De wereld om ons heen is sterk in beweging, al zijn doel en richting niet altijd duidelijk. Dat deze beweging grote invloed heeft op de werkende mens wordt wel steeds voelbaarder. Bijvoorbeeld door de nieuwe samenwerkingsvormen die ontstaan. Zo lijkt de ‘crowd’ het nieuwe goud en daar moeten organisaties wat mee. Maar hoe? Podiumauteur Arjan Hamberg geeft zijn oplossing.
De term ‘crowdsourcing’ is nog redelijk jong: Jeff Howe introduceert deze in juni 2006 in een artikel in Wired. Howe legt een verband tussen de “outsourcing” van activiteiten naar India en China aan de ene kant en het gebruik van de crowd aan de andere kant. Hij beschrijft hoe de oplossing van vraagstukken wordt uitbesteed aan de crowd en introduceert daarmee “crowdsourcing”.
Wat verstaan we nu onder ‘crowdsourcing’? De definitie die mij wel aanspreekt is die van een Nederlander Henk van Ess. Hij geeft in 2010 de volgende definitie: ‘Crowdsourcing is het gebruik maken van een grote groep mensen (soms genoemd “community”) voor de oplossing van vragen’. Het gaat volgens Van Ess om het bundelen van kennis van bereidwillige experts die voor niets (in termen van geld) een probleem willen oplossen en het antwoord gratis willen delen met anderen.
Crowdsourcing is daarmee een krachtige en totaal nieuwe vorm van samenwerken geworden. Wikipedia is een voor de hand liggend voorbeeld, maar ook Lego maakt gebruik van crowdsourcing. Lego heeft een eigen community waar o.a. fans nieuwe ontwerpen kunnen delen en bijvoorbeeld berichten kunnen achterlaten. Een mooi kijkje in de keuken van crowdsourcing krijg je bij de actie “Let’s do it”. In het filmpje kun je een aantal stappen zien die nodig zijn om te komen tot een succesvolle crowdsourcing actie. Dit heeft inmiddels geleid tot een wereldwijd initiatief met ook een voorbeeld in Nederland.
Motivatie
Binnen de nieuwe samenwerkingsverbanden spelen “nieuwe” inzichten rondom motivatie van mensen een cruciale rol. Hoewel veel samenwerkingsverbanden gemotiveerd waren en zijn door geld, blijkt uit diverse wetenschappelijke onderzoeken dat geld eigenlijk een slechte motivator is. Mensen moeten voldoende verdienen om in hun behoeften te voorzien, zodat geld geen issue meer is. Dan ontstaat ruimte voor de intrinsieke motivatie en het echte goede leven.
Systemen waarbij we een geldelijke beloning (of bonus) in het vooruitzicht stellen bij de oplossing van een probleem werken averechts. Veel van onze beloningssystemen en organisatiestructuren (waaronder het loondienstverband) zijn nog niet op basis van deze “nieuwe” inzichten vorm gegeven. Bij het ontwikkelen van een community gericht op crowdsourcing hebben we dus een ander systeem nodig.
Samenwerken en delen kunnen we niet afdwingen of stimuleren met geld; formele overeenkomsten helpen hierbij niet. Mensen willen hun kennis wel delen, als de waarde van die kennis gezien wordt, en dan heb ik het niet (alleen) over financiële waarde. Binnen de community en bij crowdsourcing gaat het om het ruilen van kennis en ervaring; geld is daarbij slechts een onderdeel. Die uitruil zal ook niet eenmalig geregeld zijn in een enkel gesprek maar moet waarschijnlijk meerdere malen op meerdere momenten moeten worden gebalanceerd.
Communitybuilding en -management
Het loondienstverband is nog vaak het ijkpunt voor de HR-professional. Heb je een loondienstverband, dan hoor je erbij. Ben je gedetacheerd, freelancer, zzp’er, vrijwilliger of anderszins flexibel verbonden met de organisatie, dan behoor je tot de flexibele schil en dat is vaak ook de tweede rang. Dat het zo is, wil natuurlijk niet zeggen dat het zo hoort en dat het niet anders kan. Integendeel, binnen de organisatie van de toekomst is niet de formele binding relevant, maar je bijdrage aan het samenwerkingsverband. Mensen kiezen ervoor zich aan te sluiten bij een groep of organisatie en kunnen daarvoor uiteenlopende argumenten hebben. Het is wel groot belang dat ze elkaar vaak herkennen in de visie of aangesproken worden door de waardenbelofte van de samenwerking.
