Onderzoekspogramma De Monitor vroeg negentig leden van het Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB) naar hun ervaring met kantoortuinen, plekken waar meerdere werknemers samen in een ruimte worden geacht productief te zijn.
Van die bedrijfsartsen zegt 80 procent dat het ziekteverzuim zou dalen als mensen met minder collega’s in een ruimte zouden zitten. Bijna 60 procent van de ondervraagden vindt dat kantoortuinen moeten worden afgeschaft. “Even de deur dicht doen bij herrie van collega’s is er niet bij”, stelt de NVAB. “Rust door afsluiting, via bijvoorbeeld een koptelefoon, is een ‘escape’, geen oplossing.”
Volgens de vereniging is er politiek veel aandacht voor het repareren en verzekeren van gezondheidschade op de werkvloer, maar “wij missen daarbij aandacht voor echt preventiebeleid, zoals gezonde inrichting van werkplekken”.
Vermoeidheid
Onderzoekers waarschuwen al een tijdje voor de gezondheidsrisico’s van open kantoren. Die vaak rumoerige plekken leiden tot meer vermoeidheid, concentratieverlies, stress en hoofdpijn. Ook uit een recente Noorse studie onder meer dan 6.300 werknemers van verschillende bedrijven blijkt dat mensen die in een open kantoorruimte werken zich vaker ziek melden. Daarnaast blijken open kantoren ook nog eens slecht voor de samenwerking.
Geluidshinder en concentratieverlies worden door werknemers genoemd als belangrijkste oorzaken van gezondheidsklachten. Bedrijfsartsen horen vaak dat werknemers veel te veel prikkels ervaren in de kantoortuin, van bijvoorbeeld collega’s die rondlopen. Ook een gebrek aan privacy wordt genoemd. Ruim een derde van de bedrijfsartsen zegt dat werknemers burn-out-klachten noemen als gevolg van de kantoortuin.
Open kantoorruimtes zouden een minimum aantal stiltewerkplekken moeten hebben om in rust te kunnen werken, stelt ergonoom Erwin Speklé van arbodienst Arbo Unie in De Monitor. Hij adviseert een stilteplek voor iedere vijf of tien werkplekken.
Tijd voor nieuwe eisen
Speklé, die ook adviseur is van vereniging voor ergonomie Human Factors NL, wijst op verouderde normen voor kantoorruimtes. Daarin staan bijvoorbeeld ergonomische eisen zoals het minimum aantal verplichte vierkante meters voor de werktafel van een werknemer. Maar er is niets vastgelegd over de verhouding tussen de open werkruimte en stilteplekken. Speklé vindt dat je een minimaal aantal stiltewerkplekken moet hebben, net zoals een minimaal aantal toiletten is vereist.
“Het is belangrijk dat mensen kunnen werken op een plek waar ze wíllen werken en dat ze zich niet gevangen voelen in een grote ruimte”, zegt de ergonoom. “Als mensen zelf kunnen kiezen hoe ze hun werk inrichten, heeft dat een hele positieve invloed.”
De uitzending van De Monitor is maandagavond om 22:15 uur op NPO2.
