Mark Vletter heeft er bijna twintig jaar opzitten als founder van telecomprovider Voys. Hij start het telecombedrijf als project bij TNO. Knutselt een online telefooncentrale in elkaar met drie andere jonge honden. Begint een bedrijf in cloudtelefonie op zijn studentenkamer.
Inmiddels staat er een gezond miljoenenbedrijf op de kaart. En dat geeft Vletter nu grotendeels weg. De oplossing die hij hiervoor heeft gevonden is steward ownership, een constructie waarbij de missie altijd voorop staat. Waar de centen een middel zijn, geen doel.
Vletter hoeft niet af te rekenen met investeerders, zegt hij tegen MT/Sprout. Hij is eigenaar van Voys, samen met één minderheidsaandeelhouder. Dat is Ben Hoetmer, van Call-in-One, dat eerder dit jaar is overgenomen.
‘Maar ik heb zes jaar geleden al besproken met Ben dat we hiernaartoe wilden. Hij gaat ook mee in het verhaal. We doen het allebei. Veel mensen zeggen dat het een moedige stap is, maar ik vind het gewoon een logische stap.’
Bij een steward owned bedrijf worden alle aandelen van een bedrijf ondergebracht in een stichting of een coöperatie, die daarmee officieel eigenaar wordt van de onderneming. Bij steward-ownership staat de missie en de continuïteit van het bedrijf centraal. Aandeelhouders worden op die manier dienstbaar aan het bedrijf. Dit gebeurt door stemrecht en economisch recht (rendement) uit elkaar te trekken. Het is niet meer: degene die betaalt bepaalt.
Vletter is meer collega dan eigenaar
Vletter voelt zich in zijn hart sowieso meer een collega dan eigenaar. Het eigenaarschap is altijd al veel breder gedragen, legt hij uit. ‘Ik heb dat bedrijf niet gebouwd, dat hebben 250 medewerkers gedaan. Ik heb het bedrijf bovendien op de Nederlandse infrastructuur kunnen bouwen.’
Hij wijst ook op de oud-collega’s, de klanten, op de ruimte die hij heeft gekregen bij TNO om te innoveren. ‘Het is eigenlijk absurd dat je dan aanspraak maakt op die miljoenen. Dat is buitenproportionele zelfverrijking.’
‘Daarmee wordt bovendien het totale economische systeem ondermijnd. Daar moeten we echt mee kappen. Ik vind het wel leuk om een voorbeeldbedrijf te zijn dat met een nieuw en beter systeem experimenteert.’
Een positieve impact maken lukt alleen door verder te denken dan winst. Economische waarde creëren ten koste van de mensen en de planeet, dat moet veranderen. Bedrijven moeten af van hun focus op economische aandeelhouderswaarde en hun verantwoordelijkheid nemen.
Lees ook: 6 misverstanden over steward ownership
Inspiratie bij Rolex gehaald
Rolex heeft hem geïnspireerd om de stap naar steward ownership te zetten. Het Duitse Bosch ook, en Patagonia. Die werken allemaal met een vorm van steward ownership. Veel bedrijven zetten die stap wanneer ze net beginnen. Voys is allang volwassen, en dat betekent experimenteren met hoe de nieuwe constructie precies wordt opgezet.
‘Dat doen we nu al. We zoeken echt naar wat het nieuwe systeem stuk maakt. Ook volgend jaar kunnen er nog eventuele weeffouten worden uitgehaald. Het mag niet te complex worden, het moet juist transparant zijn.’
Vanaf 2024 wordt de nieuwe structuur ook echt opgebouwd. Drie stichtingen gaan hierin een belangrijke rol spelen. Bestuurlijke en economische rechten worden gesplitst. Collega’s, klanten en het gedachtegoed krijgen een stem (maar geen aandelen).
Voys naar de beurs? Nee
Naar de beurs gaan zou een andere logische stap zijn, maar dat is echt geen optie voor Vletter. Dan worden anderen eigenaar van zijn bedrijf. Dan gaat het over resultaten, economische waarde, hogere beurskoersen. Grote kans dat de missie dan sneuvelt.
Maatschappelijke waarde, dat vindt hij veel belangrijker. Werkgelegenheid creëren, de digitale kloof dichten, code in open source aanbieden, de nieuwe generatie opleiden, experimenteren met het besturen van een bedrijf. Dat wil hij gewaarborgd hebben, ook in de toekomst.
Vorige week maakte hij het nieuws over het nieuwe eigenaarschap bekend aan de collega’s. ‘Zij waren er helemaal niet verbaasd over. Zij hebben het altijd al zo ervaren. In de praktijk verandert er ook helemaal niks voor ze. Het bedrijf blijft gewoon zelfsturend.’
Lees ook: De lessen van Mark Vletter na 17 jaar werken zonder managers
Last van zijn schouders
‘Maar voor mij als eigenaar verandert er wel wat. Dat gaat over dat laatste stukje: de verwachtingen die mensen van je hebben in je rol als eigenaar. Dat verdwijnt, en dat werkt wel heel bevrijdend.’
Hij blijft gewoon aan boord van Voys, maar er is toch een last van zijn schouders gevallen, zegt hij. Een klassieke exit en flink cashen zijn sowieso niets voor hem. ‘Eerlijk? Ik ben financieel compleet onafhankelijk, ik heb die miljoenen niet nodig. Wat moet ik met dat geld, joh.’
Kiezen voor steward ownership en die stappen nu echt zetten, voelt ook gewoon goed. ‘Het bedrijf is niet meer afhankelijk van mij, het kan zichzelf volledig besturen binnen het gedachtegoed dat we met elkaar hebben neergezet. Dat is een heel fijne gedachte.’
Lees ook: Waarom Voys-ondernemer Mark Vletter niet aan bonussen doet
