Innovatie is essentieel voor de maakindustrie. Maar wat zijn nou de kenmerken van de echte innovator?
Wat waren nu eigenlijk de kwaliteiten die bijvoorbeeld van Steve Jobs zo’n succesvolle innovator maakte? En hoe innovatief ben je zelf of hoe trek je mensen aan die over de juiste capaciteiten als innovator beschouwen?
DNA van de innovator
Jeffrey H. Dyer (hoogleraar strategie aan de Brigham Young University en Wharton School of Business), Hal Gregersen (executive director aan het MIT Leadership Center) en Clayton M. Christensen (hoogleraar aan Harvard Business School en autoriteit op het gebied van ‘disruptive innovation’), spendeerden liefst 6 jaar aan het onderzoeken van het zogeheten DNA van de innovator. Ze beschreven hun bevindingen in hun boek The Innovator’s DNA: Mastering the Five Skills of Disruptive Innovators wat tevens de basis vormde van The Innovator’s DNA, een bedrijf dat trainingen verzorgt om innovatie binnen organisaties te bevorderen.
Om erachter te komen wat iemand nou bij uitstek zo innovatief maakt, bestudeerden Dyer, Gregersen en Christensen de gewoonten van 25 innovatieve ondernemers. Daarnaast enquêteerden ze ruim 3.000 executives van innovatieve bedrijven. Uiteindelijk kwamen ze daarbij tot de volgende vijf karakteristieken die bepaalt of iemand innovatief is of niet.
#1. Associeert erop los
Centraal staat volgens de onderzoekers de vaardigheid om ogenschijnlijk ongerelateerde ideeën, vragen of problemen met elkaar te associëren. Zoals Steve Jobs graag opmerkte: ‘Creativity is connecting things.’ En hoe meer divers onze ervaring en kennis is, hoe meer verbindingen ons brein kan maken. Nieuwe input leidt tot nieuwe associaties en deze leiden weer tot nieuwe, en hopelijk betere ideeën.
Businessstrateeg Frans Johansson schreef er de bestseller The Medici Effect over. ‘Het gaat erom’, zegt Johansson, ‘dat de grootste kans voor het ontstaan van baanbrekende ideeën bestaat wanneer je je bevindt op een kruispunt van verschillende disciplines en culturen.’ Zoals tijdens de renaissance het geval was in Florence, met als middelpunt het hof van de Medici, die zich omringden met kunstenaars, wetenschappers en wijsgeren die elkaar wisten te inspireren tot grotere gedachten en (kunst)uitingen.
In een blog op Harvard Business Review naar aanleiding van hun onderzoek halen Dyer, Gregersen en Christensen het voorbeeld aan van de lancering van eBay in 1996 door Pierre Omidyar. Omidyar verbond drie totaal losse zaken, namelijk
- een fascinatie met het creëren van efficiënte afzetmarkten,
- de verzameldrift van zijn verloofde voor moeilijk te verkrijgen snoepomhulsels van Pez, en
- het feit dat dergelijke omhulsels vrijwel niet te vinden waren via weinig effectieve advertenties in lokale kranten.
Het lijkt misschien een zeldzame gelukstreffer maar de onderzoekers wijzen erop dat je deze vorm van associëren als een soort mentale spier kunt trainen. Hoe? Gewoon, door te oefenen met associëren.
#2. Provoceert met veel vragen
Managementgoeroe Peter Drucker wees al ruim 50 jaar geleden op het belang van het stellen van (provocerende) vragen. De moeilijkheid zat het wat hem betreft niet in het geven van de juiste antwoorden, maar in het stellen van de juiste vragen.
De ware innovator vraagt ook door, juist bij algemeen aangenomen veronderstellingen of speelt tot op het irritante af de advocaat van de duivel. De onderzoekers wijzen erop dat de ondernemers die ze ondervroegen bovendien exact wisten welke vraag ze precies gesteld hadden toen ze hun meest baanbrekende innovatieve ontdekkingen deden. Zoals Michael Dell, die zich afvroeg waarom de afzonderlijke onderdelen van een computer zoveel minder moesten kosten dan het geheel van al die onderdelen in elkaar gezet. Het werd de basis van zijn businessmodel. Dell: ‘Ik ben nu eenmaal gek op vragen stellen, vooral vragen die niemand anticipeert en waar niemand nog echt een antwoord op heeft.’
#3. Observeert slim
Innovatoren zijn meestal scherpe observators die voortdurend zoeken naar kleine details in menselijke gedragingen, waardoor ze nieuwe inzichten krijgen op hoe iets anders gedaan zou kunnen worden.
De manier waarop ze anderen observeren, zo menen de onderzoekers, lijkt eerder op de aanpak van antropologen of sociale wetenschappers. Zo kreeg Ratan Tata zijn idee voor de ultragoedkope Nano-auto – die helaas wel flopte – bij het zien van een familie van 4 die bepakt en bezakt op de motor op pad gingen. Tip van de onderzoekers? Observeer wat klanten zoal gedurende een dag doen. Wees als een vlieg op de muur. Of maak zoals Richard Branson overal waar je heen gaat notities. Of in het geval van Amazon’s Jeff Bezos: foto’s van totaal mislukte innovaties.
#4. Experimenteert vooral veel
'Ik raad mijn werknemers aan om vooral doodlopende stegen in te gaan en te blijven experimenteren’, zegt Jeff Bezos. ‘Door processen te decentraliseren en te experimenteren, zonder dat het te prijzig wordt, kunnen we blijven innoveren.’
Als kind zou Bezos al zijn kinderbed uit elkaar hebben gehaald om te zien hoe het eigenlijk in elkaar stak. Amazon werd wat het vandaag de dag is door dingen uit te proberen. Experimenteren is dan ook een belangrijk kenmerk van de innovator.
#5. Kan netwerken
De laatste belangrijke eigenschap van de innovator, volgens Dyer, Gregersen en Christensen, is die van een goed netwerker. Want uit hun gesprekken bleek dat innovatieve ondernemers hun best doen zoveel mogelijk in contact te komen met mensen met verschillende perspectieven en gedachtegangen om zo hun eigen kennisgebied verder uit te breiden. Door naar conferenties te gaan, landen met andere culturen te bezoeken of gewoon regelmatig een lunch te organiseren waar nieuwe mensen, liefst boordevol creatieve ideeën, aanschuiven.
Think Different
‘Een innovatief ondernemer is niet iets wat je gewoon bent of niet’, zo schrijven Dyer, Gregersen en Christensen, het is volgens hen iets waar je actief mee bezig bent. Apples slogan 'Think Different' is dan ook incompleet, zeggen ze. Het zou moeten zijn: 'Gedraag je en denk voortdurend anders dan anderen.’
Dit artikel is onderdeel van het dossier Made in NL. Bij MT vinden we dat Nederland trotser mag zijn op zijn maakbedrijven. Met Made in NL wil MT de kennisdeling binnen én over de sector bevorderen en maakbedrijven een podium bieden. Opdat we terecht trots zijn op de hidden champions van de maakindustrie.
Meer over de Nederlandse maakindustrie
>> De 3 grootste veranderingen dankzij de 3D-printer
>> Waarom Nedap gaat voor de homerun, en niet voor de honkslag
>> Hoe AFA Dispensing de drijfgassen uit je deodorant haalt
>> Helden van de maakindustrie: Solidpack
>> Chris Anderson over maakindustrie 2.0
