Het recente omvallen van de oer-Hollandse V&D kreeg deze week een vervolg. Familiebedrijf Blokker is genoodzaakt talloze winkels te sluiten en al zijn Xenos-, Bart Smit- en Intertoys-winkels van de hand te doen. Internet is en blijft de grote bedreiger van de levendige winkelstraat.
Toch is de ondergang van bricks and mortar ook een cocktail van factoren, waarbij weinig innoverend management een grote rol speelt. Zowel bij V&D als Blokker begon men veel te laat met werken aan de digitale toekomst. Blokker geloofde in 2009 nog niet eens in webshoppen, om maar iets te noemen.
Het project Shopping Street Innovation Lab wil retailondernemers helpen om extra te innoveren. Sinds dinsdag is de dicht bij de Amsterdamse Zuidas gelegen Beethovenstraat daarom omgetoverd tot wat men een “hypermodern retaillaboratorium” noemt. Dit houdt in dat je als klant te maken krijgt met behulpzame robots, extra bezorgservice en augmented reality.
Winkeliers van de Amsterdamse Beethovenstraat kwamen zelf op het idee om iets te doen, en benaderden hiervoor – zoals dat gaat – een hip trendbureau: HBMEO. Sprout praat met Vincent van Dijk (rechts) van HBMEO over de retail. “Winkeliers weten soms niet meer wat ze moeten doen om bij te blijven.”
Hoezo de Amsterdamse Beethovenstraat?
“De winkeliersvereniging benaderde ons met de vraag: wij zien dat er iets moet veranderen, kunnen jullie helpen? Aangezien wij een trendbureau zijn, zeiden wij: laten we van de Beethovenstraat de innovatiefste winkelstraat van Nederland maken. Ik vond dat een leuke uitdaging, omdat de Beethovenstraat een vrij klassieke winkelstraat is. De winkeliers zelf waren ook meteen enthousiast. Sommigen waren een beetje moegestreden. Ze wisten dat ze moeten innoveren, maar dachten dat het onbetaalbaar is. Wij willen ze bij de hand nemen, en vertellen hoe je in praktijk kan vernieuwen.”
Waarom moet de retail volgens jullie veranderen?
“Veel winkels sluiten hun deuren en mensen komen op straat te staan. Als retailers nu niet innoveren, missen ze de boot. De concurrentie van het welbekende internet is erg groot, en de consument is aan het veranderen. Met name millennials stellen andere eisen aan winkels. Zij willen extra service en meer beleving. Dat moet je als ondernemer bieden.”
Vertel eens. Hoe ziet jullie project in de Beethovenstraat er precies uit?
“Het hebben het omgetoverd tot een living lab. We willen innovaties testen, zowel bij kleine zelfstandigen als bij grote ketens. Denk hierbij aan digitale schermen met augmented reality, maar ook aan nieuwe betaalsystemen en meer servicegerichte toepassingen. De Hogeschool van Amsterdam doet onderzoek naar de effecten van die toepassingen. Levert zo’n robotje in de winkel meer traffic en omzet op? Is een digitaal scherm in de etalage goed voor je omzet? Dat soort dingen zijn nog nooit onderzocht. We werken als open lab, dus we delen al onze bevindingen op internet. Sommige onderzoeken duren een paar maanden, anderen gaan sneller. Binnen enkele weken kunnen we al onze eerste resultaten delen.”
Voorbeeld van een slimme innovatie: een scherm informeert klanten over de wijnen.
Genoeg in het oog springende projecten, trouwens. Zo staat er een slim scherm in een beddengoedzaak in de Beethovenstraat. “Dat scherm kan een inschatting maken van hoe oud iemand is, en of het een man of vrouw is. Daarop kan het zijn content aanpassen.”
Een andere winkel maakt gebruik van een spraakzame robot, die mensen kan helpen bij het passen van kleding. “Zo’n robot zegt dan bijvoorbeeld: sorry, u heeft een peervormig lichaam. U kunt beter dit jurkje proberen. Ook kan hij klanten suggesties doen uit het assortiment op de webshop.”
Ook opvallend is een projectiescherm dat in een wijnhandel staat. “Telkens als een klant een fles wijn op tafel zet, geeft het scherm informatie over de soort wijn.”
Boekenwinkels en platenzaken werken al lang met beleving. Denk aan de schrijver die in de winkel signeert, of een miniconcert in een cd-winkel. Past zoiets ook bij het project?
“Dat vinden wij dan weer niet erg innovatief (lacht). We richten ons echt op vernieuwende projecten. Denk bijvoorbeeld ook aan extra service. Er loopt nu een onderzoek met de lokale bezorgdienst van PostNL, Local Express, waarbij zij ervoor zorgen dat aankopen nog dezelfde dag bij de consument worden bezorgd. Als dat je vijf volle tassen hebt, kan een kledingwinkel bijvoorbeeld een koerier langs je huis laten gaan voor de bezorging.”
Deze innovaties zijn vooral interessant voor wie al ín de winkel is. Jongere consumenten bestellen sneller wat online. Hoe krijg je hen toch naar binnen?
“Als verkoper moet je je nieuwe service goed in de markt zetten. Je moet je boodschap naar buiten brengen door te adverteren. Maar ook puur vanuit een innovaties kun je mensen een winkel in trekken. Zo’n robot in een winkel heeft bijvoorbeeld een hoog gadgetgehalte. Dat willen mensen wel eens in het echt zien. Neem bijvoorbeeld een augmented reality-scherm dat momenteel in een boekenwinkel staat. Wanneer kinderen ervoor staan, wordt een stripfiguurtje op hen geprojecteerd. De eerste dag stond er meteen een groepje kinderen voor het scherm. Het idee is dat zij vervolgens hun ouders mee naar binnen slepen.”
Virtual reality in de bonbonnerie: wie had dat twintig jaar geleden kunnen voorspellen?
Augmented reality-schermen zijn niet gratis. Wie financiert dit project?
“De ondernemersvereniging van de Beethovenstraat heeft de basis gefinancierd. Momenteel halen we er partijen bij die een duit in het zakje kunnen doen. Denk aan Stichting Detailhandel en de Gemeente Amsterdam. Het zijn pittige bedragen, want het gaat om uitvindingen die helemaal uit Israël, de VS of Japan moeten komen.”
Blijft het bij de Beethovenstraat, of krijgt het project binnenkort een vervolg in andere Nederlandse straten en steden?
“Voorlopig houden we het nog even bij de Beethovenstraat. We willen eerst zien wat de resultaten van de onderzoeken zijn. De animo vanuit andere steden is er wel; we hebben al verschillende telefoontjes gehad van geïnteresseerde partijen.”
(fotografie: George Maas)
