Geen producten in je winkelwagen.
Of het een collector’s item wordt, is nog even afwachten. Maar de tweedehands jas die Christian de Jong afgelopen voorjaar heeft gedragen bij een klimexpeditie is straks voor de derde keer te koop bij Bever. ‘Met het verhaal dat het dik boven de zesduizend meter is geweest’, lacht hij.
De Jong is niet alleen een gepassioneerd bergbeklimmer, maar ook manager duurzaamheid en services bij de winkels van Bever. Dat zijn er inmiddels 43 in Nederland, en er werken meer dan duizend mensen.
De combinatie duurzaamheid en services lijkt wat vreemd, maar eigenlijk liggen de twee in het verlengde van elkaar, legt hij uit. ‘Wij verduurzamen vanuit de kern. Dat gaat over het product, over wat we verkopen en de levensduur daarvan. Die services zijn erop gericht om producten langer mee te laten gaan.’
Niet allemaal het wiel uitvinden
Bever heeft inmiddels een eigen recyclingstraat in Pijnacker ingericht, waar de ingezamelde producten in zestien verschillende stromen worden gesorteerd. Ook is een eigen atelier voor kledingreparatie uit de grond gestampt. ‘En we hebben een eigen wasservice voor het onderhoud van jassen en slaapzakken.’
Op 16 november verzamelen zich in dat recyclingcentrum ook een honderdtal genodigden uit de sector en de overheid om over het verkleinen van de afvalberg te praten. ‘Als we het hebben over iets goeds doen voor de wereld, dan is het wel zonde als we allemaal zelf het wiel aan het uitvinden zijn.’
‘We willen informeren, inspireren, maar ook echt activeren. Het idee van die dag is dat we weggaan met een opdracht. Dat clubjes mensen een herkenbaar probleem oppakken en ermee aan de slag gaan.’
Verduurzamen is minder consumeren
De Jong heeft het namelijk wel een beetje gehad met al dat gepraat over duurzaamheid. ‘Ik ben heel erg van de actie. Vooral omdat het een onderwerp is waar we echt iets mee moeten. Ik ben zelf een bergsporter. Ik zie die bergen elk jaar veranderen in negatieve zin.’
‘Ik ben niet zo naïef dat wij de wereld weer helemaal terug kunnen veranderen, maar ik vind wel dat we op z’n minst onze voetafdruk zo minimaal mogelijk kunnen houden. Als ik de bergen inga, dan is mijn uitgangspunt dat ik de route mooier wil achterlaten.’
‘Ga dus gewoon iets doen, zet een stapje op welk vlak dan ook in je leven. Minder vliegen, minder vlees eten, allemaal prima. Maar wat op alle fronten de grootste impact heeft, is minder consumeren en langer met producten doen. Als bedrijfsleven moeten we daarop veel meer focussen.’
Misstap is ook oké bij Bever
‘Er zijn twee veelgehoorde argumenten om niet te verduurzamen: het kost geld en het is complex. Het kost geld, ja. Maar als je er goed over nadenkt, dan kun je dat omdraaien. Het is ook complex, maar veel dingen in het leven zijn complex.’
‘Verduurzamen is nooit zwart-wit, het hangt van grijstinten aan elkaar. Belangrijker is dat je ergens in gelooft en stappen gaat zetten. Dat is ook het leuke aan de ruimte die ik binnen ons managementteam heb gekregen.’
‘Als we ergens het gevoel bij hadden, dit is het juiste om te doen, laten we het dan gewoon gaan proberen. Je kunt vooraf proberen om het rond te rekenen, maar negen van de tien keer is dat niet mogelijk.’
‘Het maken van een misstap is ook oké. Je bent in beweging gekomen, zonder vallen en opstaan leer je niks. Wij zijn als bedrijf ook maar gewoon begonnen met iets doen, maar daarmee zijn we inmiddels wel ver gekomen.’
Sorteerdagen met collega’s
De cijfers bewijzen dat ook. De services zijn enorm gegroeid dit jaar. Het aantal onderhoudsbeurten stijgt dit jaar met 44 procent ten opzichte van vorig jaar. Het aantal reparaties neemt toe met 36 procent. En dan is er nog inzameling en recycling van producten: een groei van 90 procent.
Kan Bever zoveel hogere volumes in recycling nog wel aan? ‘Ja, zij het met horten en stoten, maar dat is juist het mooie van verduurzamen. Je start ergens, je loopt continu tegen de grenzen van je eigen kunnen aan, maar je komt er ook elke keer weer uit.’
‘We organiseren best wel veel sorteerdagen met collega’s uit alle hoeken en gaten van de organisatie, ook uit het hoofdkantoor. Zo werken we er met elkaar doorheen. Dat is ook een stuk bewustwording. Dit is waar wij voor staan, dit is wat wij belangrijk vinden.’