De HR-professional zal zijn kennis en ervaring op het vlak van samenwerken, leiderschap, organiseren en leren moeten gaan inzetten voor de ontwikkeling van dit soort samenwerkingsverbanden, van communities. Het bekende in-, door- en uistroombeleid van HRM zal transformeren in communitymanagement, waarbij de HR-professional van nu de communitybuilder en –manager kan worden in de organisatie van de toekomst.
Verbinding
Binnen het HR-vak draait het om de verbinding van de mens en zijn werk. Zolang mensen werken, zullen er vraagstukken over die verbinding blijven bestaan. Het is de verbinding zelf die verandert. HR is ontstaan binnen industriële organisaties in het industriële tijdperk. Het loondienstverband zekerde het bezit van kennis af en bepaalde mede de waarde van de organisatie. Het loondienstverband was het ultieme instrument voor in- en uitsluiting van mensen.
Nu is het bezit van kennis geen machtsbasis meer en daarmee is het verdienmodel van het loondienstverband verdwenen. Het loondienstverband verdwijnt als norm en maakt plaats voor andere vormen van samenwerking. Dit brengt een grotere diversiteit met zich mee: de vormen van samenwerking worden diverser en bovendien zullen mensen in meerdere projecten en met meerdere mensen (soms gelijktijdig) samenwerken. Communitymanagers (HR-professionals) zijn daarom hard nodig om de verbindingen tussen mensen en hun werk in organisaties te maken en te onderhouden, in ieder geval daar waar de verschillen zo groot zijn dat het niet vanzelf gaat.
Begin nu
Het is erg verleidelijk om te lezen over de organisatie van de toekomst en dan door te gaan met je werk. Die toekomst wacht wel en we zien wel hoe het dan is. De organisatie van de toekomst is echter nu al aan het ontstaan en HR-professionals kunnen er nu al mee aan de slag. Crowdsourcing? Je hebt al een crowd: de mensen die rondom je traditionele organisatie actief zijn. Ik denk dan aan medewerkers, stagiaires, zzp’ers, opleidingsinstituten, oud-medewerkers, enz. Bied hen een online platform en begin te delen. Deel je kennis over de markt, de strategie, enz , maar ook je vragen.
Motivatie? Maak transparant hoe je werkt aan een oplossing van je vragen. Laat zien waarom je denkt dat het vraagstuk relevant is voor de community. Hoe draagt het bij aan een beter functioneren in het samenwerkingsverband? Draagt het daar eigenlijk wel aan bij? Verbinding? Wacht als bestuurder niet tot de volgende OR-vergadering, maar pas crowdsourcing toe in medezeggenschap en participatie. Een gehalveerd opleidingsbudget is geen reden om niets aan hr te doen. Maak gebruik van de kennis en ervaring die aanwezig is en bied ruimte aan bijvoorbeeld jobcrafting. Deel vervolgens de ervaringen met bijvoorbeeld jobcrafting en participatie, zodat de opgedane kennis en ervaring verder kan worden verspreid.
De moderne kennis en ervaring van HR lenen zich uitermate goed voor een plek in de crowd. Hiermee lever je een bijdrage aan de organisatie van de toekomst en die begint nu.
Eerdere bijdragen:
- Communities hebben de toekomst
- Leer op vakantie omgaan met veranderingen
- U heeft geen talent meer nodig
Over de auteur:
Dit artikel is geschreven door Podiumauteur Arjan Hamberg, strategisch adviseur HRD, duurzame organisatie-ontwikkeling en community ontwikkelaar bij Lumax Producties.
Over het podium:
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profiel en voeg onder ‘activiteiten’ uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst. MT Magazine publiceert bovendien periodiek ‘Het beste van MT Podium’.
