Een week. Meer tijd had de oprichter van een Duitse techstartup niet nodig om zijn nieuwste product te bouwen. Wat eerder maanden kostte, deed hij nu in zeven dagen – dankzij kunstmatige intelligentie die hem hielp met coderen, testen en documentatie schrijven.
‘We kunnen nu focussen op het leuke werk: bedenken hoe we klanten gaan verrassen in plaats van urenlang code tikken’, vertelt hij. Het is een verhaal dat steeds vaker klinkt in de startup-wereld.
AI voor growth hacking
Kunstmatige intelligentie is niet meer weg te denken uit het bedrijfsleven, maar hoe zetten startups deze technologie precies in voor snelle groei? Een uitgebreid onderzoek onder 20 Europese en Amerikaanse startups brengt concrete antwoorden en toont aan dat generatieve AI een krachtig wapen kan zijn voor growth hacking.
Het onderzoek, in april gepubliceerd in het Journal of Business Research, betrof startups in verschillende groeifases – van pre-seed tot Series E. De onderzoekers voerden diepte-interviews met 20 senior executives, waaronder ceo’s, cmo’s, growth managers en managing directors.
De geïnterviewden werkten bij of hadden leidinggevende functies bij gerenommeerde bedrijven zoals Techstars, N26, Pitch, Soundcloud, McKinsey, Tesla, Mercedes-Benz, IBM, Johnson & Johnson, PwC en L’Oréal.
‘We zien steeds meer marketeers generatieve AI-content gebruiken, van blogposts tot het genereren van nieuwe ideeën’, aldus een van de geïnterviewde managers. ‘Conversational AI zal naadloze en flexibele interacties tussen computers en AI mogelijk maken.’
Drie manieren om AI in te zetten
Productgestuurde groei zet AI in om het product zelf beter te maken. Startups gebruiken tools zoals GitHub Copilot als persoonlijke programmeerassistent die helpt bij het schrijven van softwarecode, het opsporen van bugs en het maken van technische documentatie.
OpenAI Codex controleert automatisch of code voldoet aan beveiligingsstandaarden. Het resultaat? Ontwikkelaars kunnen zich focussen op innovatie in plaats van repetitief tikwerk. Een ondernemer vertelde aan de onderzoekers dat zijn team nu binnen een week een werkend prototype kan bouwen – iets wat eerder maanden kostte.
Bij salesgestuurde groei draait alles om slimme marketing en verkoop. Hier scheppen bedrijven waarde door gepersonaliseerde content te maken en deze over verschillende kanalen te verspreiden. Tools zoals AdCreative.ai helpen bij het maken van promotionele content met ingebouwde SEO-elementen, terwijl Repurpose.io één artikel omzet in tientallen posts voor sociale media.
Het echte verschil zit in de personalisatie: ‘Voor hoogwaardige outreach kun je nu één of twee demo’s gebruiken en honderd gepersonaliseerde e-mails genereren op basis van alle beschikbare informatie over de ontvangers’, legt een VP Growth uit. AI-chatbots die getraind zijn op bedrijfsdata zorgen voor 24/7 klantenservice die klanten het gevoel geeft dat er echt naar hen geluisterd wordt.
Operationele efficiëntie helpt startups slimmer werken met beperkte middelen. AI wordt ingezet voor marktonderzoek via tools zoals Quantilope.com, brainstormsessies met Orchidea.dev en evenementbeheer door Inkdrop.app. Een startup gebruikt AI bijvoorbeeld om te bepalen in welke landen ze het beste kunnen uitbreiden door lokale marktdata, concurrentieanalyses en consumentengedrag automatisch te verwerken. Voor startups met beperkte middelen en menskracht betekent dit dat ze complexe strategische beslissingen kunnen nemen zonder dure consultants in te huren.
Valkuilen en risico’s
Ondanks alle voordelen lopen bedrijven ook tegen concrete problemen aan. Organisatorische risico’s schuilen vooral in privacy en beveiliging. ‘Het is een black box waarvan je geen idee hebt wat er gebeurt en wie toegang heeft tot je inputdata’, waarschuwt een cto. ‘Daarom deel ik nooit belangrijke data zoals mijn codebase met deze open-source tools.’
