Een eigen modelabel? Dat idee had Bas Timmer als student al losgelaten. Niet omdat hij het niet wilde, integendeel. ‘Ik volgde de mbo-opleiding Mode & Kleding. In mijn eerste jaar – ik was 16 – ontwierp ik een hoodie die mijn vrienden zo tof vonden, dat ze ‘m allemaal wilden. Dat werd best groot, want hun vrienden vroegen er ook om, en vrienden van die vrienden. Ik leerde al vroeg hoe leuk ik het vond om anderen mijn creaties te zien dragen.’
Tegelijkertijd bekruipt hem tijdens zijn opleiding – na het mbo gaat hij naar mode-academie Artez in Arnhem – ook een ander gevoel. Er is al zoveel kleding op de wereld. Moet hij daar dan nog meer van gaan maken? ‘Ik wilde mijn creativiteit liever op een positievere manier inzetten.’
Kleding met impact
Hoe dat verder ging, is bekend: Timmer gaat kleding met impact ontwerpen. Hij maakt naam met de Sheltersuit, een water- en winddichte jas met een aanritsbare slaapzak, bedoeld om dakloze mensen warm te houden tijdens bitterkoude nachten op straat.
De jonge ontwerper ziet van dichtbij hoe belangrijk dat is. Hij komt op het idee voor het pak nadat de vader van een goede vriend aan onderkoeling is gestorven – liggend voor de deur van een dichte daklozenopvang.
Maar dit is geen verhaal over Sheltersuit of de stichting die eruit voortkwam, de Sheltersuit Foundation. Want na tien jaar komt dat gedroomde eigen modelabel er alsnog. Vorige week lanceerde Timmer zijn nieuwe merk One.of.Xx bij sneaker- en streetwearzaak Woei in Rotterdam.
Waarom hij van gedachten is veranderd? Een combinatie van factoren, zegt Timmer. ‘Voor Sheltersuit was ik vooral bezig met geld ophalen en presentaties geven. Dat doe ik heel graag, maar ik miste een creatieve uitlaatklep. Ik wilde weer dingen máken.’
Mensen hebben hoe dan ook kleding nodig, vervolgt hij. Idealiter kleding die tegen een stootje kan en tientallen jaren meegaat. ‘Mijn vader heeft een jas die al veertig jaar oud is en nog steeds mooi. Daar ben ik enorm fan van.’
Lees ook: Waarom impact-belegger ASN uit fast fashion stapt: ‘Komst van Shein veranderde alles’
Doorslaggevend was het besef dat het is gelukt om 35.000 Sheltersuits te maken van stoffen die er al zijn. In tien jaar heeft de stichting bijna 150.000 kilo restmateriaal een nieuwe bestemming gegeven. Stoffen die anders waarschijnlijk in de verbrandingsoven waren beland.
Magazijnen vol luxe reststoffen
Ook luxe modemerken kampen met overschotten, leert Timmer als hij in 2021 samenwerkt met creatief directeur Gabriela Hearst van couturelabel Chloé. Ze lanceren een jacket en backpack, gemaakt van reststoffen van het Franse modehuis.
‘De fabrikanten waarmee modehuizen werken, kopen standaard te veel materiaal in’, vertelt hij. ‘Omdat de eerste meters vaak niet bruikbaar zijn, bijvoorbeeld vanwege kreukels of kleurafwijkingen. Dus blijven er rollen over. Die liggen maar in de magazijnen te liggen en op een gegeven moment willen producenten daar wel vanaf. Want de opslag is duur.’ Dat brengt hem op een idee: kan hij daar niet iets mee doen?
Lees ook: Hoe redden we kleding van de afvalberg? 4 mogelijke oplossingen
Dat idee wordt de basis voor One.of.Xx. Het merk heet zo omdat elk item in gelimiteerde oplage wordt uitgebracht. Van een beige hoodie uit de eerste collectie zijn twaalf stuks gemaakt (‘One of 12’), van een gevoerd windjack in een waanzinnige grafische stof negen (‘One of 9’).
Dat is geen marketingtrucje, zegt Timmer. ‘Meer stuks zijn er niet. Ik begin niet vanuit het design, maar vanuit de beschikbare materialen. En als die op zijn, zijn ze op.’ Fabrikanten van luxemerken – namen mag hij niet noemen – hebben er geen problemen mee om hun deadstock, zoals de overtollige voorraden worden genoemd, aan hem te verkopen. De modehuizen zelf ook niet. ‘Ik maak er iets heel anders van dan zij.’
Op de catwalk in Parijs
Het is niet zijn eerste stap in de modewereld. Een jaar na de samenwerking met Gabriela Hearst lanceert Timmer een fashionlabel onder de vlag van Sheltersuit. Hij pakt het direct groots aan; de eerste collectie – 23 looks – wordt gepresenteerd tijdens de Paris Fashion Week. De internationale modepers valt er als een blok voor. Er volgen aanvragen van toonaangevende retailers door heel Europa.