Oplossingen voor skischoenen
‘Dit jaar stevenen we af op een kleine 50.000 producten die worden gesorteerd en gerecycled. Het is nooit ons doel om hierin heel groot te worden, maar wij spelen wel in een aparte niche met specifieke producten.’
‘Andere partijen zouden hier niks mee kunnen. Die zouden het als afval bestempelen. Wij slagen er wel in om voor veel van die inzamelstromen een oplossing te creëren. Liefst zo hoogwaardig mogelijk, waarbij we het product weer bij ons terug in de winkel weten te brengen. Als tweedehands of in een andere vorm via upcycling.’
Wat doet Bever met bijvoorbeeld slaapzakken en skischoenen? ‘Slaapzakken gaan naar Sheltersuit die daarmee kleding voor dak- en thuislozen isoleert. Dat gebeurt gewoon in de Achterhoek. We hebben een partij in Italië gevonden die skischoenen uit elkaar weet te halen.’
Lees ook: Bas Timmer wil met Sheltersuit Label een wereldmerk bouwen (en daklozen blijven helpen)
Geen winst maken
‘De schoen zelf wordt deels omgesmolten tot onderdelen voor nieuwe skischoenen. De zachte liner binnenin wordt bijvoorbeeld gebruikt voor crashkussens op de skipiste. Ik geloof er wel in dat je de oplossing zoekt dicht bij huis, in je eigen industrie. Dan kun je tastbare resultaten zien.’
Een interessant businessmodel zal recycling voorlopig niet worden, weet De Jong. ‘Het kost geld en dat accepteren we. We proberen het plaatje financieel gezond te krijgen door er andere services omheen te zetten.’
‘Verduurzamen kan alleen als je het op een duurzame wijze doet. Duurzaamheid moet toekomstbestendig zijn. We willen dat het in alle opzichten verweven is in onze bedrijfsprocessen, maar ook dat het financieel in balans is.’
‘We hoeven er geen winst mee te maken, daar gaat het niet om. Maar als je dingen bouwt die alleen maar geld kosten, dan vallen ze bij de minste tegenwind of maatschappelijke verandering van de agenda af.’
Circulair businessmodel
Dat financieel balanceren is nog wel een uitdaging. Maar spullen repareren, is al financieel gezonder dan recycleren. Dat hangt ook af van het soort reparatie. Hoe complexer, hoe kostbaarder. ‘Onderhoud is voor ons wel een businessmodel waar we wat beter geld op weten te verdienen, omdat de vaste kosten iets lager zijn.’
Het hele businessmodel is aan het kantelen bij Bever, merkt De Jong op. Van heel lineair – kopen en verkopen – naar een circulair model. Dat betekent ook dat al bij het ontwerp van het product wordt nagedacht over hergebruik en recyclage. ‘Het product blijft zijn hele levensduur bij ons, maar dat geldt dan ook voor de klant.’
Lees ook: Circular wil de sportwereld honderd procent circulair maken
Potentie in services
Is minder verkopen ook bespreekbaar? ‘Daar hebben we het bij ons intern ook al vaak over gehad. An sich zijn we best wel voor minder verkopen. Maar laat ik dat ook meteen even platslaan: retail staat of valt bij groei vandaag de dag.’
‘De vaste kosten zijn namelijk relatief hoog. Krimp je te snel in deze markt, dan is het snel gedaan. Dit jaar zijn al zeven grote retailers in korte tijd omgevallen. Groei is dus belangrijk om het voortbestaan van de organisatie te waarborgen.’
‘Meer verkopen, maar wel op een verantwoorde manier. Alleen producten die mensen echt nodig hebben en waar ze lang mee doen. En verdere omzetgroei kan ook uit services komen. Ik zie daar echt veel potentie de komende jaren. Die beweging is met de consument ingezet en die gaat enorm worden.’
Bewust een klein team
Het services-team van De Jong bestaat inmiddels uit 22 mensen. Daarvan zijn er maar twee echt bezig met duurzaamheid. Dat is een bewuste keuze. ‘Ik zeg altijd dat duurzaamheid niet mijn topic is. Als ik dat doe, dan is er een risico dat mensen achterover gaan leunen, zelfs bij Bever.’
‘Duurzaamheid hebben we als bedrijf hoog op de agenda staan. De verantwoordelijkheid ligt bij de afdelingen zelf. De verduurzaming van logistiek ligt bij ons in het supplychain-team, verduurzaming van product ligt bij ons in het buy-team, verduurzaming van panden ligt bij ons in het property-team.’
‘Ik beheer wel de totale agenda en zorg dat het een coherent geheel is. Maar het moet niet aan mij kleven. Ik ben een aanjager van, maar geen eigenaar van duurzaamheid. Dan kom je er nooit. De duurzaamheidsmanager wordt dan een roepende in de woestijn.’
Lees ook: Decathlon zet in op circulair: ‘Als je een product niet meer wil, verkoop het aan ons terug’
