Als Europese legers gevaarlijke drones sneller kunnen zien opduiken met behulp van kunstmatige intelligentie, dan kan die technologie maar beter uit Europa komen, is de boodschap van Spotify-oprichter Daniel Ek.
De Zweedse ondernemer stak vorige week een flink deel van zijn fortuin (102 miljoen euro) in Helsing. De AI-startup maakt met behulp sensoren op legervoertuigen een realtime kaart maakt van een slagveld.
Met startups zoals het Nederlandse EclecticIQ (software tegen hacks) kunnen legers meekomen in de technologische wapenwedloop. Om die bedrijven een handje te helpen lanceerde de NAVO dit jaar een investeringsfonds van 1 miljard dollar.
Springplank
Met het omarmen van nieuwe tech kan de krijgsmacht ook een springplank zijn naar commerciële toepassingen. Zoals de gps-technologie achter Google Maps en de automatische injectiespuit EpiPen, die hun ontstaan te danken hebben aan het Amerikaanse ministerie van Defensie.
Iets dichterbij huis gaf het Nederlandse ministerie van Defensie bijvoorbeeld startup Sun Glacier Technologies toestemming om (op een militaire basis in Mali) te experimenteren met een nieuwe techniek om drinkwater uit de lucht te halen. Het bedrijf van kunstenaar-ondernemer Ap Verheggen leverde dit jaar twee systemen aan de krijgsmacht.
Ook deze vijf Nederlandse startups bewijzen zich op het (digitale) slagveld:
1. X-Systems
Met X-Systems werken broers John en Marco-Alexander Meyers aan de misschien wel veiligste smartphone ter wereld. Het bedrijf uit security-hotspot Den Haag (The Hague Security Delta) kreeg een Europese subsidie voor een Military Grade Crypto Smartphone. Daarmee kunnen onder andere militairen versleutelde berichten uitwisselen op het slagveld, of als ze vanuit een buitenlandse basis naar hun familie bellen.
X-Systems levert zijn beveiligde smartphones ook aan bedrijven die bang zijn om afgeluisterd te worden. Een doelgroep is bijvoorbeeld de energiesector, een van de sectoren waar het lekken van gevoelige data grote gevolgen kan hebben. Via een dockingstation kan de telefoon ook gebruikt worden als veilige communicatiemodule voor tablets, computers en tv’s.
2. Dynaxion
Dynaxion stort zich met natuurkunde en algoritmes op het detecteren van explosieven en andere potentieel verdachte materialen. De startup werkt aan een scanner die pakketjes analyseert door die te bestralen met subatomaire deeltjes (neutronen). De gammastraling die daarbij vrijkomt verraadt om welk materiaal het gaat. Met die scanner wil Dynaxion de ‘ASML’ van de veiligheidsapparatuur worden.
Het bedrijf (8 medewerkers) van oprichter Joost van de Griendt won twee jaar geleden in de VS 100.000 dollar in een competitie voor het opsporen van drugs in postpakketten. Dynaxion streek daarna neer op de High Tech Campus in Eindhoven, waar met steun van Schiphol en terreurbestrijder NCTV wordt gewerkt aan een marktintroductie. Daarvoor is de startup momenteel op zoek naar een investering van 5 miljoen euro.
3. Sita Robotics
Sita Robotics maakt een stille en draagbare verkenningsrobot voor gevaarlijke situaties. De op afstand bestuurbare camera-op-wielen is daarmee een soort miniatuurversie van de robots die de Explosieven Opsporingsdienst gebruikt. Robuust genoeg om bijvoorbeeld op een verdieping van een gebouw of in een deuropening te gooien.
3D-geprinte materialen maken de ‘Throwabot’ relatief licht en betaalbaar. De startup is een spinout van ingenieursbureau TMC, waar oprichter Danny Hameeteman het concept vier jaar geleden bedacht. Sita Robotics leverde afgelopen zomer zijn eerste tien robots aan het ministerie van Defensie.
Hier vind je ze allemaal.
4. Flower Turbines
Flower Turbines maakt verticale windmolens (in de vorm van een tulp) die energie kunnen opwekken zonder radarbeelden te verstoren. Het ministerie van Defensie nam dit jaar vijf molens in gebruik op vliegbasis Woensdrecht. In tegenstelling tot gangbare windmolens leveren de relatief kleine (vanaf 1 meter hoge) turbines geen gevaar op voor overvliegende straaljagers.
De tulpenmolens komen uit de koker van de Amerikaans-Israëlische hoogleraar Daniel Farb. Die maakte twee jaar geleden – na een eerder avontuur in de VS – een doorstart in Nederland met een deelname aan PortXL, de startup-accelerator van de haven van Rotterdam. Het bedrijf is momenteel bezig met een equity crowdfundingcampagne van 14 miljoen dollar op het Amerikaanse investeringsplatform StartupEngine (tussenstand: 5 miljoen).
5. QuinteQ Energy Storage
Als het leger zijn dieselvoertuigen en -generatoren wil vervangen door elektrisch, dan is er voor het opslaan van energie ook een pivot nodig. Quinteq Energy Storage doet dat met kinetische energie. De ‘batterij’ van Quinteq slaat wind- en zonne-energie op met een vliegwiel. Die zweeft met behulp van magneten in een vacuümkamer, waardoor draai-energie lang bewaard blijft.
Oprichters Paul Vosbeek, Darin Olson en Wouter Biemans (foto boven) zetten een techniek in de markt die het Amerikaanse Boeing oorspronkelijk ontwikkelde als energiebron in de ruimte. Quinteq maakte voor het ministerie van Defensie een energiebuffer waarmee op een militair terrein energiepieken worden opgevangen. Die technologie kan ook van pas komen als noodgenerator voor ziekenhuizen en datacenters en bij het balanceren van microgrids.
Daten met soldaten
Om samenwerkingen met startups aan te jagen opende het ministerie van Defensie vorig jaar innovatiecentrum MindBase in Rotterdam. Het departement heeft een speciale afdeling die innovaties in kaart brengt: FRONT (Future Relevant Operations with Next Generation Technology).
Scouts van dat team speuren in het bedrijfsleven en op universiteiten naar nieuwe technologie. Het ronselen van innovatieve bedrijven doet het ministerie ook met het digitale loket Frontdoor.
In Groot-Brittannië kun je als startup terecht bij de Defence and Security Accelerator. Het Duitse leger bevordert kruisbestuiving met The Bundeswehr Cyber Innovation Hub, in Frankrijk gebeurt dat bij het Innovation Défense Lab.