Toch moet Timmer er na een jaar de stekker uit trekken. Het probleem: het businessmodel klopt niet.
‘Ik had Sheltersuit Label opgezet om de stichting te ondersteunen’, vertelt hij. ‘Volgens het buy-one-give-one-principe. Voor elk verkocht kledingstuk werd een Shelterbag gedoneerd, de lichtere variant van de Sheltersuit. Alleen kost het 45 euro per stuk om die te maken. Dat werkte niet. Die kosten moesten allemaal worden meegenomen in de verkoopprijs, waardoor een T-shirt minimaal 150 euro moest kosten om uit te kunnen. Dat wilde niet.’
Lees ook: Bas Timmer wil met Sheltersuit Label een wereldmerk bouwen (en daklozen blijven helpen)
Een dure les? Achteraf gezien was dit het beste wat hem had kunnen overkomen, zegt Timmer. ‘Ik had Sheltersuit Label opgezet zonder dat er een verdienmodel achter zat en zonder hulp van mensen uit de industrie. Dat heb ik nu anders gedaan. Ik heb een team van drie freelancers om me heen, mensen met ervaring bij Patagonia, Nike en G-Star. En het gaat me niet om het geld, maar ik weet nu: om een succes te worden, zal One.of.Xx moeten renderen.’
Makkelijk maakt hij het zichzelf niet. In de mode-industrie geldt: hoe lager de oplage, hoe hoger de kostprijs. Terwijl hij de collectie ondertussen ook betaalbaar wil houden. ‘Ik wil de massa kunnen bereiken, de jeugd op straat. Mijn kleding is ook voor de straat gemaakt. De items zijn waterafstotend, stevig. Het is streetwear in de letterlijke betekenis van het woord.’
Op zoek naar vette shit
Qua duurzaamheid valt in het streetwearsegment een hoop winst te behalen, vindt Timmer. ‘Bij outdoormerken heb je Patagonia, bij schoenenmerken Veja, maar ik kan geen streetwearlabel noemen dat goed is voor mens en milieu. Hoe dat komt? Ik denk dat streetwearlovers minder bezig zijn met de staat van de wereld. Niet dat het ze niets doet, maar ze zijn vooral op zoek naar vette shit. Als merk met een sociaal-ecologische missie wil ik die groep júíst in mijn kleding hebben. Want de bewuste consument hoef ik niet te overtuigen.’
In plaats van 149 euro hangen zijn T-shirts nu voor 49 euro in de schappen. Dat lukt doordat er geen producten meer worden gedoneerd bij aankoop én de inkoopkosten door het gebruik van deadstock lager zijn.
‘En daar krijg je waanzinnige kwaliteit voor terug’, zegt Timmer. ‘De hoodies zijn van een jerseymateriaal van 100 procent katoen, heel zwaar, zo’n trui weegt anderhalve kilo. Je wil niet weten hoe lekker dat zit. Er is geen kledingstuk uit de collectie dat ik niet zelf zou kopen.’ Het merk is te koop bij Woei en via Instagram; bestellingen komen direct bij de designer op de app binnen.
Tweede kindje
Timmer blijft daarnaast als oprichter en bestuurslid bij Sheltersuit betrokken. ‘Dat is inmiddels een volwaardige organisatie, er staan 35 mensen op de loonlijst. Ik denk vooral mee bij de marketing- en communicatie, ik geef presentaties en ik ben erbij als we pakken uitdelen op straat. Daar krijg ik de meeste energie van. Sheltersuit is en blijft mijn baby. Maar ik wil graag een tweede kindje.’
One.of.Xx staat los van de stichting. Van de omzet uit de eerste collectie gaat 10 procent naar de Sheltersuit Foundation, daarna wil Timmer met andere partijen gaan samenwerken.
‘Ngo’s, bedrijven en mensen die ik vet vind’, somt hij op. ‘Ik zou het tof vinden om een collectie te lanceren met Sea Shepherd, Ikea of Greta Thunberg – om een paar namen te noemen. We produceren nu in Portugal, maar ik kan me voorstellen dat we over een paar jaar steeds in een andere stad neerstrijken en ter plekke op zoek gaan naar materialen.’
Of het model schaalbaar is, daarop heeft Timmer nog geen antwoord. ‘Op deze manier niet. Ik ben afhankelijk van wat er in de magazijnen ligt. Ik denk wel over schaalbaarheid na, maar heb nog niet alles uitgekristalliseerd. Maar goed, zo is Sheltersuit ook niet begonnen. En kijk waar we tien jaar later staan.’
