‘Je mag je plaats innemen, maar daarna moet je vooral je plaats weten’, zegt hij over het commissarisschap. Ferry Houterman kan het weten. Hij werd al op zijn veertigste president-commissaris bij McDonalds, als jongste in zijn vak. Sindsdien is hij beroepscommissaris en toezichthouder bij diverse profit- en non-profitorganisaties. Daaronder Rabobank Amsterdam, Eden Hotel Group, Planet Internet, BNNVARA, Waarborgfonds Kinderopvang, CNV Connectief en het Metropole Orkest.
Houterman beschrijft de commissaris als ‘de leider achter de schermen’. ‘Met name als voorzitter van de raad van commissarissen is het jouw taak om de CEO in zijn of haar kracht te zetten. Het gaat primair om het stellen van inspirerende en constructief kritische vragen, zodat die ander de antwoorden kan geven.’ Toezicht houden is dan ook niet voor eer-strijkers. ‘Je bent commissaris bij alle weersomstandigheden. Als het goed gaat geef je de credits aan de bestuurders, in moeilijke tijden ben je bereid om te klappen op te vangen. Dat moet je kunnen opbrengen.’
Belangrijk zendingswerk
Houterman, die een eigen bedrijf runt onder de naam Houterman Management Consultancy, is een ambassadeur voor genderdiversiteit. Het actief werven van vrouwen in raden en besturen ziet hij als belangrijk zendingswerk. Onder het motto practice what you preach heeft hij zichzelf tot doel gesteld om anderen op het onderwerp diversiteit te inspireren en er zelf ook actief aan bij te dragen. Als mede-bestuursleden zeggen dat ze geen goede vrouwelijke kandidaten kennen, is zijn standaard antwoord: ‘Geef mij een maand en je kunt kiezen’.
Het was dan ook geen verrassing dat hij als voorwaarde voor zijn benoeming bij BNN stelde dat er een vrouwelijke voorzitter werd gezocht. Ook later bij de fusie BNNVARA was dat voor hem zoals hij zegt een conditio sine qua non. Bij Theater Carré was Houterman als nieuw aangetreden president-commissaris verantwoordelijk voor de samenstelling van een hele nieuwe raad. Het leidde tot twee vrouwelijke commissarissen van in de veertig met een multiculturele achtergrond. Ook zat hij in de commissie die Barbara Baarsma benoemde als eerste vrouwelijke directievoorzitter van Rabobank Amsterdam.
Laten we vooral die witte mannen in pak waarderen die het anders doen
Houterman: ‘Er wordt nog wel eens te negatief gesproken over het old boys network. Zelf ben ik daar nooit mee bezig geweest en altijd voorgedragen door mensen die onafhankelijk in de wedstrijd zitten. Mannen zijn niet tegen vrouwen. Ze moeten iets meer geholpen worden om met de juiste kandidaten in contact te komen. Laten we vooral ook die witte mannen in pak waarderen die het anders doen. Mannen waar we veel diversiteitsbenoemingen aan te danken hebben. Denk bijvoorbeeld aan Wiebe Draaijer, Jos Nijhuis, Feike Sijbesma. Dat soort mannen zijn belangrijk bondgenoten.’
Oppassen voor leedvermaak
Net zoals we niet alle old boys over een kam moeten scheren, moeten we volgens Houterman ook waken voor leedvermaak als een vrouw aan de top onderuit gaat. ‘Duco Sickinge, de president-commissaris van KPN, heeft zijn nek uitgestoken voor de benoeming van Dominique Leroy als CEO. Zij zou de derde vrouw bij een beursgenoteerd bedrijf worden. Er zijn procentueel minder vrouwen aan de top die mislukken dan mannen. Maar omdat het er weinig zijn, wordt het eindeloos in de media uitgemeten. Kijk uit voor leedvermaak, laten we vooral solidair blijven’.
Houterman refereert aan de terugtrekking van Leroy nadat zij in opspraak raakte over de verkoop van een flink pakket aandelen Proximus. Die aandelen had ze verkocht vlak voor haar vertrek bij dat Belgische telecombedrijf bekend werd. De benoeming van Leroy moest nog worden goedgekeurd door de aandeelhouders van KPN, maar was na de ophef over die transactie van de baan.
Leonie van Mierlo ging voor haar boek Gelijkspel wint met 60 Nederlandse leiders en managers in gesprek over nieuw leiderschap, diversiteit en inclusiviteit. Voor MT/Sprout werkte ze een aantal gesprekken uit. Lees ze hier allemaal.
Vervrouwing, Verjonging en Verkleuring. Dat is Houtermans motto als hij mede-raadsleden en bestuurders zoekt. Hij is vanuit overtuiging voorvechter van diversiteit in teams en zet zich daar, waar dat binnen zijn beïnvloedingssfeer ligt, actief voor in. Dat werkt naar zijn idee twee kanten op. Een team dat voor 100 procent uit vrouwen bestaat is net zo weinig effectief. Ferry Houterman is daar zelf het levend voorbeeld van. Destijds werd hij door minister Hedy D’Ancona gevraagd voor een positie in de Kinderopvang.
Je kunt niet meeëten als er niet voor je gedekt wordt
Houterman: ‘Ze zei: “ik zoek nog een man met een stropdas”. Op inhoud was ik nog niet gekwalificeerd voor de functie. Ik heb zelf geen kinderen en wist inhoudelijk weinig van het onderwerp. Maar Hedy was van mening dat een man de dynamiek binnen dat team van vrouwen ten goede zou komen. Ik schaam mij er absoluut niet voor dat ik die positie op voorkeursbeleid gekregen heb. Daar moet je juist trots op zijn. Dat is ook mijn advies aan vrouwen. Je kunt niet meeëten als er niet voor je gedekt wordt. Pak die kans. Maak het waar en gebruik jouw invloed van binnenuit!’
Gelijkwaardigheid in talent
Ferry Houterman is blij met de komst van het vrouwenquotum. ‘Ik geloof heilig in de kracht van diversiteit, in de breedste zin des woords. Je moet naar mijn idee vooral zoeken naar de aanvullendheid van competenties. De gelijkwaardigheid in talent is iets anders dan gelijkheid in ervaring.’ Houterman erkent dat mannen over het algemeen meer vlieguren hebben dan vrouwen. Maar hij denkt dat jongere bestuursleden, ondanks dat ze minder ervaring meebrengen, belangrijke ontbrekende expertises en verfrissende wereldvisies kunnen toevoegen.
Houterman: ‘Het gaat om wat het beste is voor het team als geheel. Dat moet je willen zien. Als je een team hebt met alleen maar “blauwe mensen” zul je altijd blijven kijken naar wat iemand feitelijk niet heeft. Je moet in diversiteit geloven om het een succes te kunnen maken.’
