zulke bedragen niet in één keer kunnen of willen betalen, is een abonnementsmodel in de maak.
Klinkt als een succesverhaal, maar dat ging niet zonder slag of stoot. Kiwatt stond begin 2022 al in de startblokken om te gaan vliegen. De eerste systemen waren al in gebruik genomen, toen bleek dat die niet aan de veiligheidseisen voldeden.
‘Aanvankelijk hadden we de ontwikkeling van de software uitbesteed bij een externe partij’, legt Van Leeuwen uit. ‘Op die basis hebben we verder gebouwd. Alleen was de basis niet goed. Vergelijk het met het bouwen van een huis. Als de fundering niet in orde is, gaat de boel verzakken. Dat was bij ons het geval. We zijn gewoon met de verkeerde mensen in zee gegaan.’
Opnieuw beginnen, voor de tweede keer
Het enige wat je kunt doen als de fundering niet deugt? De boel afbreken en from scratch beginnen. ‘Terug naar de tekentafel dus’, zegt de ondernemer. ‘Voor de tweede keer. We hebben het softwareplatform en de batterijcontroller, bedoeld om de efficiëntie van de batterij vergroten, opnieuw ontwikkeld. Dit keer volledig in eigen huis, met eigen mensen. Ik ben absoluut geen opgever, maar zoiets lukt alleen als je heel veel geloof hebt in je product.’
Lees ook: Nederlands Return haalt 100 miljoen euro groeigeld op om energietransitie te versnellen
Spannend was het wel. Medeoprichter Van de Leur stapte eruit, waarop Van Leeuwen op zoek moest naar een investeerder om de herontwikkelingsperiode financieel te kunnen overbruggen. Dat lukte: impactinvesteerder Innovestments nam een belang van 50 procent in het bedrijf. Financiële details over de deal deelt Kiwatt niet.
Met een compleet nieuw product en softwareplatform kwam begin 2023 het keerpunt. En hoe. Kiwatt ging in een jaar tijd van 8 naar 35 medewerkers.
‘Dat is nieuw voor me’, zegt Van Leeuwen. ‘Mijn andere bedrijven hebben rustiger kunnen groeien. Daarom zitten we er bovenop. We zijn continu bezig met aannemen, maar zijn ook niet bang om afscheid te nemen als het geen match is. Bij snelgroeiende organisaties is het personeelsverloop altijd hoger. Een boom is zo opgetuigd. Om ‘m gezond te houden, moet je ook durven snoeien.’