Bedrijven worstelen ook met de kwaliteit van door AI gegenereerde content. Zonder menselijke controle kunnen chatbots onjuiste informatie geven of marketing-content produceren die generiek en oninteressant wordt. Meerdere startups richtten daarom ethische commissies op om verantwoord met AI om te gaan.
Concurrentierisico’s ontstaan doordat bedrijven steeds afhankelijker worden van externe AI-leveranciers zoals OpenAI. ‘We willen niet overkomen als te afhankelijk van generatieve AI. We willen nog steeds mensen achter de systemen hebben die de producten en diensten echt kennen’, aldus een ondernemer.
Tegelijkertijd dwingt de snelle ontwikkeling bedrijven tot kostbare bij- en omscholing van personeel. Voor startups met beperkte trainingsbudgetten kan dit operationeel ontwrichtend zijn.
De maatschappelijke impact baart ondernemers ook zorgen. Werknemers vrezen voor hun baan, wat weerstand oproept tegen nieuwe technologie. Een manager vertelt hoe medewerkers opstonden en riepen: ‘Dit gaat mijn baan niet overnemen. Ik ben veel beter dan jullie tools.’ Daarnaast kunnen kwaadwillenden AI misbruiken voor spam en fraude.
‘Marketeers kunnen nu automation tools combineren met AI voor snellere resultaten, maar dit kan leiden tot een significante toename van spam-e-mails die er heel menselijk uitzien’, waarschuwt een expert. Ook het energieverbruik stijgt explosief: een ChatGPT-zoekopdracht kost tien keer meer energie dan een Google-zoekopdracht.
Lees ook: Hoe de techindustrie bijdraagt aan klimaatverandering: 3 voorbeelden
Praktische tips voor ondernemers
Het onderzoek biedt concrete handvatten voor bedrijven die AI willen inzetten voor groei. De meest succesvolle startups bouwen hun AI-kennis systematisch op via wat de onderzoekers het ‘AI Capabilities Framework’ noemen.
Begin klein en bouw stap voor stap expertise op. Leer eerst welke AI-functies beschikbaar zijn op jouw platform, experimenteer vervolgens met verschillende tools en leer ze te combineren. Cruciale laatste stap: controleer altijd wat AI voor je maakt. Zo leer je hallucinaties en onjuiste antwoorden herkennen voordat je er zakelijke beslissingen op baseert.
Zorg dat het management volledig achter de AI-strategie staat. De onderzoekers zagen dat de meest succesvolle implementaties ontstaan wanneer de top AI omarmt en werknemers geruststelt. Eén startup organiseert regelmatig strategiebijeenkomsten waar verschillende afdelingen samenkomen om AI-gebruik te bespreken en ervaringen uit te wisselen. ‘Vorige keer hadden we een discussie over ChatGPT om te begrijpen wie het gebruikt en voor welke doeleinden’, vertelt een ceo.
Ethiek wordt steeds belangrijker in AI-implementatie. Meerdere startups in het onderzoek richtten ethische commissies op om verantwoord om te gaan met de technologie. ‘Het gaat er niet meer om dat je voldoet aan wetgeving, het gaat erom dat je ethisch handelt’, benadrukt een ceo. Dit betekent bewust omgaan met privacy, transparantie over AI-gebruik richting klanten en ervoor zorgen dat AI-systemen niet onbedoeld discrimineren.
De gouden regel blijft menselijke controle behouden. De best presterende bedrijven gebruiken AI niet als vervanging maar als versterking van menselijke intelligentie. ‘Fine-tuning van AI-modellen wordt heel belangrijk, omdat de modellen soms geen nauwkeurige antwoorden geven. Ik geloof dat menselijke tussenkomst noodzakelijk is. Met mensen in de loop kan de AI-output gevalideerd worden om te zien of het een geldig antwoord is of dat er bias, hallucinatie of andere problemen zijn’, legt een manager uit. Validatie van AI-output blijft cruciaal voor kwaliteit, nauwkeurigheid en het voorkomen van kostbare fouten.
Lees ook: Van 300 naar 120 fte met AI – en HelloPrint groeit onverminderd door
