De Verenigde Staten zijn wereldwijd grootaandeelhouder in het aantal miljardairs. Amazon-man Jeff Bezos staat op nummer 1 met een geschatte net worth van meer dan 131 miljard dollar, gevolgd door filantroop en Microsoft-legende Bill Gates met een geschat verhogen van rond de 100 miljard dollar. Knap gedaan natuurlijk, maar hier tegenover staan een kleine 40 miljoen Amerikanen die in armoede leven. Het is dus moeilijk te ontkennen dat er een behoorlijk uit de klauwen gelopen ongelijkheid is in het land van Uncle Sam. Je kan deze bottleneck oplossen door onder meer het instellen van een hogere vermogensbelasting en erfbelasting.
Maar hoe zijn die Amerikaanse zakenlui nu precies zo rijk geworden? Ten eerste natuurlijk door hun geniale vindingen en sterk ondernemerschap. Toch is dit niet het volledige verhaal, want er zijn ook slimme geldtrucs die je uit kunt halen om extra dollars aan te tikken. In deze uitlegvideo van Vox gaan de makers in op de invloed van stock buybacks, een typisch Amerikaans fenomeen waarbij bedrijven hun eigen aandelen opkopen om de beurskoers te verhogen. Lange tijd was het fenomeen verboden en werd het gezien als ordinaire koersmanipulatie, totdat president Ronald Reagan in de jaren ‘80 de poort voor buybacks wijd openzette. Ceo’s worden vaak – deels – in aandelen betaald, waardoor hun vermogen stijgt na een succesvolle stock buyback.
Minder innovatie
Klinkt allemaal zo gek nog niet, zou je zeggen: de koers wat opfrissen, maar de praktijk blijkt weinig florissant voor liefhebbers van zowel eerlijk geldbeleid als innovatie (en wie is dat niet?). Doordat bedrijven zoveel investeren in het positief manipuleren van hun beurskoers, blijft er minder geld over voor personeel en – komt ‘ie – research & development. Jawel, laat dit op je inwerken: sommige Amerikaanse bedrijven investeren minder in innovatie, door hun obsessie voor de beurskoers. Bij stock buybacker General Motors daalde hierdoor het marktaandeel in een kleine 20 jaar van 14 procent naar 7,1 procent. GM sloot bovendien fabrieken, waardoor massa-ontslagen ontstonden, wat weer funest was voor het sentiment onder de bevolking.
En wie dacht dat de belastingverlagingen voor het bedrijfsleven van president Donald Trump bedrijven de ruimte zouden geven om wél in R&D en labor te investeren, heeft het mis: Amerikaanse bedrijven blijken het geld en masse in te zetten om meer stock buybacks te doen; een vicieuze cirkel van innovatie-armoede. De Amerikaanse Democratische presidentskandidaten Elizabeth Warren en Bernie Sanders willen nu korte metten maken met het fenomeen. Mocht het een van hen lukken om de Democratische voorverkiezing te winnen en president Trump te verslaan, dan zou het lot van de buybacks nog weleens aan een zijden draadje kunnen gaan hangen.
