Concrete cijfers en statistieken zijn volgens hoogleraar arbeidsmarktvraagstukken Ton Wilthagen (nog) niet op grote schaal voorhanden, maar hij bespeurt wel degelijk een ‘opwaartse trend’ als het gaat om reshoring. ‘We merken dat de belangstelling onder bedrijven groeit om hun productie terug te halen vanuit lagelonenlanden.’
Kwaliteit
Kwaliteit is voor maakbedrijven een belangrijke reden om het uitbesteden van de productie naar het buitenland te heroverwegen, schetst Wilthagen. ‘Niet alleen ligt de productiekwaliteit hier overall hoger, ook het monitoren van die kwaliteit wordt een stuk eenvoudiger als de productie dichtbij huis plaatsvindt.’
Nabijheid is een voordeel bij snelle omloopsnelheden
‘En verder is nabijheid een voordeel bij snelle omloopsnelheden. Zo kiest een modeketen als Zara er bewust voor om zijn productie in Europa te houden; met collecties die om de drie weken wisselen, is productie in China nauwelijks een reële optie.’
Technologische ontwikkelingen
Daarnaast spelen kosten uiteraard een rol, vervolgt Wilthagen. ‘Qua loonkosten wordt het gat met lagelonenlanden steeds kleiner, terwijl de arbeidsproductiviteit hier hoger ligt. Het loonvoordeel van uitbesteding slinkt dus snel.’
‘Bovendien leiden technologische ontwikkelingen op het vlak van robotisering en automatisering tot hele nieuwe, concurrerende businessmodellen. Vaak is dankzij de voortschrijdende technologie hier nog maar een fractie nodig van het aantal medewerkers dat in de buitenlandse vestiging aan het werk was.’
Onvoorspelbare stroomvoorziening
Verder spelen volgens Wilthagen overwegingen op het gebied van transport- en energiekosten mee bij de beslissing om al dan niet te reshoren. ‘De energiekosten liggen in het buitenland vaak hoger dan hier, terwijl de leveringszekerheid daar vaak onvoorspelbaarder is. In China kan de stroom soms zomaar wegvallen, met alle continuïteitsproblemen van dien.’
Ten slotte spelen geopolitieke overwegingen een rol, vervolgt Wilthagen. ‘In landen met een minder stabiel regime kunnen omstandigheden elke dag veranderen.’
Reshoring-tool
Samen met een aantal partners ontwikkelde Tilburg Universiteit inmiddels een reshoring-tool. Aan de hand daarvan kunnen bedrijven zelf achterhalen in hoeverre reshoring voor hen een aantrekkelijke optie is, licht Wilthagen toe.
‘Aan de hand van een uitgebreide vragenlijst, gebaseerd op maar liefst 125 factoren die een rol spelen bij reshoring, bieden we ondernemers meer inzicht in de mogelijkheden. Van aankoop en transport tot en met financiële strategische risico’s: al dit soort factoren komt voorbij.’
De tool schat de kostprijs in
‘Na invullen van de vragenlijst heeft de ondernemer meer zicht op de kosten en baten van reshoring. De tool schat de kostprijs in van produceren of aankopen in het buitenland, en vergelijkt deze kostprijs vervolgens met de kostprijs van produceren of aankopen in Nederland. Zo krijgt de ondernemer snel inzicht in de verschillen tussen produceren in Nederland en in een land als China.’
Actuele cijfers en tarieven
Het invullen van de tool is geen kwestie van 5 minuten werk, waarschuwt Wilthagen. ‘Je bent er wel een paar uur zoet mee. Ook is het handig om de accountant te laten meekijken, voor de laatste financiële gegevens.’
‘Maar: deze investering levert uiteindelijk wel een duidelijk en diepgaand beeld op van de mogelijkheden en onmogelijkheden van reshoring voor je specifieke situatie. Bovendien actualiseren we de tool voortdurend op basis van de laatste transport- en importtarieven en actuele wetenschappelijke inzichten.’
Startsein voor innovatie
Reshoring is vaak het startsein voor productinnovatie
Rehsoring is niet iets dat je zomaar even doet, benadrukt Wilthagen. ‘Reshoring is vaak het startsein voor productinnovatie en loopt parallel aan technologische, sociale en organisatorische vernieuwing.’
‘Robots nemen veel werk uit handen, maar als je bijvoorbeeld een reparatieafdeling optuigt moeten daar ook weer mensen voor zijn. Je krijgt als ondernemer te maken met tal van dit soort grote en kleine beslissingen. Onze tool helpt om daar beter zicht op te krijgen.’
